Door Kevin Van Nunen

Het gebeurde Ajax al voor de elfde keer dit seizoen dat het op achterstand kwam. Er werd ook weinig aan gedaan om dit te verhinderen, want het leek wel of de rode loper was uitgerold voor Groningen. Als de Trots van het Noorden ooit de kans had om Ajax te verslaan, was het zondag.

We zijn ook ruim 24 uur later nog niemand tegengekomen die vrolijk werd van het spel van Ajax. De uitslag en bijbehorende drie punten verbloemen veel, maar er was een reden dat het 'voetballen, voetballen, voetballen' meermaals klonk vanuit de kelen van de 1100 meegereisde Ajacieden.

Ook al was het allemaal ver beneden Amsterdams peil, we pakken dankzij @11tegen11 toch het vergrootglas er weer bij. De wetenschap dat het in de laatste minuut allemaal op zijn pootjes terechtkwam, maakt dat het toch nog leuk wordt om naar zaken als passmaps te kijken.

xG-plot en pitch plot
We beginnen zoals altijd met het xG-plot omdat dit zo mooi weergeeft welke van de twee clubs erin slaagde doelgevaar te stichten. Als je een van de twee lijnen omhoog ziet springen, weet je dat zich een goede mogelijkheid voordeed. Op basis van het plot van Groningen - Ajax kun je duidelijk waarnemen dat de thuisploeg veel te weinig heeft gekregen.

Het is niet eens zo dat de Groningers kans op kans creëerden, maar ze kregen wel enkele goede mogelijkheden. Die eerste goede mogelijkheid werd benut door Tom van Weert. Hier ging slecht verdedigen van zo'n beetje de complete laatste lijn aan vooraf. Joël Veltman greep niet echt lekker in, terwijl de man van de voorzet eigenlijk aan Rasmus Kristensen toebehoorde en ook Matthijs de Ligt liet zich verrassen.

Een penalty tikt ook altijd lekker aan, maar gelukkig lag Andre Onana in de goede hoek en wist hij redding te brengen op de poging van Mahi. Binnen het halfuur was het leeuwendeel van het gevaar van Groningen voorbij, maar dat wisten we op dat moment natuurlijk nog niet. Ajax stelde hier in de eerste 45 minuten nauwelijks iets tegenover. Dat zegt iets over hoe slecht er werd gevoetbald.

• Ten Hag erg tevreden over zijn besluit Siem in te brengen

Ook na rust kreeg Groningen nog een goede kans, maar daarna voelde je de wedstrijd langzaam kantelen. Dat zeggen we niet omdat Ajax uiteindelijk won, maar gewoon omdat het echt zo is. Je voelde het ook in de Euroborg. De ploeg van Erik ten Hag kreeg eindelijk een beetje grip op de wedstrijd en wist zelf ook wat kansjes te creëren. De eerste echt grote kans was direct raak.

Als je bedenkt dat Siem de Jong na 57 minuten mocht invallen, klopt de opmerking van Ten Hag dat hiermee de wedstrijd kantelde. Je ziet het gevaar van Groningen afnemen sinds de entree van Siem en Ajax steeds meer gevaar stichten. De gelijkmaker was voor Ajax geen reden gas terug te nemen. Het bleef dwingend voetballen en werd daarvoor uiteindelijk beloond, al had met tien man bijna niemand dat meer verwacht.

Het was niet alleen onverwacht, maar ook onterecht. Op basis van een simulatie van alle kansen van de wedstrijd mag Groningen in 66 procent van de gevallen een winstpartij vieren. De FC kwam, inclusief penalty, tot 2,47 Expected Goals en dat is een waarde die Ajax eigenlijk niet mag weggeven tegen een ploeg uit het rechterrijtje. Je komt lang niet altijd met zulke geintjes weg...

Passmaps
We kunnen maar beter gewoon met de deur in huis vallen: ook de passmap van Ajax ziet er niet zo best uit. De verdedigend ingestelde spelers wisten de bal over het algemeen bij elkaar te krijgen, maar vooruit? We zien op basis van de eerste zeventig minuten grote cirkels bij de verdedigers en nauwelijks een pijltje richting de aanvallers... 

