Het begint een thema te worden: zonder Jurriën Timber fungeert de Ajaxdefensie minder goed. Ajax incasseerde in de laatste twee competitiewedstrijden vier tegengoals, wat bijna net zoveel is als in de 23 wedstrijden daarvoor (vijf stuks). 

Vaste lezers van deze stukken weten dat Ajax iets meer kansen weggaf dan het aantal tegentreffers in de competitie deed vermoeden. Toch is het duidelijk dat de defensie zonder Timber minder goed op orde is.

Tegen RKC kwam het nog net goed, al scheelde het niet veel of Ajax had na 25 speelrondes op evenveel punten gestaan als PSV. We blikken terug op een thriller die geen thriller had moeten worden aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
In de passmap zien we het beeld dat je mag verwachten wanneer Ajax een ploeg uit het rechterrijtje in eigen huis treft: dikke lijnen over het hele veld, goede connecties op links en een dikke lijn van de rechtsback naar Antony.

De positie van Blind wordt iets naar het midden getrokken, omdat hij in de slotfase ook als rechtsback speelde. Wat verder meteen duidelijk wordt, is hoe veel hij betrokken was in het spel en hoe vaak hij degene was die het spel naar voren verplaatste. Hij gaf de meeste passes en speelde volgens het model van 11tegen11 ook de meeste passing vooruit.

Verder zien we aan de passmap dat Perr Schuurs relatief weinig werd ingeschakeld in de opbouw. Dat is in principe geen groot probleem. Het probleem ligt voor Schuurs vooral in het verdedigende aspect. 

We schreven het na Go Ahead Eagles-uit al: wanneer Schuurs in hele grote ruimtes één-tegen-één moet verdedigen, wordt hij zoals veel verdedigers kwetsbaar. Het is makkelijk om te wijzen naar een gebrek aan snelheid, maar dat is te simpel. Hoewel hij zeker niet de snelste is op de eerste meters, is de lange centrale verdediger over een langere afstand behoorlijk rap. Het gaat bij Schuurs echter veel vaker om positionering rond de middenlijn. 

Voorafgaand aan de 2-1 van Michiel Kramer stond Schuurs bijvoorbeeld in niemandsland. Hij stond te ver weg om druk op de bal te geven een pass vooruit van Jens Odgaard te voorkomen, maar had ook te weinig voorsprong op Kramer om die later in de aanval nog in te kunnen halen.

Schuurs staat bij de 2-1 in niemandsland. © ESPN

Het is af en toe geen dankbare taak om centrale verdediger te zijn in het Ajax van Erik ten Hag. De ruimtes die je moet verdedigen zijn gigantisch en je moet in een fractie van een seconde de beslissing maken om door te stappen of achteruit te sprinten. Dat gezegd hebbende is er van Schuurs in de laatste seizoenen een flink aantal momenten terug te halen waarop hij dit soort foutjes maakt als verdediger, waarbij het dus extra vervelend wordt dat Timber geblesseerd is, zeker op Champions League-niveau.

Expected Goals
Niet schrikken: Ajax - RKC was aanvallend gezien een uitstekende wedstrijd. Ajax creëerde zelfs de meeste Expected Goals in één competitiewedstrijd dit seizoen en schoot bijna twee keer zo vaak als tijdens de 9-0-overwinning op SC Cambuur (toen 21 keer, nu 39).

Dit heeft natuurlijk ook met de stand te maken. Als het 2-2 staat in de tweede helft gaat Ajax harder op zoek naar een doelpunt dan wanneer het 4-0 voor staat. Alles bij elkaar levert het wel een bijzonder aantal Expected Goals op: 5.17 tegen 1.20. Als we alle schoten simuleren, wint Ajax 97 procent van de wedstrijden met deze schotenverhouding.

In verdedigend opzicht functioneert de defensie van Ajax dus minder goed. De ploeg krijgt meer kansen tegen dan eerder dit seizoen het geval was, maar de tegenstander werkt ook effectiever af, waardoor dit meer opvalt. 

De gele stippen op het veldje hieronder geven goed de situatie weer van een ploeg die hoog op het veld wil verdedigen, maar daar niet negentig minuten lang goed in slaagt. Ajax krijgt niet veel kansen tegen, maar als dat zo is, zijn het ook levensgrote kansen (zie de dikke bollen). En in het overzicht is niet eens het moment opgenomen waarop RKC-middenvelder Richard van der Venne in de tweede helft vrij uit kon halen in de zestienmeter, maar besloot om nog iets verder te dribbelen.

Om hierbij naar Andre Onana te wijzen, is erg gemakkelijk. De keeper heeft dit seizoen bijvoorbeeld nog niet één competitiewedstrijd afgewerkt met Timber en Lisandro Martínez als centraal verdedigingsduo.

Als we de vier doelpunten stuk voor stuk bekijken, was Onana in Deventer bij beide tegengoals kansloos om in te grijpen, maar leken beide tegengoals tegen RKC wél enigszins houdbaar. Keepersanalist Harm Zeinstra was op Twitter bijvoorbeeld kritisch op de positionering van Onana voorafgaand aan de 2-2 van RKC. 

Ajax heeft nu een kleine week om zich op te richten op het trainingsveld, waarna vrijdagavond om 20.00 uur de uitwedstrijd tegen Cambuur op het programma staat. Dat wordt met de huidige vorm waarschijnlijk geen 0-9…

En dan volgt weer een vreselijk belangrijk examen, namelijk de return tegen Benfica. Zeker nu PSV onder leiding van Joey Veerman steeds makkelijker wedstrijden begint te winnen en nadrukkelijk in de nek van Ajax begint te hijgen, neemt de spanning toe. We komen nu de fase waarin wordt bepaald of dit een geslaagd seizoen is of niet. De Ajaxselectie moet de komende weken moeten laten zien waar het toe in staat.