Het was voorafgaand aan de wedstrijd tegen de Friezen weer puzzelen geslagen voor trainer Erik ten Hag. Helemaal geen Antony en Nico Tagliafico, die zich niet op tijd in Amsterdam konden melden. En waar Edson Álvarez de busreis aan zich voorbij liet gaan omdat hij zich niet wedstrijdfit voelde, kon Lisandro Martínez nog wel op de bank plaatsnemen.

Om die reden een centraal duo met twee rechtspoten (Perr Schuurs links en Jurriën Timber rechts), maar wel met de vertrouwde backs. We zagen verder een middenveld met Ryan Gravenberch ‘op zes’ en Davy Klaassen en Mohammed Kudus als centrale mensen vlak daarvoor. Steven Berghuis schoof daardoor weer op naar de rechtsbuitenpositie.

Het leverde een iets ander Ajax op dan normaal. En hoewel er wel gewonnen werd, ging het niet van harte. We kijken terug op de 0-2 tegen sc Heerenveen en behandelen de passmaps en Expected Goals, verkregen via 11tegen11.

Passmaps
Het middenveld van Ajax bevatte dus wat meer ‘voetbal’ dan normaal gesproken het geval is. Aan de ene kant levert dat in de as wat meer connecties op dan we gewend zijn dit seizoen, met name tussen de zes en de linker centrale middenvelder, in dit geval Gravenberch en Kudus. Aan de andere kant had dat ook als gevolg dat Ajax wat meer weggaf dan normaal, waarover later meer bij het blokje ‘Expected Goals’.

We zien – zoals bijna elke week – dat Daley Blind de grote regisseur van achteruit was. De dikke pijlen naar Dusan Tadic en Kudus laten zien dat Blind de bal bijna altijd vooruit wist in te spelen. Niet voor niets trekt hij weer de award naar zich toe voor ‘most progressive passing’. Verder raakte hij van alle Ajacieden de bal het vaakst aan en verstuurde hij ook de meeste passes.

De gemiddelde positie van Timber wordt op de passmap iets uit het lood getrokken, omdat hij een deel van de wedstrijd als middenvelder speelde. We zien verder dat Klaassen op papier als halfspeler aan de wedstrijd begon, maar zich ook relatief vaak liet inzakken om aan de bal te komen en mee te helpen in de opbouw.

Expected Goals
Ajax miste Álvarez en dat werd op sommige momenten in de wedstrijd behoorlijk duidelijk. Het is makkelijk om Álvarez weg te zetten als een fysiek sterke breker die vooral veel duels wint, maar hij is ook positioneel redelijk slim, waardoor hij veel counters eruit haalt zonder al te veel fysieke overmacht te hoeven gebruiken.

Met Gravenberch als controleur staat er een verdedigende middenvelder die vooral in balbezit denkt en vaak met de bal mee beweegt. Om die reden vielen er – vooral in de omschakeling – behoorlijke gaten op het middenveld, waar Heerenveen een paar keer van kon profiteren. En met name in de linkerzone kwam Gravenberch een aantal keer in een één-tegen-één duel met Anthony Musaba, waarna de dribbelaar van Heerenveen gevaar kon stichten.

Het leverde alles bij elkaar 1.07 Expected Goals op voor Heerenveen, meer dan welke andere ploeg dit seizoen tegen Ajax voor elkaar kreeg. Hierbij moet wel worden gezegd dat Ten Hag met een dubbele wissel in de 63e minuut (David Neres en Martínez voor Kudus en Gravenberch) de angel voor een groot deel uit de wedstrijd wist te halen. Met Timber ‘op zes’ en Gravenberch en Klaassen als andere twee middenvelders, werd het een meer neutrale wedstrijd, waarna Ajax niet meer in de problemen kwam. Dit zien we aan de lange platte lijn van Heerenveen na die wissel.

Ten Hag stelde na de wedstrijd dat Ajax bij rust al met 3-0 voor had kunnen staan. Als we naar de Expected Goals-plot hierboven kijken, kunnen we rustig zeggen dat dat een tikkeltje overdreven is. Aan de andere kant kwam Ajax voor rust een paar keer goed voor de keeper, maar wist het vervolgens in een kansrijke positie gek genoeg niet tot een schot te komen. Dit heeft gevolgen voor de Expected Goals-totalen, omdat je wel een doelpoging moet ondernemen om te worden meegenomen in het totaal.

We zien verder dat de totale aantallen qua schoten niet zo ver uit elkaar liggen, maar dat Ajax wel een stuk betere kansen bij elkaar speelde. En uit open spel creëerde Ajax zelfs bijna drie keer zoveel als Heerenveen, dat wel de dode spelmomenten beter benutte.

Het ging niet makkelijk, maar zo slecht was het nou ook weer niet. En Ajax won wel gewoon weer. Feit is dat Feyenoord punten verspeelde tegen RKC en PSV heel laat won van de absolute nummer laatst. Misschien is het gewoon niet makkelijk om zo kort na de interlandperiode een goede wedstrijd op de mat te leggen.

Dinsdag staat de grootste wedstrijd tot nu toe op het programma tegen Borussia Dortmund, waarschijnlijk mét een fitte Erling Haaland. Da’s wel even wat anders dan Henk Veerman, waarbij het vreselijk interessant wordt om te zien hoe Timber en Martínez zich houden tegen één van de beste spitsen ter wereld.

Gaat het Ajax lukken om dominant voetbal op de helft van de tegenstander op de mat te leggen tegen een topclub als Borussia Dortmund? Dinsdagavond weten we meer!

Aanbevolen

Ten Hag: ‘Dit is de Neres zoals we hem willen zien!’