Veltman slaagde er nog in Ziyech af en toe te bereiken, waarna er vooruit gedacht kon worden. Alleen gebeurde er in de eerste zeventig minuten weinig goeds. Meestal zie je vanaf Ziyech wel wat pijltjes naar andere aanvallers, maar dit keer loopt er slechts een dun lijntje naar Neres. Het lukte Ziyech desondanks om tenminste een beetje doelgevaar te stichten, wat alleen maar fijn is.

De passmap had er op basis van de volle negentig minuten waarschijnlijk iets beter uitgezien, al is het maar omdat Ajax toen zijn beste fase kende. Vanwege de diverse wissels is het alleen zo'n beetje onmogelijk dit nog enigszins duidelijk weer te geven. Vandaar dat Siem ontbreekt in de passmap.

Hoewel het niet blijkt uit de passmap, moet ons ook van het hart dat Kristensen baat kan hebben bij betere tactische scholing. De rechtsback met zijn aanvallende impulsen maakte in de Euroborg een wat hopeloze indruk. Hij stond verkeerd opgesteld of werd uitgespeeld. Kristensen wist niet goed hoe te handelen ten opzichte van opkomende Groningse middenvelders en aanwijzingen van zijn collega's leken ook niet echt aan te komen. 

Het is natuurlijk niet onze bedoeling om Kristensen verantwoordelijk te houden voor het slechte spel, want er ging nog veel meer mis. Veltman stond centraal achterin ook weer niet echt lekker te ballen – hij beging in de eerste minuut al een flater – en zelfs De Ligt speelde vaak genoeg betere wedstrijden in Ajaxshirt.

De Denen in dienst van Ajax kenden echter een slechte dag. Lasse Schöne zat er totaal niet lekker in en leed veelvuldig balverlies. Een van die keren balverlies had zomaar de 2-0 kunnen inleiden, want uit een fout van Schöne ontstond de penalty die Groningen zou missen. De controleur oogde overigens enigszins aangeslagen: Hij greep na het aangaan van diverse duels naar zijn rug. 

Het was geen grote verrassing dat Eiting de honneurs mocht waarnemen, maar wel dat de wissel zo lang op zich liet wachten. De diverse omzettingen zorgden er wel voor dat Van de Beek vanuit een fijnere rol kwam te voetballen. Donny was het laatste halfuur misschien wel de beste Ajacied op het veld en kon zich, in tegenstelling tot de laatste weken, eindelijk een beetje serieus met het spel bemoeien. Wellicht dat het positioneren van Ziyech op rechts hiervoor de weg vrijmaakte.

Zone 14
Er zijn inmiddels twee zaken duidelijk: Ajax voetbalde belabberd en Groningen had meer uit zijn kansen moeten halen. Dit beeld zie je terugkomen bij de weergave van de passes in Zone 14. De passes die in dit gebied van het veld worden verstuurd, kunnen zeer gevaarlijk uitpakken. Een bijzondere pass was het dan weer net niet, maar een van de passes in Zone 14 leverde Groningen een penalty op.

Die penalty werd gemist, maar het zegt wel iets over het gevaar dat uit zo'n pass kan ontstaan. Het is niet best om te zien dat Groningen tot 19 passes kwam in Zone 14, waarvan er ook nog eens 15 keer een medespeler werd bereikt. Sparta kwam twee weken terug zelfs tot betere cijfers, dus we hopen niet dat we hier een tendens op het spoor zijn...

Andersom kwam Ajax tot 21 passes in zone 14 en dat is best een mooi aantal, maar de aangekomen passes gingen vooral opzij en niet vooruit. Overigens moeten we hierbij opmerken dat de optie om de bal naar linksvoor te spelen zeker geen slechte was, want Kluivert werd steeds gevaarlijker. Een balletje opzij richting Kluivert vormde diverse keren de opmaat voor een gevaarlijk vervolg.

We moeten het er maar op houden dat zondag eens ouderwets sprake was van Lucky Ajax, want in feite had dit duel nooit gewonnen mogen worden. Ze zijn er in Groningen waarschijnlijk nog steeds goed ziek van. En wij Ajacieden ook een beetje, omdat we onze club liever goed zien voetballen.

Hopelijk is dat tegen Heracles weer eens ouderwets het geval!