Dit hadden we niet verwacht. Echt niet! De kracht van Ajax is juist dat het altijd kan leunen op verzorgde passing, waardoor het lastig is voor tegenstanders om de bal af te pakken, maar Apoel hoefde amper zijn best te doen. De Ajacieden zorgden zelf wel voor balverlies.

Het is een beetje jammer dat diverse hoofdrolspelers bestrijden dat er slecht werd gevoetbald, want een minder potje is heus een keertje niet erg. Het punt is dat je je zwakheden moet identificeren om het spel te verbeteren en dat begint met in de spiegel kijken.

Dankzij @11tegen11 checken we wat er zichtbaar is in die spiegel!

xG-plot en pitch plot
Ten Hag vindt niet dat er 'on-Ajax' werd gevoetbald omdat hij zijn ploeg vijf tot zes kansen had zien creëren. Dat moeten we op basis van het xG-plot een tikje bijstellen. Waren er kansen? Oh, jazeker. Maar we tellen er niet meer dan vier. Twee van die vier kansen noteerden we in het eerste kwartier, toen we nog dachten dat het een leuk Europees avondje ging worden.

Een waarde van 1,22 Expected Goals is niet hoog, al gaan we er in mee dat Europees voetbal heel anders is dan de speeltuin waar de eredivisie soms op lijkt. Dit blijkt ook uit de kansen van Apoel die staan weergegeven in beide plots. Het is boeiend om de clustering van stippen en stipjes te zien. Het is leuk dat Ajax vaker op doel schoot, maar niet ieder schot op doel is even kansrijk. Afstand van het doel is hierbij uiteraard een belangrijke factor.

Nee, we kunnen niet zeggen dat Ajax in Nicosia te weinig heeft gekregen. Het was zelfs Apoel dat het dichtst bij een doelpunt kwam. De Cyprioten vonden de lat en Andre Onana op hun pad. De doelman toonde weer eens ouderwets zijn waarde voor Ajax met enkele belangrijke reddingen.

We hopen dat de plots van het thuisduel een heel ander beeld opleveren, want deze cijfers vormen geen garantie voor succes. We hopen ook op meer gevaar bij spelhervattingen, want Ajax sticht vooralsnog amper doelgevaar vanuit de vele corners en vrije trappen.

Passmaps
Het is jammer dat Ajax tijdens VVV-uit en Apoel-uit zo'n groot verschil liet zien in balbezit, vooral omdat de opdracht redelijk hetzelfde was: het uitspelen van een verdedigende, compact staande en gesloten verdediging. We horen dat je geduldig moet spelen en een tegenstander bij het doel vandaan moet lokken, maar Ajax kreeg de meeste ruimte juist in het eerste kwartier.

Zoals altijd was Donny van de Beek in hoge mate betrokken bij het doelgevaar en dat is apart als je ziet wat een marginale rol hij speelde. Donny slaagde er ook tegen Apoel weer in ruimtes te spotten en in gaatjes te duiken. Op basis van een uitgezonden herhaling zou je denken dat hij een van de gangmakers was, maar niets is minder waar. Helaas!

Dat is niet per se Donny's schuld, maar hij had de avond van Ajax wel gemakkelijker kunnen maken met een goede pass op Hakim Ziyech. Ajax counterde voor de verandering Apoel weg, maar de voortzetting van Van de Beeks was ondermaats. Drie tegen één en toch kon die ene verdediger onderscheppen, heel zonde! Donny speelde iets te gehaast, deelde hij naderhand.

Ajax drong nog wel eventjes aan, maar het lukte Apoel om zich beter in te stellen op de wensen van Ajax in balbezit. De backs stonden geheel volgens opdracht weer hoog en gaatjes bleven gezocht worden, maar Noussair Mazraoui kwam niet in het spel voor. Hij stond er wel, maar kwam amper aan de bal. Ajax zag de oplossing niet, waardoor de bal bleef hangen in de driehoek van Blind, Martinez en Veltman. Eerlijk is eerlijk, Veltman slaagde er soms wel in om Ziyech te bereiken.

We hebben iets gemist: inschuivende verdedigers. Heb jij ze gezien? Nee hè... Het lukte Ajax niet langer om tempo te maken en je kunt ook iets forceren – of de opponent een beetje schrik aanjagen – door met de bal het middenveld over te steken en de combinatie te zoeken of 'gewoon' maar zelf door te lopen, als je niet wordt aangepakt. Maar het gebeurde niet, totaal niet.

