In de Amsterdam Zaal van de Johan Cruijff Arena is het druk achter de lange tafel op het podium. Een elftal beleidsbepalers is present om verantwoording af te leggen. Het gaat van de directie op de linkervleugel naar de raad van commissarissen (rvc) op de rechtervleugel.

Afdwalend in gedachten, hoor je de stadionspeaker de opstelling oplepelen: Cas Biesta, Marijn Beuker, Alex Kroes, Susan Lenderink, Menno Geelen, Michael van Praag, Annette Mosman, Leo van Wijk, Danny Blind, Georgette Schlick en Cees van Oevelen.

Waar in het stadion na elke uitgesproken naam meestal een ondersteunend gejuich volgt, is de sfeer vandaag anders. Dat is niet vreemd. Een terugblik op seizoen 2023/2024 geeft iedere Ajacied – aandeelhouder of niet – nou eenmaal geen gevoel van enthousiasme. De club leed door een gebrek aan sportief succes een verlies van 9,8 miljoen euro.

Het meest euforische moment op deze maandagochtend bestaat uit een bescheiden applausje. De meer pijnlijke variant is er ook: stilte vanuit de zaal na een respectvol onderling bedankje aan de aftredende toezichthouders.  

Het is deze ochtend minder druk dan normaal. We tellen grofweg over de honderd koppen. Present om te luisteren én kritische vragen te stellen. Alle aanwezigen zijn opgeteld goed voor miljoenen aandelen. Namens de bestuursraad zit Ernst Boekhorst in de zaal, waarmee de Vereniging Ajax als grootaandeelhouder is vertegenwoordigd.  

Nieuwe rvc bijna rond
Ruim een jaar geleden kreeg rvc-voorzitter Van Praag samen met medecommissaris Van Wijk de taak Ajax in bestuurlijk rustiger vaarwater te koersen met nieuwe toezichthouders en uiteindelijk zelf een stapje terug te doen.

Op het vlak van vernieuwing, werd een grote formele stap gezet. Tijdens de AVA werden de nieuwe commissarissen Hermine Voûte, Sirik Goeman en Dirk Anbeek benoemd, terwijl Van Wijk, Mosman en Van Oevelen formeel aftraden.

Van Praag blijft nog even aan als voorzitter, tot zijn beoogde opvolger, Carolien Gehrels, op een later in te plannen Buitengewone Algemene Vergadering Aandeelhouders (BAVA) wordt benoemd. Daarnaast wordt op korte termijn een tweede voetbalcommissaris voorgesteld. Een positie waarin nu alleen met Blind is voorzien.

Van Praag lichtte toe waarom het proces naar een breedgedragen en toekomstbestendige rvc in de ogen van sommigen wellicht lang lijkt te duren. De club gaat zorgvuldig te werk en liet liefst 266 kandidaten screenen voor de beschikbare posities.  

Aanbevolen

Ode aan: Dennis Bergkamp

Geelen duidt koerswijziging
Tijdelijk algemeen directeur Geelen benadrukte op de AVA dat bovengenoemde bestuurlijke rust een eerste voorwaarde is voor sportief succes. Tegelijkertijd benadrukte hij nog een keer dat bij Ajax een koerswijziging heeft plaatsgevonden.

Omdat kwalificatie voor de competitiefase van de Champions League niet langer vanzelfsprekend is, gaat Ajax het huishoudboekje hanteren van een club die in de competitiefase van de Europa League speelt. Iedereen moet een tandje bijzetten met minder geld, ofwel: bezuinigen.

Hij zag ook lichtpuntjes, zoals de onvoorwaardelijke steun van supporters en (hoofd)sponsors. “Wij vragen rust en vertrouwen. Van ons mag men vastberadenheid verwachten,” sloot hij onder applaus af.

Ajax kan tikkie hebben, maar niet te veel
Lenderink, die begin 2025 afscheid neemt als financieel directeur, ging daarna in op de jaarrekening. Ze vertelde dat Ajax in financieel opzicht nog steeds tot de meest gezonde clubs behoort met een eigen vermogen van 226 miljoen euro, voorafgaand aan dit seizoen 34,6 miljoen euro aan liquide middelen en in de komende jaren nog vijftig miljoen euro aan vorderingen op transfers. De club bezuinigt, maar kan een tikkie hebben. In de woorden van Lenderink: “Financieel zijn we gezond, maar we gaan bijsturen om gezond te blijven.”

AFM-onderzoek naar Kroes loopt nog
Gevraagd naar een update over het AFM-onderzoek naar het mogelijk handelen met voorkennis van de huidig technisch directeur Kroes, liet Van Praag desgewenst weten dat dit nog loopt en hij er geen verdere mededelingen over kan doen.

