Op papier is een 4-3-3-formatie aanvallender dan een 4-4-2-systeem, maar niet bij de huidige tactiek van Ajax. Dusan Tadic speelde tegen AZ vaak als derde spits tussen Brobbey en Sébastien Haller in. Ook Davy Klaassen en Kenneth Taylor zochten vaak de diepte, terwijl de beide centrumverdedigers de vrijheid kregen om in te schuiven. Eigenlijk bleef alleen Edson Álvarez altijd achter de bal.

Het maakt Ajax een zeer offensieve ploeg, dat nog aanvallender speelt dan normaal. Als beide backs mee opkwamen, stonden er in Alkmaar soms zelfs zes of zeven spelers voorin. Dat is ook terug te zien in de kansenverdeling: AZ - Ajax was een wedstrijd met veel kansen over en weer en uiteindelijk vier doelpunten. Het publiek was misschien wel de grote winnaar zondagmiddag.

Toen de stofwolken van ‘Super Sunday’ waren opgetrokken, schreven zowel Ajax als PSV een puntje bij. Daardoor heeft Ajax de schaal nu voorzichtig met één hand vast. We blikken terug op AZ-uit aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
Ajax speelde dus met een hoop mensen voorin, maar AZ liet die natuurlijk niet zomaar doorlopen richting de keeper. Vooral in de eerste helft slaagden de Alkmaarders erin de ruimtes op eigen helft klein te maken. Hierdoor was het vaak pielen in het midden van het veld.

De afstanden tussen de aanvallers en middenvelders van Ajax waren op sommige momenten wel erg klein. Het lukte dan ook niet altijd om de spitsen en Tadic aan het werk te zetten. We zien daarom op de passmap dat de meeste passes tussen de spelers achterin werden gegeven, wat je eigenlijk niet wil.

De gemiddelde positie van Haller spreekt ook boekdelen. Hij ontving volgens het model van 11tegen11 de meeste passes die in voorwaartse richting gingen, maar kwam gemiddeld genomen rond de middenlijn aan de bal. Dat is niet waar je de goalgetter het liefst aan het werk ziet, maar wel wat de huidige tactiek veroorzaakt. Degene die wel het dichtst bij de goal van de tegenstander aan de bal kwam, was Tadic.

Dat het vooral pielen in de as was, blijkt uit onderstaande afbeelding. Deze toont alle passes van Ajax in het centrale vak voor het strafschopgebied. We zien vooral heel erg veel korte passjes, die niet allemaal aankomen. Ook gaan er van de negentien passes uit deze zone slechts drie het strafschopgebied van AZ in.

Alles bij elkaar lijkt dit een reële conclusie: het is allemaal nogal onwennig en het loopt niet gesmeerd, maar de vele blessures dwingen Erik ten Hag nu eenmaal tot dit experiment. En het lijkt Ajax – op het tandvlees – de titel op te leveren.

Expected Goals
De Expected Goals-totalen bewijzen dat Ajax met weinig verdedigende zekerheid speelde. AZ werd met name in de omschakeling gevaarlijk. Als we alleen naar open spel kijken, kwam de thuisploeg zelfs tot ietsje meer gevaar dan Ajax. De 2-1 van AZ-speler Hakon Evjen wordt niet als spelhervatting gerekend, omdat deze niet direct uit de inworp werd gescoord, maar tien seconden later.

Ook opvallend: Ten Hag koos ervoor om Brobbey en Haller mee te laten verdedigen tegen de vaak opkomende backs van AZ. Vooral aan de rechterkant leverde dit een flinke klus op voor Haller, die Ajaxtarget Owen Wijndal niet altijd goed in bedwang kon houden. Dat is natuurlijk ook helemaal niet gek voor een centrumspits van 1 meter 90.

Na afloop betitelde Ten Hag de 2-2 als een terechte uitslag. Als we puur naar onderstaande grafiek kijken, heeft hij daar wel gelijk in.

Brobbey scoorde in Alkmaar zijn vijfde goal van het seizoen, iets waar hij maar 383 minuten voor nodig had. Het levert hem een zeer indrukwekkend moyenne op: de spits scoort dit seizoen in Ajax 1 gemiddeld elke 77 minuten een doelpunt.

Natuurlijk is dat tempo niet vol te houden over de langere termijn, maar Brobbey bewees in de laatste maanden wel dat hij in potentie uit kan groeien tot de eerste spits van Ajax. De aanvaller viel echter ook weer geblesseerd uit, waarmee meteen een andere grote uitdaging werd aangetoond: een heel seizoen fit blijven.

Het wordt een interessante zomer voor Brobbey. Hij heeft nog een contract tot 2025 bij RB Leipzig, maar wil terug naar Ajax. En de Duitse club laat hem natuurlijk niet gratis terugkeren naar Amsterdam. Sterker nog: de marktwaarde van Brobbey nam de afgelopen zes maanden alleen maar toe. Wordt vervolgd…

Ajax wist dus niet écht te overtuigen in Alkmaar, maar een arbitrale dwaling van Serdar Gözübüyük in De Kuip gaf iedereen met een wit-rood-wit hart weer volop vertrouwen. Het moet – gelet op het veel betere doelsaldo ten opzichte van PSV – nu twee punten halen uit de resterende twee wedstrijden tegen sc Heerenveen en Vitesse om kampioen te worden.

Voor Daley Blind kan het woensdag een bijzondere avond worden. De linkspoot kan zijn zevende kampioenschap met Ajax behalen, waarmee hij op gelijke hoogte komt met Barry Hulshoff en Wim Suurbier. Hij heeft dan alleen nog Sjaak ‘Mister Ajax’ Swart en Johan Cruijff voor hem, die beiden acht keer kampioen werden met Ajax.

Ongekende aantallen in de 21e eeuw voor Blind dus. Wellicht kan hij dit record de komende jaren nog verder aanscherpen...