Erik ten Hag heeft het vaak over het belang een brede selectie en dat Ajax het tijdens het seizoen altijd met meer dan elf basisspelers doet. Tegen Fortuna kreeg hij wederom gelijk. Vanwege het afhaken van Jurriën Timber – misschien wel de beste Ajacied tot nu toe dit seizoen – kwam een basisplaats vrij voor Perr Schuurs. Hij speelde vervolgens een prima wedstrijd.

En over basisplaatsen gesproken: Nico Tagliafico lijkt de zijne definitief kwijt. Ten Hag lijkt structureel te kiezen voor voetbal op de backs met Daley Blind en Noussair Mazraoui. Dat betekent natuurlijk niet dat we Nico niet meer in actie zien; hij viel nog in tegen Fortuna en scoorde zelfs. En zoals Schuurs het verwoordde: Ajax speelt zo veel wedstrijden, uiteindelijk kom je altijd wel ergens aan je minuten.

Ook met een iets ander centrum schreef Ajax een relatief eenvoudige driepunter bij. We blikken terug op deze 0-5-overwinning op een zwoele septemberavond in Limburg aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11!

Passmaps
Het spel liep weer van een leien dakje, al zien we wel dat Schuurs nog niet zo dominant is in de opbouw als Timber. In het stadion waar hij zijn debuut in het profvoetbal maakte, speelde hij een sobere wedstrijd. Eentje zonder verdedigende foutjes en hij leverde de bal steeds snel weer in bij een speler in de buurt.

Mede door het ontbreken van Timber zien we dat een andere speler iets vaker betrokken werd in het spel: Edson Álvarez! Bij zijn bolletje centraal op het middenveld staan dit keer zelfs wat lijntjes naar voren toe. Dat betekent dat hij een voorwaartse speler vijf keer of vaker aanspeelde.

Vooral bij de 0-3 kwam naar voren dat de Mexicaanse mannetjesputter in voetballend opzicht een goede wedstrijd speelde. Over negentig minuten was hij zelfs de speler met de meeste passes die aankwamen, 75 in totaal. Is wel eens anders geweest!

Aanvoerder Dusan Tadic bleef in het begin van dit seizoen qua rendement wat achter op zijn eigen (bizar hoge) standaard. Tegen Fortuna en Cambuur maakte hij dit weer ruimschoots goed met in totaal twee goals en vier assists. Tegen Fortuna was hij volgens het model van 11tegen11 het meest betrokken bij aanvallen die gevaarlijk werden (‘most xG-chain’).

Expected Goals
Vanaf minuut één zette Ajax goed druk en speelde het in een hoog tempo. Mede daarom was Fortuna zo aardig een paar van de eerste kansen te creëren… voor Ajax. Eigenlijk had het al veel eerder dan in de twaalfde minuut raak kunnen zijn. Hierbij moet aangetekend worden dat de grootste kans voor Ajax niet meegenomen wordt in onderstaande grafiek, omdat Tadic vanuit een kansrijke positie niet schoot maar voor een pass opzij koos, die vervolgens niet aan kwam.

We zien aan de afbeelding dat Fortuna er eigenlijk totaal niet aan te pas kwam. In 95 minuten voetbal kwam het niet één keer tot een serieuze kans. Die verdedigende prestatie past in het patroon in de eredivisie. FC Twente deed het met 0.67 Expected Goals het ‘beste’ tegen Ajax in de competitie. In alle andere vijf wedstrijden werd zelfs nog minder toegestaan.

Het verdedigen van Ajax is Cruijffiaans. De ploeg van Ten Hag speelt vaak met zeven mensen voor de bal. Het centrum bestaat normaal gesproken uit twee spelers die kleiner zijn dan 1.80m en de linksback kan niet sprinten. Maar door het vele balbezit, het druk zetten na balverlies en de mannetjesputters in de as geeft de ploeg toch erg weinig kansen weg.

De Expected Goals-totalen laten nog wat boeiends zien. Ajax creëerde namelijk ongeveer evenveel kansen als tijdens de oorwassing tegen Cambuur. Het onderstreept wat we toen ook al schreven: afwerken is willekeurig. Voor hetzelfde geld had Cambuur er ‘maar’ vijf om de oren gekregen en Fortuna negen. Wat in beide gevallen overigens meer is dan je op basis van de kwaliteit van de kansen mag verwachten.

Ajax scoorde maar liefst negentien doelpunten in zeven dagen tijd. Bizarre aantallen die laten zien dat alles even meezit, zowel qua spel als qua afwerken. Als we naar het totaal aantal Expected Goals kijken in de eerste zes wedstrijden eredivisie staat Ajax tot nu toe op 19.36. In totaal scoorde het echter 26 keer. Goed afgewerkt, maar het is niet waarschijnlijk dat de ploeg van Ten Hag op dit tempo doorgaat met scoren.

Gemiddeld genomen komen de Ajacieden nu tot 4,33 goals per wedstrijd. Over een heel seizoen komt dat neer op iets meer dan 147 doelpunten. Daarmee zou het eredivisierecord uit 1966-67 (122 doelpunten, ook door Ajax) uit de boeken geschoten worden. Het kan, maar we weten op basis van de Expected Goals-totalen dus dat dit niet heel waarschijnlijk is.

En om het af te maken nog even over de verdedigende statistieken. In totaal gaf Ajax in zes wedstrijden 2.93 Expected Goals weg. In werkelijkheid incasseerde het slechts één doelpunt. Zoals eerder benoemd zeer indrukwekkend!

Natuurlijk heeft Ajax tot nu toe in de competitie niet de moeilijkste tegenstanders gehad, al eindigde Vitesse vorig jaar als vierde. En werd er ietwat ongelukkig met 0-4 van PSV verloren in de wedstrijd om de Johan Cruijffschaal. Maar tot nu toe beleeft de ploeg een meer dan uitstekende start van het seizoen. En mag het zaterdagavond aantreden tegen een ploeg uit vorm die twee basisspelers mist met een schorsing in de vorm van FC Groningen.

Alle reden om wederom een ruime overwinning met veel goals te verwachten.