Door Kevin Van Nunen

De ervaring van Lasse of het talent van Frenkie? Zo luidde de kop van de analyse die we begin oktober tikten. Op zoek naar zijn ideale elftal werd Schöne er een keer naar gezet door Marcel Keizer, maar prompt verloor Ajax van Vitesse en was het alle hens aan dek.

“Het was een goede zondag voor Lasse,” constateerde Keizer een wedstrijd later. Ajax had zojuist met 4-0 van sc Heerenveen gewonnen en hij mocht nog een tijdje trainer blijven, al was het grote bungelen toen allang begonnen. Dat zou later pas blijken.

“Lasse heeft er gevoel voor, een nummer zes hoeft niet altijd zichtbaar te zijn om terug te kunnen kijken op een goede wedstrijd,” merkte Keizer ook nog op, maar eigenlijk is Schöne sindsdien alleen maar opvallender gaan voetballen, met een steeds prominentere rol.

Het grappige is dat de onderliggende statistieken van Frenkie de Jong begin oktober een stuk beter waren, maar de prestaties niet. Bij Schöne was sprake van de omgekeerde wereld. De cijfers van de Deen waren iets minder, de prestaties bij zijn aanwezigheid een stuk beter. 

We merkten toen al op: moet Schöne even wakker gemaakt worden? Ook stipten we aan dat de 31-jarige routinier veelvuldig bij doelpunten is betrokken. Die opmerking blijkt terechter dan ooit als je kijkt naar het lijstje met doelpuntenmakers bij Ajax. 

Tabel 1: Topscorers van de eredivisie, maar dan met aanvullende informatie.

We vergeten heus niet dat de acht treffers van David Neres voortkwamen uit open spel en dat Schöne drie van zijn acht doelpunten maakte vanaf de strafschopstip, maar het blijft gewoon bijzonder dat 2017/2018 nu al de boeken ingaat als zijn meest productieve seizoen. Tel er zelfs gerust nog eens twee assists bij op!

Schöne scoort gemiddeld eens per 137 minuten. Daarmee benadert hij de regelmaat van spelers als Lozano, Weghorst of Berghuis. Dit beeld is echter wel een beetje vertekent en dat blijkt misschien wel het beste als je kijkt naar expected goals, zeg maar wat je realistisch gezien mag verwachten. Als je dit gegeven erbij betrekt, moet Schöne het tegen veel spelers afleggen. Dit heeft ermee te maken dat hij nog wel eens scoort via afstandsschoten en vrije trappen en minder na uitgespeelde aanvallen.

Helemaal toevallig dat Schöne wat vaker scoort, ook al is het van afstand, is het ook weer niet. Hij schiet gemiddeld 2,5 keer per negentig minuten op doel en dat is zijn beste gemiddelde sinds hij in dienst trad van Ajax. Dit is nog iets bijzonderder dan het lijkt als je bedenkt dat Schöne onder Frank de Boer ook een tijdje als rechtsbuiten opereerde.

Tegenwoordig vervult Lasse de rol van controleur. Een idee van hemzelf, dat door Peter Bosz en staf werd overgenomen waarna het een schot in de roos bleek. Ajax speelde vorig seizoen zijn beste voetbal sinds jaren en bereikte de finale van de Europa League. Dat gebeurde allemaal met Schöne in de ploeg. Sterker nog, er was nul twijfel over zijn functioneren. Des te opvallender is het dat er deze herfst wel wat vraagtekens waren, maar die voetbalde hij zelf snel weer weg.

Afbeelding 1: Deze touchmap laat zien waar Schöne aan de bal was tijdens AZ - Ajax, bijna overal dus.

De controle is gelukkig weer terug bij Schöne. En als Schöne de boel onder controle heeft, dan geldt dit meestal ook voor Ajax in algemene zin. We hebben een passmap van Schöne bijgevoegd, gemaakt tijdens de uitwedstrijd tegen AZ, waaruit ook nog eens blijkt dat hij een moderne zes is. Lasse is niet zozeer een ouderwetse nummer zes die lekker blijft hangen als de rest ten aanval trekt, hij is overal op het veld te vinden. Vaak nog in de buurt van de bal ook.

Toch is er wel iets aan de hand ten opzichte van vorig seizoen. Schöne creëert minder kansen voor zijn ploeggenoten en passt ook iets minder, in vergelijking met vorig seizoen althans. Het lijkt wel alsof Schöne zich iets meer richt op het vrijspelen van zichzelf en anders de bal zo snel mogelijk bij de echte creatievelingen als Ziyech of Frenkie bezorgt – desnoods met een omweg via de zijkanten – zodat de spelmakers een aanvallers aan het werk kunnen zetten.

Tabel 2: De cijfers van Schöne door de jaren heen, op basis van per negentig minuten.

Dat verdient waardering, zeker als je bedenkt dat het Siem de Jong tegen Excelsior niet lukte. Siem verving Schöne omdat hij was geschorst, maar waar hij verbindt, kwam Siem niet in het stuk voor. Hij scoorde weliswaar en kreeg een kans op een tweede treffer, alleen was hij verder amper in balbezit. Dat is bij Lasse wel anders.

Ook op verdedigend vlak nemen we een andere tendens waar. Eentje die ons zelfs best wel opvalt. Schöne blonk vorig seizoen – en daarvoor ook – uit in onderscheppingen, zodat een aanval van de tegenpartij vroegtijdig gesmoord kon worden. Dat is dit seizoen niet meer het geval. Wel is het aantal overtredingen wat gestegen. 
 
Opvallend is het verminderde aantal onderscheppingen, iets waar Schöne vorig seizoen in uitblonk. Het aantal overtredingen is juist gestegen. Samengevat lijkt hij zich wat meer te richten op zijn eigen kansen dan op die van een teamgenoot.

De grote vraag is hoe dit in 2018 na de winterstop verder gaat, als Schöne het kwartet Ajaxtrainers volmaakt en er ook binnen de lijn ongetwijfeld weer dingen gaan veranderen. En hoe waardevol hij ook is, meestal heeft Lasse eventjes nodig een coach te overtuigen van zijn inbreng en toegevoegde waarde. 

Laten we hopen dat Erik ten Hag – als hij de nieuwe trainer wordt – er niet lang voor nodig heeft om de meerwaarde van Schöne te ontdekken, want Ajax kan zich geen tegenvallers meer permitteren in de strijd om het kampioenschap.