Lekken naar pers
“Als bij Ajax drie mensen iets weten, is het geen geheim meer,” vertelde Van Praag. De rvc-voorzitter hekelde Ajacieden die lekten naar de pers. Dat nam hij het journaille overigens niet kwalijk. Zij doen immers hun werk. Dit kwam ter sprake in het begin van de vergadering, waar het ging over het feit dat de rvc en bestuursraad openlijk niet op één lijn zaten met betrekking tot een mogelijke kandidaat-commissaris.

Aan het eind van de vergadering stonden Van Praag en Boekhorst samen achter de microfoon en deden ze opnieuw een oproep aan de goed geïnformeerde achterban. “Laten we niet óver elkaar praten, maar mét elkaar. We moeten vooruitkijken en niet de vuile was buitenhangen.”

Diarrazaak heeft alle aandacht
Lenderink had een aparte sheet van de Diarrazaak laten maken. Waarschijnlijk omdat ze voorvoelde dat er vragen over zouden komen. Kort samengevat gaat de uitspraak in de zaak van Lasanna Diarra over het feit dat een aantal transferregels van de Fifa in strijd zijn met het Europees recht en stroken met het recht van vrij verkeer voor werknemers binnen de EU.

Zet de Diarrazaak het businessmodel van Ajax onder druk? Welke visie heeft Ajax op de ontwikkelingen en wat gaan we er van merken tijdens de komende transferwindow? Lenderink: “De impact is nog onduidelijk. Het gaat om specifieke regels, niet om een complete herziening van het algehele transfersysteem. Uiteindelijk nemen we alles mee in ons risicomanagement. Ajax werkt ook toe naar een situatie waarin het in de toekomst niet meer afhankelijk wil zijn van transfers om verliezen op te vangen.”

Later voegde Van Praag daar aan toe: “De Fifa heeft een werkgroep opgericht. Er zijn nog veel open eindjes, maar Ajax is hiermee proactief aan de slag.”  

Aanbevolen

Wie zijn jouw Ajaxiconen? Stem nu!

Verwachtingen komende transferwindow
Kroes nam daarna een voorschot op de komende transferperiode, mede om de verwachtingen een beetje te temperen. “Afgelopen zomer moesten we eerst verkopen voor we konden kopen. Lastig, omdat clubs afgelopen zomer één miljard euro minder aan transfers uitgaven. Ik denk dat Ajax binnen de mogelijkheden een positieve stap heeft gezet, maar er zijn meer transferwindows nodig voor herstel. In de toekomst is er beperkte financiële ruimte. We moeten hopen op buitenkansjes,” zo keek hij vooruit naar januari.

Herbruikbare bekers en voordringen bij Zuid J
Bij de afsluitende rondvraag konden aandeelhouders vragen stellen die ze eerder wilden stellen of die net even buiten de reguliere agenda vielen. Dit is doorgaans een van de leukere agendapunten, omdat de ‘doodgewone’ supporter hier de directietafel bereikt. Niet voor niets voorziet Ajax altijd in de aanwezigheid van enkele medewerkers van de afdeling supporterszaken (Ajax Fancare).

Soms heeft een vraag betrekking op meer dan alleen de club, zoals in dit geval de Johan Cruijff Arena. Onderwerpen die werden aangekaart: wanneer gaat Ajax in het stadion gebruikmaken van herbruikbare bekers? Kan de club extra hekken plaatsen om het voordringen bij ingang Zuid J in te tomen? En wat gaat de club doen aan vuurwerkoverlast op de tweede ring, zoals een aandeelhouder meemaakte bij Ajax - S.S. Lazio?

Relevante vragen, waar doorgaans – en ook nu – geen concreet antwoord op kwam. “Dank voor uw vraag. We kunnen er nu niks over zeggen, maar het heeft onze aandacht,” besloot rvc-voorzitter Van Praag.

Ajax wordt niet Koninklijk 
Ook een originele zaalvraag: is het geen mooi idee om Ajax in het jubileumjaar 2025, waarin de club zijn 125ste verjaardag viert, het predicaat Koninklijk te laten krijgen? Van Praag en Geelen lieten daarop weten dat Ajax dit daadwerkelijk heeft onderzocht, maar dat het niet gaat gebeuren, omdat het overkoepelende voetbalorgaan de KNVB die titel al in zich draagt en clubs die dit vervolgens ook willen, daar niet voor in aanmerking komen. 

Aanbevolen

Hoofdrolspelers: heel Ajax 2 uitblinker tegen Telstar en Noa’s wedstrijd