De Ajacieden waren dinsdag met 3-0 te sterk voor Lille OSC en al was dit misschien geen opponent van grote allure, we praten wel over de nummer twee van Frankrijk. Er zijn tijden geweest waarin Ajax meer moeite had met ploegen die op basis van zo'n prestatie meedoen aan het kampioenenbal.

Erik ten Hag bewees eens te meer tijdens een Europese wedstrijd het beste uit zijn ploeg te kunnen halen en schroefde zijn percentage ongeslagen Europese wedstrijden op naar 89,7 procent. Dat is bizar hoog! Maar hoe werd dit percentage weer een stukje mooier en kreeg Ajax het voor elkaar Lille zijn wil op te leggen?

Dat zoeken we uit aan de hand van data van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Soms zit je naar een wedstrijd te kijken waarvan de uitslag net zo goed andersom had kunnen zijn. Ajax won dit keer met 3-0 en nee, deze uitslag had niet net zo goed andersom kunnen zijn. Het beeld vertekende wellicht wel een klein beetje. Kijk alleen maar eens naar het aantal schoten op doel: 15 van Ajax, 14 van Lille.

Het ene schot op doel is het andere niet, maar toch. We zien maar liefst negen stipjes van Lille in de vijandelijke zestien, in die van Ajax dus. En het was ook niet zomaar dat Andre Onana er vandoor ging met de eretitel Ajacied van de Wedstrijd. De doelman hield zijn elftal diverse keren op de been, letterlijk en figuurlijk.

En toch, als je uiteindelijk de kwaliteit van de kansen naast elkaar legt, trekt Ajax aan het langste eind. Je kunt ook niet spreken van een gelukkige overwinning. Maar je mag wel gerust opmerken dat de uitslag van 3-0 misschien een tikje geflatteerd was. Of afwijkend, op z'n minst. De uitslag had ook zomaar 4-2 kunnen zijn.

We moeten hierbij wel opmerken dat een deel van de Expected Goals van Lille tot stand kwam na de 3-0. Ja, dus? Nou, het gebeurt wel vaker dat de verliezende partij na het vallen van de beslissing van de wedstrijd wat doelgevaar ontwikkelt. Het was zeker niet zo dat Lille pas gevaarlijk werd na de 3-0, maar het is wel iets om rekening mee te houden.

Als er op basis van een ander scoreverloop iets anders van Ajax werd verwacht, had het in het laatste halfuur vast ook nog wel kunnen leveren. In plaats daarvan kon het de teugels wat laten vieren.

Passmaps
Het is ieder seizoen wachten op een rode draad, maar wij denken 'm voorlopig te hebben gevonden. Het is natuurlijk niet te doen om Frenkie de Jong één-op-één te vervangen en het is ook niet zomaar dat het middenveld – met een dubbele zes – nu anders wordt ingericht, maar dit heeft ook gevolgen voor het spel van Ajax in balbezit.

Wij legden na Ajax - Lille aan Joël Veltman voor of het klopt dat het elftal gevarieerder voetbalt en de verdediger beaamde dit. Voorheen eiste Frenkie zeer veel ballen op en niet zelden werd daarna Hakim Ziyech aangespeeld om de tweetrapsraket te lanceren, maar het gaat nu ietsjes anders.

Je ziet op de passmaps van Ajax deze dagen minder (lange) lijntjes naar voren en bovendien een betere distributie van de bal. Ook worden alle elf spelers de laatste weken bij het spel betrokken, waar dit voorheen nog wel eens tegenviel als Kasper Dolberg in de spits stond en Donny van de Beek er omheen. Let wel: dit is geen kritiek op Van de Beek, maar feit is dat Ajax een mannetje meer in balbezit heeft. En wellicht een mannetje minder dat in de gaten duikt, maar goed.

Je ziet dat de creatievelingen van Ajax op een heel andere manier worden gevoed. Ziyech krijgt niet meer een groot deel van de ballen van Frenkie of de rechtsback, maar deze taak wordt verdeeld door diverse spelers. Er lopen veel meer lijntjes over en weer en je zou voorzichtig kunnen stellen dat Ajax – ondanks de aanwezigheid ervan – wat minder afhankelijk is van individuele kwaliteit.

