• Check onze podcast over CL-groepswinst en Sparta-uit!

We beginnen het artikel met een rectificatie. In de laatste analyse blikten we kort vooruit op Besiktas - Ajax en schreven we dat deze wedstrijd in een vol stadion zou worden gespeeld. Het schitterende, maar aan inflatie onderhevige voetbalwoord ‘heksenketel’ viel ook nog.

Niets bleek minder waar: de vele witte stoeltjes ontsierden – in combinatie met een leeg uitvak – wat een schitterende Champions League-ambiance had moeten zijn. Oorzaken zijn lastig in te schatten. Op de dag van de wedstrijd daalde de Turkse lira maar liefst vijftien procent in waarde en Besiktas was natuurlijk zo goed als uitgeschakeld in de groepsfase. Feit is dat de sfeer in het stadion meer weg had van een potje in de voorbereiding dan van een Champions League-wedstrijd.

In deze troosteloze setting harkte Ajax toch weer drie punten en een winstpremie van 2.8 miljoen euro binnen. We blikken terug op Besiktas - Ajax aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
In de passmaps valt meteen op dat Ajax minder passes verstuurde dan gebruikelijk en simpelweg minder vaak in balbezit was dan normaal. Dit wordt ook onderstreept door de statistieken als het gaat om balbezit: in de eerste helft tegen Besiktas was dat 52.7 procent. Nog steeds meer dan de tegenstander, maar een stuk lager dan het gemiddelde in de eerste vier Champions League-duels dit seizoen (62.6 procent).

Ajax had dus meer moeite dan normaal om de bal in de ploeg te houden. We zien met name vanaf de linksbackpositie minder passing richting de voorwaartsen dan we zijn gewend. Nico Tagliafico speelde een prima wedstrijd op die positie, maar wordt nooit een Daley Blind.

Daarnaast zien we weinig passes vooruit van de twee middenvelders die het eerst in de opbouw aan de bal kwamen: Davy Klaassen en Ryan Gravenberch. Het resultaat? Dikke lijnen tussen de centrale verdedigers. Mede daardoor zien we ook dat we vier meest aanvallende spelers wat meer geïsoleerd op de passmap staan.

Hoewel heel Ajax een laag niveau haalde, spande Mohamed Daramy de kroon. We zien aan de passmap dat hij de bal niet vaker dan vijf keer naar een medespeler wist te spelen. Van zijn vier schoten was er slechts één tussen de palen en ook in zijn acties was de Deense vleugelspeler ongelukkig. Niet te snel afschrijven, maar het moet in de toekomst wel beter.

Expected Goals
Behalve Borussia Dortmund (2.11) wist niet één tegenstander dit seizoen tegen Ajax zo veel Expected Goals te creëren als Besiktas in deze wedstrijd. Hoewel een penalty natuurlijk altijd een lekkere boost geeft, was de aanvallende score van Besiktas met 1.92 erg netjes te noemen.

Dit had vooral te maken met de omschakeling van balbezit naar balbezit-tegenstander. Zoals gebruikelijk stond Ajax vaak met zeven veldspelers vóór de bal: de drie aanvallers, de twee backs en de twee aanvallende middenvelders. Alleen de nummer zes en de twee centrale verdedigers blijven dan achter om de counter eruit te halen.

Net als tegen sc Heerenveen liet Ryan Gravenberch zien dat hij voor zo’n controlerende rol niet de juiste man is. Het is niet te verwachten dat trainer Erik ten Hag hem in grote wedstrijden ook op die plek laat spelen. Dit werpt wel de vraag op wat Ajax dan met die positie aan moet als Edson Álvarez een keer écht lang uit de roulatie is...

Aan de Expected Goals-grafiek hieronder zien we dat Ajax na een matige eerste helft – waarin het terecht op achterstand kwam – het heft na rust weer in eigen hand nam en de wedstrijd weer ging controleren.

Dit had natuurlijk ook te maken met het inbrengen van Sébastien Haller. Zodra de befaamde Champions League-hymne heeft geklonken, is de Franse Ivoriaan niet te stoppen. En dus waren drie kansen weer twee goals en staat Haller inmiddels op negen goals uit vijf Champions League-wedstrijden. Haller scoorde in zijn eentje dit seizoen zelfs evenveel goals als Sporting en meer dan Dortmund en Besiktas bij elkaar.

Het record qua goals in één Champions League-seizoen staat op naam van Cristiano Ronaldo. In het seizoen 2013/2014 scoorde de Portugese prijzenpakker maar liefst zeventien doelpunten. Dromen mag altijd. Haller staat nu op negen en heeft nog drie, vijf, zeven of acht wedstrijden over om dit record te verbreken...

Als we naar het totaal aantal Expected Goals van Haller in de Champions League kijken, mag je rekenen op ongeveer vijf doelpunten. Het is dus op basis van de statistieken te verwachten dat deze bizarre doelpuntenregen gaat opdrogen. Maar voorlopig is het nog even genieten.

Na de wedstrijd tegen Dortmund schreven we dat er voor het eerst in de geschiedenis van de Champions League een Nederlandse ploeg twaalf punten haalde uit vier wedstrijden. Ajax heeft nu vijftien punten uit vijf wedstrijden en ligt op koers voor achttien uit zes.

Het lukte slechts zeven ploegen eerder om die maximumscore te behalen. Dat waren AC Milan (1992/1993), Paris Saint-Germain (1994/1995), Spartak Moskou (1995/1996), FC Barcelona (2002/2003), Real Madrid (2011/2012), Real Madrid (2014/2015) en Bayern München (2019/2020).

In de Champions League gaat het dus kortweg geweldig. In de competitie gaat het voorlopig goed, maar niet top. Ajax moet nu uit bij Sparta een vervolg geven aan de regelmatige 0-5-overwinning op RKC en weer op zoek gaan naar het verstevigen van de koppositie. De laatste keer dat Ajax op Het Kasteel punten verspeelde, was in 2009, toen een 4-0-overwinning het einde van Marco van Basten als Ajaxtrainer betekende.

Aanbevolen

Geelen: ‘Marley-spelersbus was géén middelvinger naar Uefa’