Voetbal blijft een gek spelletje. Na de wedstrijd tegen Heracles schreven we dat Ajax voor het eerst sinds 2019 doelpuntloos gelijk speelde in een officiële wedstrijd. Het was toen slechts de vijfde keer in 182 wedstrijden dat Ajax onder leiding van Erik ten Hag met 0-0 gelijkspeelde.

Een week later moeten we toch echt een artikel schrijven over het zesde 0-0-gelijkspel in het Ten Hag-tijdperk. En dat voor een ploeg die 37 keer scoorde in de eerste tien competitiewedstrijden en Europees gezien indruk maakte met veertien goals in vier wedstrijden.

Toch speelde Ajax weer doelpuntloos gelijk, dit keer tegen club die evenveel aan salarissen uitgeeft als Ajax in een jaar alleen aan aanvoerder Dusan Tadic overmaakt. Wat is hier aan de hand? We bekijken het aan de hand van de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
We zien aan de passmap dat Ajax de gehele wedstrijd op de helft van de tegenstander speelde. Alle spelers behalve Lisandro Martínez en Remko Pasveer kwamen gemiddeld gezien aan de bal op de helft van Go Ahead Eagles. Dit wordt uiteraard ook mede ingegeven door het verloop van de wedstrijd en het feit dat Go Ahead op een gegeven moment alleen nog maar ballen uit de eigen zestien weghaalde en nauwelijks meer opschoof als elftal.

Geen verrassing voor degene die de wedstrijd heeft gezien: het middenveldstrio Edson Álvarez-Davy Klaassen-Mohammed Kudus rendeert nog niet optimaal. Het is in theorie een perfect drietal, met een controleur, een loper en een creatieveling. Tegen Go Ahead Eagles waren de onderlinge afstanden echter niet altijd goed ingevuld en stond met name Kudus net te vaak in de verkeerde positie.

Het optreden van Kudus geeft te denken. Van een creatieve speler die zo veel aan de bal is, mag je meer verwachten qua goals, assists en beslissende passes. We weten op basis van vorig seizoen dat het er wel inzit en herinneren ons ook hoe dominant Kudus kan zijn. Het is alleen geen controversiële stelling dat we het niveau dat de spelmaker vorig seizoen aantikte daarna niet meer hebben gezien in Ajax 1. Echt uitzicht op heel veel speelminuten is er ook niet dit seizoen als iedereen fit blijft.

Expected Goals
Dan de Expected Goals-plots. Frustrerend natuurlijk, maar wel de waarheid: Ajax speelde qua ‘kansen creëren’ een prima wedstrijd. Op basis van een simulatie van de schoten zou Ajax deze wedstrijd in 97 procent van de gevallen winnend afsluiten. Ook als we letten op de relatief vlakke lijn in het midden van de wedstrijd, is dat toch een vrij goede prestatie te noemen.

Het kritiekpunt is daarom makkelijk aan te wijzen: kansen afmaken. Ajax maakte tegen Go Ahead nul goals uit 29 schoten. Er gingen zelfs slechts vijf van die 29 schoten tussen de palen. Qua afwerking dus een erg slechte dag, aangezien er uit 3.36 Expected Goals niet werd gescoord. 

Tja... #ajagae pic.twitter.com/2YGkQa50oB

— Ajax Life (@ajaxlife) November 7, 2021

Vaste lezers van deze stukken weten dat Ajax in de eredivisie aanvankelijk bijzonder efficiënt met de kansen omging. In de eerste tien competitiewedstrijden scoorde het 37 goals uit 29.92 Expected Goals.

Afmaken is een vaardigheid. Als je dat goed doet, is het dus geen geluk, maar kwaliteit. Ajax deed het de eerste tien wedstrijden uitstekend op dit onderdeel, maar het was vroeg of laat te verwachten dat de afwerking wat minder klinisch zou worden. 

De correctie die de laatste twee wedstrijden optreedt, is vrij bizar te noemen. De laatste twee wedstrijden presteert Ajax namelijk zwaar ondergemiddeld als het op dit aspect aankomt. Uit 4.87 gecreëerde Expected Goals tegen Heracles en Go Ahead werden bij elkaar nul goals gemaakt. Ten Hag noemde het ‘een gebrek aan honger’ en wees op de mentale kant van de zaak.

Iedereen mag uiteraard voor zichzelf bepalen wat de conclusie is. De waarheid weten we toch niet honderd procent zeker. De trainer ziet een gebrek aan honger. De supporter zal zeggen dat Ajax hadden nog een uur door had kunnen spelen zonder te scoren. De datagedreven analisten zullen zeggen dat afwerken in het voetbal nu eenmaal willekeurig is en niet altijd door logica te verklaren. Hoe graag we ook een verklaring zouden willen, soms is die er gewoon niet. En dus kan een hyperaanvallende ploeg als Ajax ook twee keer op rij 0-0 gelijk spelen.

Hoe moeten we dit seizoen tot nu toe beoordelen? Ajax staat aan het einde van ‘blok  drie’ gelijk met PSV en op verliespunten onder Feyenoord. Tegenover geweldige Europese prestaties staan dus duidelijk mindere resultaten in de eigen competitie. Ajax leed al vier keer puntverlies, tegenover zes keer in het gehele vorige seizoen. 

Echter regeert ook de waan van de dag bij sommige supporters. Alle onderliggende statistieken wijzen gewoon op een Ajax dat in de competitie veel beter en dominanter is dan PSV (laat staan Feyenoord). En natuurlijk had iedere Ajacied liever gezien dat Heracles en Go Ahead Eagles werden verslagen. Maar op basis van de statistieken is er niet veel om je zorgen over te maken. Alle reden om optimistisch te zijn over ‘blok vier’ en de rest van het seizoen!