In zijn laatste weken als Ajaxtrainer is het passen en meten voor Erik ten Hag. Dat was ook tegen NEC duidelijk zichtbaar. Kenneth Taylor stond voor het eerst in de basis, Liam van Gelderen – de vijfde rechtsback in de pikorde – maakte zijn debuut en Brian Brobbey viel in als rechtsbuiten.

Of het aan de ontbrekende automatismen lag of iets anders, weten we niet zeker, maar feit is dat Ajax het in De Goffert heel lastig had om snelle tegenaanvallen af te stoppen. Niet voor het eerst dit seizoen viel een wedstrijd in de slotfase nog net de kant van Ajax op, terwijl het ook heel anders had kunnen aflopen. Het elftal gaat op het tandvlees naar de eindstreep.

We blikken terug op NEC-uit aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
Als Noussair Mazraoui en Antony in de basis staan, speelt Ajax op rechts met een lastig af te stoppen sneltrein. De loopacties van Mazraoui in combinatie met de dribbels van Antony zijn bijna niet te verdedigen voor tegenstanders in de eredivisie.

Berghuis en Timber vullen dit anders in. Berghuis blijft (net als Antony) helemaal aan de buitenkant, maar passeert minder vaak zijn tegenstander. Timber speelt veel centraler, terwijl hij minder vaak diepgaat dan Mazraoui. Hij speelt in de opbouw soms meer als een extra middenvelder dan als een back. De afbeelding hieronder is een extreem geval, waarbij Timber zelfs aan de linkerkant van het veld uitkomt.

Timber speelt soms als een linkermiddenvelder. © ESPN

Ajax had hierdoor vaak een mannetje meer op het middenveld, maar het betekende ook dat Berghuis in balbezit geïsoleerd kwam te staan. Op het moment dat Ajax balverlies leed, moest hij als een soort rechtsback optreden om een counter van NEC af te stoppen. 

Het was – mede door de tactiek van Ajax – misschien wel de slechtste helft van Berghuis in het shirt van Ajax. Hij kwam veel minder aan de bal dan normaal, creëerde geen enkele kans, probeerde twee dribbels (waarvan er eentje lukte) en schoot één keer ruim over. 

Expected Goals
De uitslag is niet helemaal in overeenstemming met het aantal kansen dat NEC en Ajax creëerden. De Expected Goals-totalen komen neer op 1.54 tegen 2.71. De meest logische uitkomst daarvan is dus vier doelpunten, in plaats van ééntje.

Gedreven door de brilstand zocht Ajax veelvuldig de aanval op, maar wederom met de achterdeur open. We zien aan de grafiek hieronder dat Ajax er eigenlijk alleen in de slotfase in slaagde om de counters van NEC te voorkomen. In de verschillende een-tegen-een-situaties zag met name Perr Schuurs er niet goed uit.  

De eerste goal van de wedstrijd had al voor rust moeten vallen, toen Ajax een penalty kreeg, maar Dusan Tadic miste. We schreven al eerder dat Sébastien Haller eigenlijk de vaste strafschopnemer van Ajax zou moeten zijn. De spits schiet gemiddeld 96 procent van zijn strafschoppen raak, tegenover 82 procent voor Tadic. Van de laatste zes strafschoppen voor Ajax heeft de aanvoerder er nu drie gemist. 

Over de penalty van Tadic kunnen we nog iets interessants zeggen. Er zijn bij strafschoppen over het algemeen twee methodes: je kijkt naar de keeper óf je kiest een hoek. Normaal gesproken behoort Tadic tot die laatste categorie.

Tegen NEC wisselde hij ineens. De aanvoerder nam een langzame aanloop, keek lang naar de keeper en probeerde de bal in de rechterhoek te schieten. Omdat doelman Mattijs Branderhorst ook lang bleef kijken en geen hoek koos, miste de Serviër. 

De strafschop was sowieso een bonus in de eerste helft, waarin Ajax niet veel creëerde. Als we alleen naar het open spel kijken, waren NEC en Ajax over de hele wedstrijd behoorlijk aan elkaar gewaagd. Beide ploegen kwamen tot ongeveer even grote kansen. Uiteindelijk maakte Brian Brobbey een typische Brobbey-goal en nam Ajax toch de drie punten mee.

Zowel Ajax, PSV, Feyenoord als AZ won deze speelronde met slechts één goal verschil. Drie van die vier ploegen maakten de winnende treffer pas na de tachtigste minuut. Het geeft aan dat het nergens in de top van de eredivisie makkelijk gaat in deze fase. De enige eredivisieploeg die goed in vorm is, is nummer vier FC Twente.

Als we puur naar het aantal punten kijken, is Ajax bezig aan een geweldig kalenderjaar. Het heeft 33 punten gepakt in 2022, waar 36 het maximale aantal is. Twente staat op dit lijstje tweede, met 29 punten. PSV pakte bijvoorbeeld maar 28 punten na de winterstop. 

Als de ploeg het op deze manier redt, is het zeker niet het meest sprankelende kampioenschap uit de historie, maar zijn we er niet minder blij mee.

De jacht op de 36e landstitel krijgt zaterdag een vervolg, als er in de Johan Cruijff Arena om 18.45 uur wordt afgetrapt tegen PEC Zwolle. Met een overwinning heeft Ajax vier punten voorsprong op PSV, met nog drie wedstrijden te gaan.