Vitesse - Ajax was een klassieke wedstrijd om des keizers baard. Ajax was al kampioen en Vitesse was al verzekerd van de zevende plaats, zonder kansen om nog te kunnen klimmen of dalen. Dit heeft soms als gevolg dat een wedstrijd totaal doodslaat, maar daar was in het Gelredome geen sprake van. Ondersteund door het publiek, dat altijd toch wel erg graag van Ajax wil winnen, maakte Vitesse het de ploeg van Erik ten Hag nog best moeilijk.

Vorig seizoen was Vitesse - Ajax ook de laatste wedstrijd van het seizoen. Ajax speelde toen tactisch net iets anders dan normaal. Dat doet wel Ten Hag vaker, want tijdens het laatste duel van het seizoen 2017/2018 trad Ajax op bezoek bij Excelsior voor het eerst (en laatst) onder zijn leiding aan in een formatie met drie centrale verdedigers. 

In Arnhem koos Ten Hag voor dezelfde 4-4-2-formatie als de laatste weken, met een opvallende rol voor Devyne Rensch en vier goals. We blikken terug op de seizoensafsluiter aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
In de passmap zien we wat we de laatste weken steeds terugzien: de vier verdedigers zijn makkelijk te herkennen, met één controleur daarvoor en vijf spelers die voorin door elkaar heen lopen. De dikke bol van Nico Tagliafico valt ook op. De Argentijn was lekker betrokken in het aanvalsspel en kwam vaak mee op, in wat misschien wel zijn laatste wedstrijd voor Ajax was. 

Wie inzoomt, ziet dat Rensch als rechter centrale verdediger nauwelijks passes vooruit gaf. Hij gaf alleen vijf passes of meer aan Daley Blind (linker centrale verdediger) en Youri Regeer (rechtsback). Dat is natuurlijk niet wat je wil van een centrale verdediger van Ajax. Ook qua inschuiven richting het middenveld deed Rensch niet veel. Voeg daar een paar verdedigende slordigheden aan toe en het was wederom een ongelukkige wedstrijd voor de jongeling.

We schreven al eerder dit seizoen dat Rensch nog geen Mazraoui is, terwijl het niveau-Jurriën Timber als centrale verdediger ook nog erg ver weg is. Dat zijn natuurlijk behoorlijk grote schoenen om te vullen, maar dat wordt ook verwacht bij een ploeg als Ajax. 

Aan de andere kant is Rensch slechts negentien jaar oud en heeft hij nog alle tijd om naar dat hoge niveau van Timber en Mazraoui toe te groeien. Komend seizoen wordt wel cruciaal in de ontwikkeling van de jonge verdediger. 

Expected Goals
Het was – zoals vaker de laatste weken – een relatief open wedstrijd met veel kansen. Het nieuwe 4-4-2-systeem is op papier verdedigender, omdat er minder aanvallers en meer middenvelders op het veld staan. In de praktijk staan er vaak juist meer mensen voor de bal, waardoor Ajax nog iets kwetsbaarder is bij een counter van de tegenstander.

De meeste kansen van Ajax kwamen voort uit directe ballen richting Sébastien Haller en Brian Brobbey. Het spitsenduo stond vaak tegen twee verdedigers. Vooral voor Brobbey lijkt dit systeem erg geschikt. Het roept de vraag op hoeveel goals de huurling van RB Leipzig deze jaargang had kunnen maken als hij afgelopen seizoen ‘gewoon’ zijn contract had verlengd.

Snel de bal richting de spitsen, het is niet het klassieke Ajaxspelletje en ook zeker niet wat de ploeg onder leiding van Ten Hag de laatste vier en halfjaar heeft laten zien. Het werkt aanvallend gezien wel erg goed.

Als we de xG-grafiek bekijken, blijkt dat Ajax goed aan de wedstrijd begon, maar winst uit handen gaf door in het kwartier na rust de counters niet goed te verdedigen. Net als eerder tegen AZ was Edson Álvarez gelukkig in de buurt om uit een spelhervatting een late gelijkmaker binnen te koppen. 

Het 4-4-2-systeem heeft dus voor- en nadelen. Het was interessant geweest om te zien of Ten Hag ondanks de defensieve kwetsbaarheden het volgende seizoen weer was begonnen in ditzelfde systeem, of dat hij was teruggevallen op een 4-2-3-1-formatie. We zullen het nooit weten. De oefenmeester vloog niet met de selectie mee naar Curaçao, maar pakte een vlucht naar Manchester. Het tekent de perfectionistische coach.

De nieuwe trainer Alfred Schreuder gaf aan dat hij wil ‘voortborduren’ op het succes en de speelstijl van Ten Hag bij Ajax. Het is de vraag of hij daarmee bedoeld dat deze 4-4-2-formatie intact moet blijven, of dat hij weer terugkeert naar het 4-2-3-1-systeem waarmee Ajax de laatste seizoenen zoveel goede wedstrijden speelde.

Ook qua spelers is nog erg veel onduidelijk. Als Ajax een nieuwe linksback haalt, waar komt Daley Blind dan te spelen? Blijft Dusan Tadic linksbuiten, wordt hij weer spits of gaat hij zelfs op rechts spelen bij een vertrek van Antony? Wat gaat Ajax doen bij een vertrek van de Braziliaan? En hoe zit het met Haller? Allemaal vragen waar we pas in augustus of zelfs later een antwoord op hebben.

Aanbevolen

Schreuder over 4-3-3: ‘Mensen denken teveel in systemen’