De opstelling van Ajax kende behoorlijk wat wijzigingen ten opzichte van de beoogde sterkste basiself. Dat was niet uit luxe. Een blessure van Jurriën Timber en een pijntje bij Noussair Mazraoui resulteerden in basisplaatsen voor Perr Schuurs en Devyne Rensch. Davy Klaassen speelde ook weer vanaf het eerste fluitsignaal, maar daarover later meer. En dan keerde ook Andre Onana nog terug, na ruim een jaar zonder wedstrijd in de eredivisie te hebben gespeeld.

Alles bij elkaar was het misschien net iets te veel van het goede, want Ajax tikte eigenlijk geen moment het hoge niveau aan dat de ploeg wel degelijk kan halen, waarbij het team wederom slecht reageerde nadat de bal werd verloren. We blikken aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11, terug op alweer de zesde wedstrijd van het seizoen waarin Ajax puntenverlies leed in de competitie.

Passmaps
Erik ten Hag zei zowel voor als na de wedstrijd iets interessants over het opstellen van Klaassen, waardoor Ryan Gravenberch weer naar de bank werd verwezen. “Klaassen speelt omdat we veel mensen voor de goal willen brengen en we met Davy een scorende factor hebben,” aldus de trainer.

Het verschil tussen de twee middenvelders is duidelijk: Gravenberch wil de bal zo vaak mogelijk raken en speelt wat meer naar de verdediging toe. Klaassen speelt juist van de bal weg en raakt de bal eigenlijk het liefst in het zestienmetergebied.

Wie de passmap ziet, is al snel geneigd een harde conclusie te trekken: Klaassen was afwezig, had van alle veldspelers de minste balcontacten en is dus mede schuldig aan de nederlaag in Deventer.

Opvallend genoeg prees Ten Hag na de wedstrijd juist Klaassen als één van de weinige spelers individueel. “In het rechterblok was de samenwerking niet zoals we hadden afgesproken,” stelde zo de trainer. “Mensen speelden veel te ver bij Sébastien Haller vandaan en dan kom je niet goed de box in. Alleen Klaassen deed dit nu goed.”

Johan Cruijff zei ooit dat je goed kan spelen zonder de bal te raken. Ten Hag vindt dus dat dit voor Klaassen ook geldt.

Dan het rechterblok. Daar speelde Rensch een ongelukkige wedstrijd. Niet voor niets werd hij al in de rust gewisseld. We zien hem op de passmap ook een stuk dichter bij de eigen goal aan de bal komen, dan we van vaste rechtsback Mazraoui gewend zijn. Mede daardoor zat Antony ook niet lekker in de wedstrijd. De buitenspeler kreeg tegen Go Ahead vaak dubbele of driedubbele dekking en werd niet geholpen door het gebrek aan impulsen van Rensch.

Expected Goals
Het bijzondere van dit Ajax is dat de ploeg met zeven spelers aanvalt en tegelijkertijd heel weinig goals tegen krijgt. Dit heeft te maken met het beulswerk van de verdedigende driehoek, bestaande uit Lisandro Martínez, Timber en Edson Álvarez. Tegen Go Ahead Eagles was dit niet het geval. De ploeg uit Deventer kon vaak counteren en op die manier tot gevaar komen.

Je kan het Schuurs niet verwijten, maar je kan van hem niet hetzelfde verwachten als van Timber. Wanneer Schuurs in hele grote ruimtes één-tegen-één moet verdedigen, is hij kwetsbaar. Als trainer kan je op dat moment bijsturen en het team iets minder aanvallend neerzetten, maar daar werd niet voor gekozen.

Als team kan je Schuurs helpen door meteen vooruit druk te zetten op de bal, waardoor de pass naar voren niet kan worden gegeven. Dit was tegen Go Ahead Eagles – net als eerder tegen Benfica – niet altijd het geval. Die paar seconden na balverlies zijn cruciaal. Dit ging nu twee keer in één week niet goed. De omschakeling begint een serieus probleem te worden.

Het veldje hieronder lijkt veel op dat van de wedstrijd tegen Willem II. Ajax heeft behoorlijk wat schoten, een paar échte kansen en uiteindelijk scoort het één doelpunt. Waar dat in Tilburg nog genoeg was voor een sneaky 0-1-overwinning, leverde het in Deventer een 2-1-nederlaag op.

Na de wedstrijd tegen Willem II schreven we dat Ajax op basis van de Expected Goals dit seizoen eigenlijk te weinig tegengoals had gekregen en dat het wachten was op een wedstrijd waarin de tegenstander uit een halve kans twee goals zou maken.

Dat wachten duurde niet lang, want in Deventer was het al zo ver. Natuurlijk speelde Ajax een matige pot, maar beide doelpunten van Go Ahead waren behoorlijk gelukkig, met name de openingstreffer. Ajax moet vooral zichzelf verwijten dat het te weinig creëerde en niet goed genoeg afwerkte.

Onderaan de streep is de conclusie niet heel ingewikkeld: te matig in balbezit, te weinig échte kansen gecreëerd, niet goed genoeg in de omschakeling na balverlies en twee flutgoals van Go Ahead Eagles. Dan kan je dus zomaar verliezen op bezoek bij een middenmotor.

En zo staat Ajax met het beste doelsaldo van Europa nog maar twee puntjes voor op PSV, dat net als Ajax zeker niet groots speelt, maar de wedstrijden wél gewoon wint. Nu volgt donderdag een absolute kraak-of-maak-wedstrijd tegen AZ. Als Ajax niet wint, betekent dat in acht dagen tijd een serieuze knauw in de Champions League, de competitie én het KNVB-bekertoernooi.

Krijgen we een late winterdip of richt Ajax zich op? Donderdagavond weten we meer…