Door Kevin Van Nunen

Als NAC op bezoek komt, verwacht je een vrij eenvoudige middag als Ajaxsupporter. Dat viel toch even tegen. De gasten uit Breda namen zelfs brutaal de kop en het was voor de elf Ajacieden eventjes zoeken naar de juiste organisatie.

Ten Hag ging er niet vanuit dat NAC zou opereren met een middenvelder die in feite speelde als extra verdediger. De basisploeg herkende dit niet, vandaar dat er nu wordt opgemerkt dat er gesleuteld moet worden aan het 'zelfregulerend vermogen'.

Dankzij onze partner @11tegen11 beschikken we over de nodige data om inzichtelijk te maken waar ruimte voor verbetering zit.

xG-plot en pitch plot
De vaste lezers van deze rubriek weten inmiddels dat we aftrappen met het xG-plot. Dankzij zo’n plot kunnen we het wedstrijdverloop op een objectieve manier zichtbaar maken, omdat het weergeeft hoe groot de kansen zijn die een ploeg creëert.

NAC dook binnen zes minuten twee keer gevaarlijk op en wie een waarschuwing laat voor wat het is, komt wel eens bedrogen uit. Precies dat is wat Ajax overkwam, want de tweede kans was prompt raak… Er werd verkeerd druk gezet, waardoor zelfs een vrij beperkte ploeg als NAC onder de pressie uit kon voetballen.

Dat gebeurde zondag op twee momenten: in de openingsfase en in het kwartier na rust. Je ziet de lijn van NAC sprongetjes maken in het xG-plot, ten teken van het gevaar dat de ploeg van Stijn Vreven wist te ontwikkelen. Gelukkig bleven grote sprongen na rust uit, wat weer een teken is dat Ajax het defensief beter op orde had.

Een van de problemen waarmee Ten Hag en Ajax worstelen is de omschakeling van mandekking – mannetje loopt mee met mannetje – naar zonedekking, waarbij je moet oppakken wie er in je buurt komt. Je hoeft je mannetje niet per se in de gaten te houden, zo lang je maar zorgt dat de tegenstander bij je in de buurt geen ruimte krijgt.

Het lukte FC Utrecht vorige week uitstekend om de passlijn van Schöne naar Ziyech af te schermen, om maar een voorbeeld te noemen. Het lukte Utrecht ook dat vol te houden, maar dat was voor NAC te veel gevraagd. Toen er na een kwartier orde op zaken was gesteld, lukte het Ajax om gevaar te ontwikkelen.

Een doelpunt kon dan ook niet uitblijven en eigenlijk had Klaas Jan Huntelaar de stand gelijk moeten trekken, maar de spits miste opnieuw diverse grote kansen. De kans die Huntelaar na een kwartier spelen werd geboden, was zelfs de grootste van de wedstrijd. Helaas blijkt gewoon uit de cijfers dat Huntelaar niet meer zo’n killer is als voorheen.

Het grappige is dat twee van de drie doelpunten voortkwamen uit kansen die niet eens zo heel groot waren. Check het pitch plot maar. Kun jij de 2-1 en 3-1 spotten? Het is nog goed zoeken welke stipje een doelpunt opleverde. Het stipje staat uiteraard voor de locatie waar vanaf het doel onder vuur werd genomen en de grootte vertelt ons hoe groot de scoringskans daadwerkelijk was.

Passmaps
De passmap in Ten Hags derde wedstrijd wijkt af van de andere twee en dat is in dit geval best positief. Kijk eens hoe ver naar voren het hele elftal staat! De verdedigers stonden gemiddeld genomen zo ongeveer rond de middenlijn en Ziyech sloot uitstekend aan bij de aanvallers.

Ook de verdeling van de passmap ziet er goed uit. We zien weliswaar wat dikkere lijnen tussen de verdedigers, die overhellen naar de linkerflank. Maar kijk eens vanuit welke hoeken Ziyech allemaal wordt aangespeeld. Het is een goed teken dat de spelmaker van alle kanten de bal krijgt en hij was nog gevaarlijk ook, getuige de zes kansen die hij wist te creëren. Vandaar de bronzen ster, hij was een van de gevaarlijkste mannen. Dat er ook ruimte voor verbetering is, staat buiten kijf.

We worden vrolijk van de manier waarop Nicolas Tagliafico in het spel wordt betrokken. De afstemming tussen de linksback en Justin Kluivert lijkt per vlieguur te verbeteren en daar profiteren ze allebei van. Het is geen toeval dat Kluivert een assist leverde nadat hij oog-in-oog had gestaan met zijn directe tegenstander. Als je in de zestien staat en nog maar een mannetje hoeft te verschalken, is de kans op een afgemeten voorzet groter.

De rol van Tagliafico doet een beetje denken aan de manier waarop Daley Sinkgraven invulling gaf aan de functie van linksback. Hij kan naast het bedienen van Kluivert ook het middenveld ondersteunen en je kunt hem prima bij de opbouw betrekken. Dat zijn zaken die Mitchell Dijks minder goed afgingen – Frenkie de Jong sloeg hem tijdens AZ-uit liever over – en ook voor Max Wöber was het wel eens zoeken geblazen naar de juiste rolverdeling.

Tenslotte leverde NAC-thuis voor het eerst lijntjes op richting Huntelaar. Dit dient als bewijs dat de spits werd gevonden en betrokken raakte bovendien. Maar, zoals opgemerkt: er zijn wedstrijden geweest waarin zulke kansen de spits een doelpuntje of twee opleverden.

Zone 14
We constateerden al dat de Ajacieden erg ‘hoog’ op het veld stonden, gemiddeld zo’n beetje allemaal op de helft van NAC. Dan kan het bijna niet anders of er worden veel ballen gepasst binnen Zone 14, maar het kan bijna ook niet anders of je vindt verdedigers op je pad.

Hoe zat het ook alweer? Zone 14 is dat deel van het veld waarop je voor het meeste doelgevaar kunt zorgen. Een geslaagde pass vanuit deze zone naar het doel, in de vijandelijke zestien, moet een medespeler er in principe toe in staat stellen om te scoren.

Dat blijkt in ieder geval uit die ene geslaagde pass recht vooruit van NAC. De spits had inderdaad kunnen scoren, ware het niet dat Andre Onana bij Ajax het doel verdedigt en uitstekend redding bracht. Als we kijken naar de veel vollere map van Ajax zien we maar een soortgelijke pass, de rest gaat bijna allemaal van links naar rechts.

Bij de gelijkmaker was dit niet zo’n probleem, omdat Neres erin slaagde de vrije Kluivert te vinden en er van dichtbij een voorzet kon worden gegeven. Maar de tendens is nogal dat Ajax van links naar rechts voetbalt. Deels logisch, tegen een opponent die verdedigt. Deels ook onwenselijk, omdat je richting het doel wilt voetballen. Ten Hag was niet voor niks blij met de diepgang over de flanken.

Maar sla de samenvatting er eens op na. Als je van links naar rechts voetbalt, volgen er voorzetten van veraf. En hoe verder van het doel er wordt aangelegd voor een voorzet, des te kleiner de kans op een serieuze kans. De gelijkmaker is een perfect voorbeeld van hoe het wel moet. Hopelijk zien we daar in de toekomst meer van!