Het verschil tussen de wedstrijden tegen FC Utrecht en sc Heerenveen had niet groter kunnen zijn. Zonder Dijks verspeelde Ajax dure punten, met Dijks werd Heerenveen in de tweede helft relatief gemakkelijk opzij gezet. “We hebben onze stoomtrein langs de lijn gemist,” fluisterden enkele teamgenoten in Friesland in het oor van de linksback.

De stoomtrein heeft komende zondag geen dienst. Dijks pakte in de slotfase van Heerenveen-uit een onnodige gele kaart voor gevaarlijk inkomen en die komt hem duur te staan. Vijf keer geel betekent automatisch een schorsing. “Ik baal ervan. De twee belangrijkste wedstrijden van het jaar komen eraan en die wil je spelen,” aldus de hoofdpersoon.

We kregen van onze partner Opta Sports om de zogeheten Mitchell Dijks-index. Simpel gezegd: wat voor verschil maakt het voor Ajax of Dijks meespeelt? We moeten hierbij meteen opmerken dat Dijks slechts vier wedstrijden heeft gemist, daardoor is de foutmarge groter dan jullie normaal gewend zijn, maar het blijft interessant. Bekijk tabel 1 maar eens.

Tabel 1: wij presenteren... de Mitchell Dijks-index!

Van de vier 'Dijksloze' wedstrijden won Ajax er slechts eentje. Het werd thuis tegen Roda JC wel direct 6-0 dus je zou zeggen dat de linksachter die avond niet echt werd gemist. Dat klopt. Tegen Utrecht was dat wel anders; uit creëerde Ajax helemaal niets en verloor het met 1-0, thuis werd via een late strafschop een punt (2-2) gered. Tenslotte werden uit bij FC Twente twee punten gemorst. Dijks ontbrak toen met een liesblessure. En nu mist hij toevallig ook de thuiswedstrijd tegen de tukkers.

Het meest opmerkelijke van deze vier wedstrijden: tel het aantal tegendoelpunten eens bij elkaar op! De defensie van Ajax is dit seizoen slechts met veel moeite te passeren, maar als Dijks niet van de partij is, gaat dit toch net een stukkie gemakkelijker. Ajax incasseerde maar liefst een kwart van de tegengoals tijdens wedstrijden waarin Dijks niet meedeed! We praten over vijf stuks, op de twintig in totaal. Al kan de toevalsfactor op basis van vier potjes foebele groter zijn dan normaal.

Tabel 2: De vier wedstrijden van Ajax zonder Dijks.

En toch, denk nog eens terug aan Utrecht-thuis en Heerenveen-uit. Wat zegt je gevoel? Inderdaad, dat Dijks in de Amsterdam Arena werd gemist en midweeks twee beslissende voorzetten gaf. De ene keer leidde het tot een penalty, de andere keer was Arek Milik direct trefzeker uit zijn voorzet. Die laatste bal breed was Dijks' zesde assist van het seizoen.

Vier van de zes assists van Dijks kwamen voort uit open spel en hoewel je zou verwachten dat de 'stoomtrein' geregeld de bal in de richting van Milik slingert, was dit pas de tweede keer dat Dijks assisteerde bij een treffer van de Pool. De eerste combinatie tussen Dijks en Milik dateerde van het recente thuisduel met PEC Zwolle (3-0). Daar vertelde ons gevoel toch een ander verhaal! Zie tabel 2 voor een volledig overzicht van de assists van Dijks in de eredivisie.

Als de assists bij de 21 doelpunten van Milik niet van Dijks komen, van wiens voet dan wel? Het blijkt dat Nemanja Gudelj met vier assists deze ranglijst aanvoert. Viktor Fischer en Amin Younes waren net als Dijks twee maal de aangever. Gudelj heeft als voordeel dat hij de vaste nemer is van vrije trappen en corners.

Dit blijkt ook als we verder inzoomen. Bij drie van de vier keer dat Gudelj als aangever fungeerde voor een goal van Milik, was sprake van een spelhervatting. Twee keer scoorde Milik uit een corner, één maal promoveerde hij een vrije trap tot doelpunt. Dit is een van de redenen waarom we Gudelj, die met vier gele kaarten al maanden op scherp staat, in een vorige analyse 'onmisbaar' verklaarden.

Afbeelding 1: Posities waaruit Milik scoort in kaart gebracht.

En nu we toch bezig zijn, is het best geinig om gelijk de doelpunten van Milik even te ontleden. Het blijkt dat hij heus niet alleen met zijn gouden linker doel treft. Van de 21 treffers kwamen er 13 tot stand via zijn linkervoet en 2 via zijn rechtervoet. De overige 6 keer kopte Milik de bal tegen de touwen.

Als we tot slot kijken naar de positie vanaf waar Milik zijn doelpunten maakt, zie bovenstaande afbeelding, hoeven we maar twee keer te turven als het om serieuze afstandsschoten gaat. Slechts twee keer en ook nog eens lang geleden – uit tegen NEC en Excelsior – legde de spits buiten de zestien aan voor een treffer, de overige treffers werden allemaal gemaakt vanuit het gebied waar je verwacht dat een spits het drukst is.

Dan gaan we nu alvast zenuwachtig zijn voor Twente-thuis en hopen dat de 'onmisbare Gudelj' de bal weer panklaar neerlegt voor Milik. Al is het maar omdat deze analyse dan uit ware woorden bestaat.