Door Kevin Van Nunen

We merkten na de winst in de klassieker (2-0) al op dat er werk aan de winkel was. En we zijn genoodzaakt om die opmerking te herhalen na het doelpuntloze uitduel met FC Utrecht. Ajax laat wel vaker na om indruk te maken in de Galgenwaard, maar dit keer was het spel wel erg mager.

Kan dat te maken hebben met het veld? Oh, jazeker. Maar het is ook niet bepaald zo dat de Ajacieden in andere edities wel met gemak drie punten pakken. Het bleef dit keer 0-0 en als je kijkt naar wat Ajax op de mat legde, wekt dat eigenlijk maar amper verbazing.

Dankzij onze partner @11tegen11 leggen we wat pijnpunten bloot.

xG-plot en pitch plot
Ajax staat bekend om aantrekkelijk voetbal, maar daar blijkt na de winterstop nog niet zo veel van. Het saaie verloop van de klassieker was al een domper op de feestvreugde, de wedstrijd in Utrecht was zo mogelijk nog saaier. Vooral de eerste helft hadden we net zo goed schriftelijk kunnen afdoen.

De ploeg van Ten Hag creëerde precies niks. En bij die ene grote kans die Ajax kreeg, werd Klaas Jan Huntelaar afgevlagd. Terecht hoor, daar niet van. Maar als je een blikt werpt op het xG-plot, zie je dat er inderdaad niet of nauwelijks iets gebeurde.

Het xG-plot geeft de waarde weer van het doelgevaar dat een ploeg weet te ontwikkelen. Je kunt op basis van het plot van Utrecht-uit opmaken dat Ajax in de tweede helft zeker weten de bovenliggende partij was, al waren er pas in de laatste tien minuten een paar echte kansen.

Heel veel stelden die kansen ook weer niet voor, blijkt met behulp van het pitch plot. Ja, een balletje van Justin Kluivert werd van de lijn gehaald. Maar verder? Meer dan de helft van de doelpogingen werd gerealiseerd van buiten de zestien. En de kleine stipjes dicht bij het doel geven aan dat er eerder sprake was van mogelijkheden dan serieuze kansen.

Aan de andere kant stelde het doelgevaar van Utrecht helemaal weinig voor. Dat is een compliment waard voor de organisatie binnen het elftal van Ajax, want dat is wel eens anders geweest tijdens bezoekjes aan de Galgenwaard. Het gaat alleen ook weer te ver om hier bij Ajax nou de vlag voor uit te hangen...

Passmaps
We zagen het tijdens de klassieker al een beetje gebeuren en kregen in Utrecht meer van hetzelfde. Verdedigend ingestelde spelers als Frenkie, Matthijs de Ligt en Lasse Schöne gunden elkaar wel heel vaak de bal. Dat is geen goed teken, want het vertelt ons dat Ajax moeite had om het spel te verleggen richting de aanvallers.

Schöne slaagde er tijdens het thuisduel met Feyenoord wel in om Ziyech te vinden, maar Utrecht-uit levert niet eens een streepje op. Een streepje staat voor minimaal drie passes van de ene naar de andere speler, maar dat streepje ontbreekt dus.

Veltman en De Ligt slaagden er van achteruit wel in om Ziyech te vinden. Schone dus niet, op basis van deze passmaps die is samengesteld op basis van de eerste zeventig minuten. Ook Van de Beek speelde hij amper een bal toe. De Deen leed na rust vaak balverlies en leek rijp voor een wisseltje, maar mocht blijven staan.

Alsof het gebrek aan kansen nog niet zorgelijk genoeg is, valt eenmaal in balbezit het vervolg van de aanvallers nogal tegen. De backs slaagden erin de buitenspeler op hun flank aan te spelen, maar verder was het karig. Ziyech kan dit ook niet wegnemen met ballen op Neres. Want als de buitenspelers eens aan de bal kwamen, volgde er geen output.

Huntelaar stond in Utrecht zelfs op een eiland. Hij werd amper in het spel betrokken. Het is wel extra zuur dat Huntelaar eindelijk eens zijn eerste – en later bleek enige – kans benutte om vervolgens afgevlagd te worden vanwege buitenspel.

Zone 14
Jullie zijn het ongetwijfeld met ons eens dat het Ajax niet lukte om gevaarlijk te worden. Dit wordt nog maar eens onderstreept als we kijken naar wat er in Zone 14 gebeurde. Wat zich in Zone 14 afspeelt, vertelt ons het nodige over de aanvallende kracht van een ploeg.

Zone 14 is de zone waarin de meest gevaarlijke passes kunnen worden gegeven. Als je vanuit Zone 14 vooruit passt, gaat de bal de vijandelijke zestien binnen. Het blijkt dat deze passes vaak assists en dus doelpunten opleveren, maar niet terwijl Ajax zijn best deed op de Utrechtse toendra.

Ajax ondernam slechts acht passes op dit bijzondere deel van het veld. Er komen ook slechts 5 van de 10 passes aan bij een medespeler. De meeste ballen gaan ook nog eens van links naar rechts, niet naar voren. Slechts een balletje naar voren bereikte de voeten van een medespeler...

Tijdens de klassieker speelden de Ajacieden elkaar in Zone 14 nog 22 ballen toe, al ging er toen maar eentje het zestienmetergebied in. Dat was in Utrecht te veel gevraagd.

Hopelijk is er snel reden voor meer optimisme. Want op deze manier kan Ajax, zelfs als het nog niet te laat is, enige rol in de titelstrijd absoluut vergeten...