Door Ruud Westerink

Nu het oude (sommigen zeggen 'echte', anderen zeggen 'nieuwe') logo na dertig jaar afwezigheid weer op de Ajaxborst prijkt, is het een mooi moment om de geschiedenisboeken even in te duiken. Want wie zien we precies op dat snijvlak tussen rood en wit?

Het verhaal van het logo begint met de naamgeving van de club. Het vernoemen van je voetbalclub naar de klassieken kon gerust een trend worden genoemd rond de vorige eeuwwisseling. Niet alleen Ajax, maar bijvoorbeeld ook Sparta (1888), Heracles (1903) en Xerxes (1904) ontlenen hun naam hieraan.

Er zijn in de Griekse mythologie twee Ajaxen: de kleine en de grote Ajax. In de Ilias van Homerus worden zij beiden beschreven. De kleine Ajax vocht in de Trojaanse oorlog als boogschutter en stond bekend om zijn snelheid.

De grote Ajax was na Achilles de meest vooraanstaande Griekse krijger die in de Trojaanse oorlog vocht. Hij was deels onsterfelijk, maar overleed uiteindelijk toen hij zichzelf doorstak met een zwaard.

Het is niet zeker welke van de twee de inspiratie vormde voor de naam van de Amsterdamse voetbalclub. Er is weleens geopperd dat het een combinatie van de twee moet zijn geweest: de moed en de kracht van de grote, en de snelheid van de kleine. Lijkt best passend, nietwaar?

Het logo werd namelijk in de jaren twintig ontworpen door een brandbeveiligingsbedrijf

Kunnen we aan de hand van het logo bepalen naar welke van de twee Ajaxen de club vernoemd is? Helaas, het oude logo is namelijk minstens twee decennia jonger dan de club zelf en is niet door de club bedacht.

Het logo werd namelijk in de jaren twintig van de vorige eeuw ontworpen door een brandbeveiligingsbedrijf. Jawel, met de naam Ajax. Dit is geen toeval, aangezien meerdere leden van de oprichtingsfamilie bij de Amsterdamse voetbalclub speelden. Het lijkt een kwestie van eerlijk oversteken te zijn geweest: jullie onze naam, wij jullie logo.

Maar we kunnen toch wel met zekerheid zeggen wie er in het logo afgebeeld staat? Nou, ook niet helemaal. De kenners schijnen het erover eens te zijn dat het in ieder geval niet de kleine Ajax betreft. Er zijn niet veel afbeeldingen van de kleine Ajax, maar de illustraties die er zijn, lijken niet veel op de figuur in het logo.

De grote Ajax dus? Decennialang is de leidende theorie geweest dat de figuur in het Ajaxlogo niet gebaseerd is op de grote Ajax, maar op dat van Menelaos - koning van Sparta. De koning van Sparta in het logo van ons aller Ajax…

Geinig voor onze vrienden uit de havenstad of wederom de bevestiging dat we vaak de baas zijn in Rotterdam? Hoe dan ook, de laatste jaren zijn de inzichten gewijzigd en zijn deskundigen van mening dat het toch echt Ajax is die ons logo siert.

Was toch even spannend.

Aanbevolen

Welkom terug, ouwe!