Door Erik Elias

Zuur, zuurder, zuurst. Zo kan deze avond het beste worden omschreven. Vanbinnen voelde elke Ajacied zich na het laatste fluitsignaal een klein beetje als de ballenjongen die uit frustratie besloot een bal hard richting Roma-linksback Riccardo Calafiori te gooien.

Niet alle hoop is verloren, maar het wordt uit in Rome een lastig verhaal. We blikken terug op Ajax - AS Roma aan de hand van de passmaps, Expected Goals, halfspaces en Zone 14 plots, verkregen via @11tegen11!

Passmaps
Na het mislukte experiment in Heerenveen, besloot trainer Erik ten Hag om dezelfde spelers te gebruiken, maar nu in een andere samenstelling. Dit keer werd gekozen voor Devyne Rensch op rechtsback, Jurriën Timber samen met Lisandro Martínez in het centrum en Edson Álvarez op het middenveld naast Ryan Gravenberch.

Dit leverde een prima opbouwend Ajax op, zeker gezien het gemis van beste passer Daley Blind. Wel waren er kleine tactische verschillen te zien ten opzichte van hoe er normaal gesproken wordt opgebouwd. Met name spelmaker Gravenberch werd in deze variant tien à vijftien meter hoger op het veld neergezet, tussen het middenveld en de verdediging van Roma. Dit is ook duidelijk te zien aan zijn gemiddelde positie op de passmap.

Meer verantwoordelijkheid in de opbouw dus voor Martínez en Álvarez. We zien om die reden op links een mooie keten ontstaan om de bal vooruit te krijgen: van Martínez naar Gravenberch en van Gravenberch naar Tadic, die vaak iets aan de binnenkant uitzakte als spits. Aan de rechterkant ging het opbouwende gedeelte duidelijk iets moeizamer. Daar was de bal langs de lijn van Rensch naar Antony vooral de manier om op de helft van de tegenstander te komen.

Als het goed gaat met Ajax, valt Álvarez op door zijn scherpte in de omschakeling en zijn duelkracht. Als het minder goed loopt, valt op dat Álvarez het lastig vindt om ballen vooruit in te spelen, wat geen onbelangrijke taak is voor een Ajaxmiddenvelder. Met name bij de situatie, die leidde tot de vrije trap waaruit Roma de gelijkmaker scoorde, viel dit op. Pech voor Álvarez dat zo'n moment – mede door de fout van Kjell Scherpen – blijft overheersen na afloop van de wedstrijd.

Desondanks is het een terechte conclusie dat op dit niveau de speelstijl van Álvarez en die van Ajax niet altijd een match zijn. We zien om die reden in de passmap een kleine ‘U-vorm’ ontstaan: veel passes en balbezit over de flanken, maar weinig aan de zijkant. Evenals tijdens Atalanta-thuis lijkt de sleutel hiervoor te liggen in de ‘dubbele zes’ op het middenveld.

Expected Goals
De plots die het aantal Expected Goals weergeven, laten een pijnlijk beeld zien en bevestigen wat iedereen die de wedstrijd heeft gezien ook al wist: Ajax had meer dan genoeg kansen om te scoren. In totaal kwam de kwaliteit van de kansen overeen met ongeveer drie doelpunten, volgens het model van 11tegen11.

Het allerpijnlijkste aan deze grafiek is natuurlijk de enorme knik omhoog vlak voor de gelijkmaker van de Romeinen: de gemiste penalty van aanvoerder Tadic, goed voor 0.76 Expected Goals. Kan gebeuren, maar de timing was uiterst ongelukkig. We zien daarna dat Ajax er vrolijk op doorcombineerde en meer dan genoeg kansen had om de 2-1 te maken via onder andere Brobbey, maar dat naliet. De lange, haast vlakke lijn van Roma in de tweede helft is illustratief voor de wedstrijd die de Italianen op de mat legden: weinig kansen, twee doelpunten.

Wanneer alleen wordt gekeken naar open spel (afbeelding hieronder), wordt de dominantie al helemaal duidelijk in beeld gebracht. In combinatie met de passmap, waaruit blijkt dat Ajax erg veel balbezit had op de helft van de tegenstander, bevestigt dit dat Ajax in open spel de bovenliggende partij was. Desalniettemin stapte de ploeg met een 1-2-nederlaag van het veld.

Zone 14 en halfspace
De ‘keten’ aan de linkerbinnenkant van het veld werd al benoemd. Ook in de halfspace-plot komt terug dat dit Ajax’ favoriete manier was om in de buurt van de goal van Roma te komen. Vooral de ouderwets uitzakkende spits Tadic – die op de gemiste penalty na weer een uitstekende wedstrijd speelde – dook vaak in dit gebied op om vervolgens de lopende Davy Klaassen of de Braziliaanse buitenspelers te bereiken.

De passes uit Zone 14 laten een iets ander beeld zien, hoewel Ajax nog steeds in het voordeel is. Dit komt ook omdat Roma met twee 'nummers tien' aan de binnenkant speelde, in het centrale vak, ten opzichte van het Ajaxsysteem waarbij juist iets meer nadruk ligt op het voetballen in de halfspaces.

Let bij beide visualisaties ook op het aantal passes dat Ajax gaf versus het aantal passes dat Roma gaf vanuit deze waardevolle gebieden op het veld. Vooral het aantal passes dat daadwerkelijk de zestien inging, spreekt boekdelen. Hieruit blijkt dat Ajax niet alleen opbouwend een redelijke pot speelde, maar dat de bal ook daadwerkelijk de zestien inging. Alleen het afwerken bleef achter, hoe vervelend het ook is om dat te moeten constateren.

Het is makkelijk om Ajax - AS Roma neer te zetten als een ouderwetse pech-avond. Hoewel de uitslag op basis van het vertoonde spel erg ongelukkig is, zijn dingen als kansen afmaken, goed keeperswerk en het verdedigen van spelhervattingen gewoon onderdelen die bij voetballen horen. Knockout-voetbal komt sowieso vaak neer op een paar beslissende momenten en die vielen dit keer nét de kant van Roma op.

Uit in Rome wacht een pittige klus, maar zeker geen onmogelijke opgave. Roma is – zoals gister ook werd aangetoond – absoluut geen verdedigend bastion waar niet doorheen te komen is. Ajax moet minstens twee keer scoren om door te gaan. Als het net zo veel kansen creëert als in de heenwedstrijd, kan het ook zomaar zo zijn dat het balletje wél goed valt.

Nu eerst het vizier op RKC Waalwijk, want na tweeënhalve rustdag staat de volgende wedstrijd van super-april alweer op het programma.

Aanbevolen

Ook in ons fotoverslag doet Ajax zichzelf tekort tegen AS Roma…