De individuele kwaliteit binnen het elftal is nog altijd ongekend en zal in diverse duels absoluut de doorslag gaan geven, maar een gek idee is het niet om de teamprestatie na het vertrek van Frenkie 'belangrijker' te maken. De kwaliteiten van Frenkie zijn ongekend en zo'n speler vervang je niet zomaar eventjes, al doet Lisandro Martínez flink zijn best om het distribueren van de bal voor zijn rekening te nemen.

Bij Liverpool gebeurde min of meer hetzelfde na het vertrek van Philippe Coutinho, die Liverpool in de winter van 2018 de rug toekeerde. Ook de leegte die Coutinho achterliet, moest niet door één specifieke speler worden opgevuld, maar door het blok van aanvallers. Liverpool is er sindsdien niet bepaald minder (succesvol) op geworden. Laten we hopen dat we over een tijdje hetzelfde kunnen concluderen over Ajax.

We willen ook graag de prestatie van Sergiño Dest uitlichten. Het is grappig om te kijken naar het verschil tussen de counters van sc Heerenveen en Lille. De passmap van Ajax - Heerenveen krijg je er daarom gratis bij. De Friezen zorgden in de tegenstoot voor veel problemen en ook Lille kreeg kansen, maar Ajax had de zaken absoluut beter onder controle. Het terugvallen op de snelheid van Dest is een goede manier om het gevaar te beteugelen, al hangt veel natuurlijk ook samen met de positionering.

Het is niet zo dat Dest nooit de brommer start, maar hij speelt wat terughoudender dan Tagliafico en heeft in de omschakeling een taak van grotere importantie. Waar de Argentijn in de achtervolging mag, moet Dest er in feite voor zorgen dat hij zijn mannetje altijd voor zich heeft. En komt er wel een keer een diepe bal? Dan moet hij het sprintduel winnen. Zo simpel is het in de praktijk natuurlijk niet helemaal, maar daar komen we later wel een keertje op terug.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1174670139519905794

Zone 14 en halfspaces
De verschillende speelstijlen van Ajax en Lille zie je misschien wel het beste terug op basis van de activiteit in Zone 14 en de halfspaces. Hoe precies? Dat leggen we uit. Hou in ieder geval even in je achterhoofd dat Lille constant veel verdedigers achterin had staan, terwijl de grootste kansen voor de Fransen zich voordeden terwijl de Ajacieden hun post hadden verlaten en in de achtervolging waren na een uitbraak.

Wat zie je dan terug? Dat Ajax moeite had om een opening te vinden in de Franse defensie, terwijl Lille kon 'kiezen' welke aanvaller het in balbezit bracht. Die keuze is natuurlijk maar relatief, zoals Ajax heus niet op een dichtgemetselde Franse muur stuitte, maar het idee mag duidelijk zijn.

Lille was in Zone 14 misschien gevaarlijker dan Ajax, al kwamen beide ploegen niet verder dan twee succesvolle passes over de streep van het strafschopgebied. Toch zie je bij Lille meer drang naar voren, gecombineerd met gevaarlijkere passes. Ajax bediende zich in de middelste strook van het veld vooral van korte tikjes, in de hoop uiteindelijk gevaar te stichten.

De Ajacieden werden echter op een andere manier gevaarlijk: via de vleugels. We doelen hierbij niet op kalk aan de schoenen en verre voorzetten helemaal vanaf de zijlijn, maar het benutten van halfspaces. Recht op het doel af werkt niet altijd, zeker niet als een tegenstander inzakt, maar de halfspaces worden dan des te interessanter. Er wordt immers ergens ruimte gelaten.

De vier voorwaartsen van Ajax hadden alle vrijheid, geholpen door steun van Tagliafico en diverse middenvelders. Het penetreren van de halfspaces leverde weer veel succes op, want de eerste twee treffers vinden hier hun oorsprong: je haalt de passes op Promes en Álvarez er zo uit op basis van de ruitjes, die aangeven dat deze pass werd opgewaardeerd tot een assist.

Laten we hopen dat we dit spelbeeld ook terugzien in de topper tegen PSV, gekoppeld aan eindelijk weer eens een resultaat in Eindhoven, want alleen een Europese overwinning is niet langer genoeg om van een goede week te spreken!