Het is altijd even puzzelen geslagen, maar vroeg of laat vallen de stukjes bij trainer Erik ten Hag altijd wel goed in elkaar. Dit seizoen lijkt het relatief vroeg gelukt om de puzzel te leggen, waarbij met name Steven Berghuis op het middenveld een regelrechte openbaring is. Dit gaat wel ten koste van Davy Klaassen, die sinds zijn terugkeer vorig seizoen altijd een onbetwiste basisspeler was.

De wissel pakt goed uit voor het hele team, maar vooral voor Sébastien Haller. Het koppeltje Klaassen - Haller was misschien net iets te veel van hetzelfde in de as: te veel gericht op doelpunten maken, te weinig betrokken in het spel. En daar waar een diepgaande tien als Klaassen meer baat had gehad bij een spits die zich in laat zakken, heeft een traditionele spits als Haller meer aan een creatieve spelmaker in zijn rug.

De wisseling in de as brengt Ajax naar een nog iets hoger niveau, met zes punten tegen PSV en Dortmund als gevolg. In de passmap zien we iets heel opvallends als het gaat om passing vooruit….

Daarnaast blijkt - net als tegen Dortmund - uit de kansenverhouding dat de wedstrijd wat minder eenzijdig was dan je op basis van de eindstand zou verwachten. We kijken terug op afsluiting van een topweek aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11!

Passmaps
Eerst de passmaps. Daar zien we de bekende driehoek achterin die het balletje rondspeelt, geweldige connecties tussen de back en buitenspeler aan beide flanken en twee aanvallende middenvelders bij Haller in de buurt. Tot zover niets nieuws onder de zon.

Maar dan. Het kopje ‘most progressive passing’. Wie zien we daar? Edson Álvarez! De Mexicaan was tegen PSV voor het eerst dit seizoen de man met de meeste passing voorwaarts.

Na de wedstrijd tegen Dortmund schreven we nog dat bij Ajax de backs de opbouwers zijn en dat de zes vooral een controleur is geworden die zelf niet al te veel ballen vooruit hoeft te spelen. Álvarez logenstrafte deze bewering meteen in de eerstvolgende wedstrijd door voor de meeste passing vooruit te zorgen.

Verder zien we zowel links als rechts ongeveer dezelfde gemiddelde positie voor de back, buitenspeler en halfspeler. Waarbij opvalt dat Ryan Gravenberch en Berghuis gemiddeld even ‘hoog’ op het veld aan de bal komen als Haller. Eigenlijk kan je dus niet spreken van ‘Berghuis op tien’; dit Ajax speelt een ouderwetse 4-3-3 met twee aanvallende middenvelders die tegen de spits aanspelen.

Expected Goals
Makkelijk om te vergeten: de eerste kansen van de wedstrijd waren voor PSV. Maar alles zit even mee voor Ajax, aangezien PSV de kansen niet goed afwerkte. Na een sterke openingsfase met schoten van Bruma, Vinícius en Zahavi moest er verder ook nog handelend opgetreden worden bij een vrije trap, maar dat was het dan verder ook wel van de Brabanders.

Alles bij elkaar stond de xG-teller na 95 minuten voetbal op 2.27 voor Ajax en 0.86 voor PSV. Een dikverdiende overwinning dus, maar op basis van de onderliggende statistieken zou je geen afgetekende 5-0 eindstand verwachten. Dit wordt ook geïllustreerd door het feit dat Ajax na de 2-0 van Haller nog maar vier keer een doelpoging ondernam. Drie van die vier doelpogingen eindigden tussen de touwen.

We zien aan het veldje nog dat Ajax maar één echte kans weggaf (kopbal Vinícius) en het zelf vooral heel veel van de juiste locaties schoot. Zo was de totale verhouding qua schoten weliswaar 16 om 10, maar kwam Ajax in totaal tot een veel hogere kwaliteit doelpogingen.

Het ging deze week veel over rustdagen en het feit dat PSV in aanloop naar deze wedstrijd 48 uur minder hersteltijd had dan Ajax. Het is een feit dat teams die minder rust hebben gehad dan de tegenstander relatief gezien minder goed presteren en vaker geblesseerde spelers hebben.

Het is ook een feit dat Ajax vorig seizoen na de winterstop zes wedstrijden op donderdagavond speelde, om vervolgens in het weekend weer aan de bak te moeten in de competitie. Ajax speelde zelfs een bekerfinale drie dagen nadat het in Rome Europees werd uitgeschakeld, terwijl Vitesse de hele week vrij had. Toen iemand gehoord over dit fenomeen?

Op 22 november 1964 won Ajax in De Meer met 5-0 van PSV met dank aan doelpunten van Sjaak Swart (2x), Klaas Nuninga (2x) en Johan Cruijff. We hebben er even op moeten wachten, maar een kleine 60 jaar later is deze prestatie toch nog geëvenaard.

Vroeger was PSV de angstgegner van Ajax; vooral in de eerste jaren na de verhuizing van De Meer naar de Arena lukte het maar heel zelden om van de Eindhovenaren te winnen. De tijden zijn veranderd; de laatste keer dat PSV in de competitie van Ajax won is inmiddels alweer drie jaar geleden, in september 2018, toen Frenkie en Luuk de Jong nog als directe tegenstanders tegenover elkaar stonden in plaats van als teamgenoten samen te spelen bij Barcelona.

Nu wacht voor de competitie eerst Heracles-uit en dan woensdagavond alweer naar Dortmund voor het tweede deel van het tweeluik tegen BVB. Waarschijnlijk zonder de geblesseerde Erling Haaland, terwijl de Ajaxselectie geheel fit is en vreselijk gretig oogt op het moment. Wie gaat deze trein stoppen?