Door Kevin Van Nunen

Ajax trad dit seizoen drie keer aan tegen Twente en tot drie keer toe speelde het duel zich af volgens hetzelfde script. Ajax op voorsprong en geen wolkje aan de lucht, totdat het ineens begint te donderen en de ploeg kopje onder dreigt te gaan.

Hakim Ziyech versierde een penalty en daarmee liep het dit keer goed af. Maar als Ajax nog een serieuze bedreiging wil vormen voor PSV is het spel van de laatste weken niet goed genoeg. Totaal niet zelfs. Sterker nog, er lijkt weinig sprake van ontwikkeling binnen het nu al befaamde proces van Erik ten Hag.

Dankzij onze partner @11tegen11 proberen we de vinger op de zere plek te leggen.

xG-plot en pitch plot
Als je ziet dat Ajax op basis van gecreëerde kansen 89 procent zekerheid had om deze wedstrijd winnend af te sluiten, denk je dat de Ajacieden op de tribune een leuke dag hebben gehad. Niets is helaas minder waar, want we hoorden voldoende gemor.

Dat was niet nodig geweest, want we zien het xG-plot van Ajax binnen de kortste keren grote sprongen maken. De openingstreffer van Justin Kluivert kwam voort uit een fraai uitgespeelde aanval en Donny van de Beek kreeg kansen genoeg om de wedstrijd in de eerste tien minuten al in het slot te gooien. Alles bij elkaar vormde dit zo’n beetje de helft van het serieuze doelgevaar.

Het probleem is wat er daarna gebeurt: Twente doet een kleine omschakeling – het speelde niet langer met vijf verdedigers – en vrijwel direct wordt de aanvalsdrang van Ajax getemperd. Niet dat Twente tot echte kansen kwam, dat viel allemaal wel mee, maar soms merk je aan het verloop van een wedstrijd dat een tegentreffer niet kan uitblijven.

En wat gebeurde er? Vul maar in, Twente kwam langszij. Ook Ten Hag zag het onheil naderen en greep in na een uurtje voetballen. Eerlijk is eerlijk, Ajax werd met Hakim Ziyech vanaf rechts weer gevaarlijk. Aan de ‘overtreding’ op Ziyech ging een moment vooraf waarop hij naar binnen trok en een redelijk schot loste. Als je naar de aanval kijkt, pakte de wissel dus goed uit.

Gold dat ook voor de verdediging? Wij vragen ons eerlijk gezegd af waarom Joël Veltman links centraal kwam te spelen, terwijl hij toch echt rechtsbenig is. Dat had ook op andere wijze opgelost kunnen worden, maar goed. Ten Hag is de trainer, hij bepaalt, en hij was content over het effect van zijn mutaties.

Dit wil echter niet zeggen dat Ajax na de 2-1 volledig in controle was. Twente meldde zich nog een aantal keer gevaarlijk diep op de vijandelijke helft en een late gelijkmaker had ons zomaar een soort van Groundhog Day kunnen bezorgen…

Passmaps
Zoals altijd is het interessant om na een wedstrijd de passmap van Ajax erbij te pakken. Als je de passmap bekijkt, is er op het eerste oog niet zo veel mis. De boel is behoorlijk evenwicht verdeeld. Het laatste wat je wilt, is dikke lijnen tussen centrale verdedigers. Die zien we niet, dus de bal is niet oeverloos heen en weer geschoven.

Ook worden de buitenspelers redelijk in stelling gebracht, al beleeft David Neres niet zijn lekkerste periode van het seizoen. De Braziliaan had voor de winterstop een onwijs hoog rendement – dat viel ook haast niet vol te houden – en inderdaad komt de klad er nu een beetje in.

Echte alternatieven zijn er helaas niet op rechts, maar gelukkig geeft Justin Kluivert meestal wel thuis als Ajax aantreedt tegen een club uit het rechterrijtje. Precies dat gebeurde, al zat hij voor rust lekkerder in de wedstrijd dan tijdens de tweede helft.

Er moet ons ook iets van het hart. Het lukt de middenvelders van Ajax al een paar wedstrijden niet om elkaar te vinden. Schöne speelt de bal over het algemeen naar Ziyech, die daarna een aanvaller in stelling probeert te brengen. Er loopt van Ziyech slechts een dun lijntje terug naar Schöne.

Als we kijken naar Van de Beek zien we vanuit hem geen lijntje naar Schöne of Ziyech. Dat betekent in dit geval dat Donny minder dan vijf ballen naar andere middenvelders passte. Aan de ene kant kun je je afvragen: waar maken we ons druk om? Donny had inderdaad een hattrick kunnen maken. Aan de andere kant: waar was Donny in het vervolg van de wedstrijd?

We moeten het ook opnieuw over de rol van Klaas Jan Huntelaar hebben. Huntelaar is op z’n gevaarlijkst als je hem aanspeelt in of rondom de zestien, al wist hij tegen Roda JC ook zelf vanaf de zijkant een doelpunt op te zetten. Het probleem is dat ‘The Hunter’ amper in stelling wordt gebracht op plekken waar hij serieus gevaarlijk kan worden.

Huntelaar speelt een belangrijke rol wanneer het van belang is om het de tegenstander moeilijk te maken in balbezit. Hij haalt passlijnen eruit, zodat in dit geval Twente wordt gedwongen de zijkant op de zoeken, waarna de rest van het team moet aansluiten om snel de bal weer terug te veroveren. Dat lukte een aantal keren goed. Dit is ook precies de reden waarom hij altijd doorloopt als de keeper de bal aan zijn voeten heeft.

Maar het is ook de bedoeling om Huntelaar als spits te gebruiken. Ziyech slaagde hierin vlak voordat hij een penalty kreeg, maar verder? Dat viel toch een beetje tegen. Slechts een keer werd Huntelaar weggestuurd en van hoge ballen in zijn richting worden we niet heel vrolijk. Ajax werd er wel een beetje toe gedwongen om die te spelen, getuige ook het lijntje van Onana naar de spits.

Zone 14
En zo komen we weer aan bij Zone 14. Het lukt Ajax helaas maar weinig om diep op de helft van de tegenstander vooruit te blijven voetballen. We willen eigenlijk niet weten hoe deze afbeelding eruit ziet als je het eerste kwartier van de wedstrijd wegstreept. Dan blijft er helemaal maar weinig over, gokken we.

Ajax komt op zich nog tot 29 passes, waarvan 22 ballen een teamgenoot bereikten. Maar die rollen regelmatig van links naar rechts. Er ontstond op die manier in de tweede helft wel gevaar, als Ziyech tenminste de ontvanger was, maar als je de bal eerst naar buiten speelt en dan weer terug naar binnen moet, kun je je voorstellen dat je ook de drukte in voetbalt.

Dat is wat je zag gebeuren bij het penaltymoment. Ziyech trekt naar binnen, speelt Huntelaar aan en loopt door. Maar had hij echt bij de goal gekund, denken jullie? De penalty werd al gemakkelijk gegeven, maar als Twente dit iets slimmer had gespeeld, was het misschien wel met een belangrijk punt vertrokken uit Amsterdam.