Ten Hag geeft aan dat hij nog zoekende is naar automatismen en vastigheden. Daarom is het niet eerlijk om spelers individueel af te branden, maar het lijkt er wel op dat Ajax een schakelspeler mist. Een type-Frenkie de Jong? Haha, nou... Een tweede Frenkie ga je niet vinden, die is uniek. Maar wat je nu ziet, is dat de voorhoede te los opereert vanaf de spelers die voor aanvoer moeten zorgen. De voorhoede wordt nu niet gelanceerd, maar moet zelf creativiteit tonen. Dat is moeilijk.

We zagen eerder Daley Blind de distributie op zich nemen, maar als Daley vanuit de rol opereert, ontbreekt soms het element van verrassing. En we zijn heel benieuwd wat Razvan Marin nu echt kan, maar hij verzoop in Cyprus op het middenveld. We hadden liever gezien dat hij tactisch niet precies wist wat te doen, want de slechte passing was een stuk kwalijker. Er lukte nog maar bar weinig toen hij naar de kant werd gehaald en dat zal zijn vertrouwen geen goed hebben gedaan.

De wisselingen die volgden zullen net zo goed zorgen voor kopzorgen. Mazraoui heeft 'het' even niet. Dat kan gebeuren – een druk seizoen werd gevolgd door de Afrika Cup en slechts een korte vakantie – maar de wanorde op het middenveld werd na de omzettingen steeds groter. En toen gebeurde zelfs wat iedereen al een tijdje zag aankomen: Ajax moest verder met tien man.

Het wisselbeleid pakte wel eens beter uit dan dinsdag, want alsof het met Apoel-verdedigers nog niet druk genoeg was in de as, kwamen er ook veel aanvallers in de middelste lijn van het veld te staan. En ook al is het soms een zwaktebod, we hebben zelfs geen lange voorzet richting Klaas Jan Huntelaar gezien. Laat staan dat Donny nog een gaatje had om in te duiken...

Het valt te hopen dat de Ajacieden tijdens de return minder pap in de benen hebben, want het begint met het stukspelen van Apoel. Of, nou ja, stukspelen? Gewoon, goede balcirculatie. Een strakke pass versturen, aannemen en door, gekoppeld aan dynamische positionering en het benutten van de vrijgekomen ruimte. Die ruimte was er in de heenwedstrijd ook, maar als goede passing in de middencirkel al ontbreekt...

En in de week tussen heenwedstrijd en return moet ook worden afgesproken wie Suleiman Al-Taamari afstopt, want zo veel spannends deed Apoel niet. Het strijdplan beperkte zich tot twee passlijnen en vaak was een dribbel van een eenling al genoeg om achterin chaos te stichten. Dat mag natuurlijk niet.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1164201687365672960

Zone 14 en halfspaces
We voegen de bespreking van Zone 14 en halfspaces opnieuw samen. Dat is niet uit luxe, maar je legt de afbeeldingen zo over elkaar. Het leven in Zone 14 lijkt zelfs uitgestorven. We zijn beter gewend van Ajax dan 15 voornamelijk horizontaal gespeelde passses in dit gevaarlijke gebied. Twee keer werd een Ajaxspeler bereikt op randje zestien, meer niet.

Dat is te summier, vooral als je bedenkt dat een gesloten verdedigen moet worden opengereten. Dat gaat zo niet lukken en gezien de prestaties in de halfspaces evenmin. Ajax was op links vleugellam en nog afgezien van het onzichtbaar zijn van Van de Beek en Tadic moet ook worden aangetekend dat David Neres teleurstellend speelde.
Het meeste 'gevaar' bij Ajax kwam vanaf rechts, maar ook hier zie je dat er niemand echt diep werd gestuurd. De lijnen stoppen stuk voor stuk ter hoogte van het zestienmetergebied, waar Apoel in twee linies klaarstond om Ajax op te vangen.

Er werd op de rechtervleugel tenminste gepasst, want de gebeurtenissen links zijn echt ondermaats. Ajax was de gevaarlijkste ploeg, met meer balbezit (66 procent), maar deze halfspace-weergave zonder context doet je twijfelen. En op die manier verdien je geen startbewijs voor de Champions League!