Door Erik Elias

Gevoelsmatig ligt het misschien voor de hand om zo vaak mogelijk op doel te schieten. Bij een schot bestaat in ieder geval de kans op een doelpunt, bij een pass niet. En welke voetballiefhebber houdt niet van een pegel van 25 meter in de kruising?

Uit de modellen van @11tegen11 blijkt echter dat vanaf veel posities op het veld een pass een betere keuze is dan een schot op goal. Ieder schot op het veld krijgt een Expected Goal-waarde, waarmee wordt uitgedrukt hoe groot de kans is dat een schot ook daadwerkelijk resulteert in een doelpunt. Bij veel afstandsschoten komt deze waarde nauwelijks boven de 0.02 uit (2 procent kans om te scoren dus).

De goal van Hakim Ziyech uit bij Valencia en de afstandsknal van Wim Jonk in het eerste duel van de Uefa Cup-finale in 1992 onthoud je wel. De 98 schoten van afstand die niet in een goal resulteren, ben je als kijker snel vergeten. Terwijl daarmee wel 98 keer een veelbelovende aanval wordt onderbroken voor een relatief kansarme doelpoging.

Ajax neemt deze statistische voetbalwet steeds meer ter harte. Het aantal schoten van binnen de zestien nam het afgelopen seizoen met 5 procent toe, tot in totaal 70 procent.

Ajax is hiermee koploper in de eredivisie. Op de tweede plek vinden we overigens de oude ploeg van Erik ten Hag, FC Utrecht, met 69 procent van de schoten binnen de zestien.

Als logisch gevolg van het hogere aantal schoten van binnen de zestien blijkt dat de gemiddelde afstand flink is afgenomen. Ajax schoot vorig seizoen gemiddeld nog nét van buiten de zestien. Dit seizoen is de gemiddelde afstand van een schot iets minder dan 15 meter tot de goal.

Waar komt dit opvallende verschil vandaan? Ten eerste natuurlijk door het vertrek van Ziyech. In zijn laatste seizoen bij Ajax ondernam de Marokkaan in de eredivisie maar liefst 4.2 schotpogingen per wedstrijd, waarvan het merendeel van buiten de zestien.

In totaal maakte de spelmaker in zijn laatste seizoen slechts zes goals in de eredivisie uit 89 schoten. Bijna vijftien schoten per goal en dus dertien of veertien keer een aanval die misschien beter nog iets langer had kunnen worden doorgezet.

Opvallend hieraan is dat Ten Hag bij Utrecht juist de nadruk legde op weinig schoten van afstand, zo weten we na het lezen van dit stuk van De Correspondent uit 2016. We weten alleen ook dat Ten Hag niet meer de trainer is die hij bij Utrecht was. Bij Ajax houdt hij op verzoek van de spelers bijvoorbeeld minder lange besprekingen en wordt er niet meer uren aan één stuk tactisch getraind.

Wellicht werd Ziyech hierin door Ten Hag vrijgelaten, omdat hij wist dat een creatieveling met weinig opdrachten op het veld optimaal rendeerde vanuit een vrije rol op rechts. Op het gebied van gecreëerde kansen was Ziyech onder Ten Hag bijvoorbeeld de absolute uitblinker in de eredivisie.

Aanbevolen

Pak alles wat je kan in 2020/2021, met Tadic in de hoofdrol

Verder speelde Ajax dit seizoen vaak weer met een echte spits in de vorm van Sébastien Haller, Brian Brobbey of Lassina Traoré. In eerdere seizoenen was aanvoerder Dusan Tadic nog de vaste spits. Met een échte nummer negen in de box en een échte nummer tien daarachter in de persoon van Davy Klaassen lijkt het logischer om iets langer door te combineren om dit duo te bedienen voor een schot van dichtbij het vijandelijke doel.

Moet je dan helemaal nooit meer van afstand schieten? Dat is ook weer niet slim. Als de tegenstander weet dat er toch geen schot komt, zal er ook nooit meer druk op de bal worden gezet, zodra een speler de bal vrij heeft op de helft van de tegenstander. Hierdoor wordt de zestienmeter ook weer voller, wat het lastiger maakt om überhaupt tot een doelpoging te komen.

Natuurlijk hoort een goede afstandsknal ook bij voetbal en heeft af en toe van afstand pegelen zeker een plaats in een slimme aanvalsstrategie. Maar zoals met alle goede dingen in het leven: vooral met mate. In ieder geval een interessante ontwikkeling om op te letten tijdens wedstrijden van Ajax komend seizoen!