Onder Jan Wouters is succes in 2000 ver te zoeken. Ajax moet hard op zoek naar z’n eigen kernwaarden. Dus is de opleider en clubcoach met visie, Co Adriaanse, de meer dan logische opvolger.

Een echte trainer én coach die het liefst voetbal onderwijst, zoals tijdens de voorbereiding op het seizoen 2001/2002. Een echte Amsterdammer, dat ook. Hét moment voor fotograaf Richel om af te drukken.

Adriaanse komt uit een niet-kletsen-maar-hard-werken gezin uit de Spaarndammerbuurt. Zijn vader, glasslijper van beroep en zijn moeder, de sterke manager van het gezin, geven hem een goede basis – en niet al te veel complimenten.

Hij woont tot zijn 27ste jaar thuis op een zolderkamertje en wisselt een voetbalcarrière bij de Volewijckers in Amsterdam-Noord af met werk als gymleraar.

Hij woont tot zijn 27ste jaar thuis op een zolderkamertje

Na zes jaar FC Utrecht stopt hij als voetballer en gaat aan de slag als trainer van Zilvermeeuwen. Daarna onder meer bij PEC Zwolle en FC Den Haag. Zijn kerstboom-opstelling stamt uit z’n tijd in de Hofstad.

Vanaf 1992 zwaait hij de scepter op Voorland, het jeugdcomplex achter stadion De Meer. Pareltjes als Patrick Kluivert en Clarence Seedorf komen tot wasdom en opleider Adriaanse bestiert alles vanuit een stel containers die dienstdoen als kantoor.

Onder anderen Rafael van der Vaart en John Heitinga komen van de nieuwe vruchtbare grond op sportpark De Toekomst, na de verhuizing. Hij vertrekt in 1997 om hoofdcoach te worden bij Willem II. In Tilburg laat hij zijn kwaliteiten zien: zijn ploeg haalt de Champions League.

Ajax vraagt hem vervolgens de club te reanimeren. En zo haalt hij in 2000 een deel van zijn gestelde levensdoelen, onder meer een nieuwe Porsche én het hoofdtrainerschap bij Ajax. Met meer eigen jeugd, teruggekeerde Ajacieden en liefst 3-4-3 wil Adriaanse kampioen worden.

Over succes zegt hij later: “Je moet niet eerst alles uitrekenen om dan voorzichtig een beslissing te nemen, want dan ben je te laat. Je moet eerder zijn dan degene die rekent. Bij coaching is dat ook zo. In het beïnvloeden van een wedstrijd moet je soms risico’s nemen en over de schreef gaan – om de spelers tot het uiterste te prikkelen om te winnen.”

Adriaanse kiest bij Ajax voor jeugdige spelers en heeft de pech dat de combinatie van spelers op dat moment niet goed past. De routiniers Aron Winter, Richard Witschge en Jan van Halst brengen te weinig, de talenten Cristian Chivu, Zlatan en Mido hebben het nog niet. Met technisch directeur Leo Beenhakker loopt het allesbehalve gesmeerd.

Adriaanse heeft vandaag de dag geen zin meer in de meningenfabriekjes

Ajax neemt in de winterstop van 2001/2002 afscheid van Adriaanse. Voor sommigen verrassend, voor anderen logisch. De club staat tweede, op twee punten achter de koploper. Met tranen in de ogen doet Adriaanse zijn laatste rondje langs de spelers in de kleedkamer. David Endt omschrijft het treffend: “Er licht ongeloof in zijn blik. Ongeloof dat z’n romance met deze onwillige geliefde werkelijk ten einde is.”

Opvolger Ronald Koeman pakt aan het einde van dat seizoen de dubbel. Een hoop grondwerk van dat succes is toe te schrijven aan Adriaanse. Dat bewijst hij later met geweldig voetbal en triomfen bij AZ en FC Porto.

Adriaanse heeft vandaag de dag geen zin meer in de ‘meningenfabriekjes’, zoals hij dat zelf zegt. Dat is zijn goed recht. Toch jammer dat we deze authentieke voetbalman met visie nooit meer horen of zien.

We moeten het doen met zijn verrijking van de Nederlandse taal: kerstboomopstelling, scorebord-journalistiek, woonerf-voetbal, kaaskijkers en ‘een goed paard maakt nog geen goede ruiter’.

Dit is een artikel uit onze rubriek Stop de tijd. Wekelijks pakken we een beeld uit het archief van fotograaf Ron Richel, rond de eeuwwisseling de vaste plaatjesmaker van Supportersvereniging Ajax.