Aanvallen, aanvallen, aanvallen. Bosz doet niets liever. Hij zet zo veel op de aanval dat Ajax in de eerste weken van het seizoen vergat om standaardsituaties te verdedigen, maar toen dat eenmaal beter ging, kon er weer naar hartenlust worden aangevallen.

Hakim Ziyech erbij voor impulsen vanaf het middenveld en hup, met z’n allen naar voren. Dat met z’n allen lukt aardig. Er is alleen een probleem: de vleugelaanvallers stellen teleur. En niet zo’n beetje ook, maar heel erg. Daardoor lopen veel aanvallen spaak. Dat gaan we proberen om inzichtelijk te maken.

Toevallig kwam een talentvolle auteur van Voetbal International tot dezelfde conclusie. Of, nou ja, laten we het maar niet zo toevallig noemen. Wij kijken ook naar wedstrijden van Ajax en kregen van Opta Sports wat extra bewijs om jullie van onze mening te overtuigen. Al achten we de kans groot dat de gemiddelde Ajacied ook wel ziet dat het vleugelspel ondermaats is.

Tabel 1: Een overzicht van de cijfers van de buitenspelers van Ajax. Het gaat om gecreëerde (grote) kansen.

Werp eerst eens een blik op tabel 1. We hebben de cijfers van Younes, Traore, El Ghazi en Cerny op een rijtje gezet. Het is geen mooi kerstrapport. We tellen slechts 5 assists, op 35 doelpunten, in opgeteld 2894 speelminuten. Maar we kunnen het nog pijnlijker maken. Feyenoorder Jens Toornstra leverde in zijn eentje, binnen 1332 minuten, al 7 assists. En Nigel Hasselbaink kwam tot 6 assists voor Excelsior, in slechts 976 minuten.

Afbeelding 2: Een heatmap gemaakt op basis van het spel van Ajax tegen PSV.

We moeten het echter wel een beetje opnemen voor Amin Younes. De linkerflank werd door Ajax amper gebruikt in de topper tegen PSV (1-1), zoals blijkt uit afbeelding 2, maar de Duitser was betrokken bij vijf van de zestien schoten van Ajax. Younes kwam zelf tot één schot en creëerde er vier, het hoogste aantal in dit duel, waaronder de assist bij de goal van Davy. Klaassen.

Afbeelding 3 en 4: De balcontacten van Younes (links/boven) en Cerny (rechts/onder) in beeld, tijdens Ajax - PSV.

Zorgwekkend is dat Younes noch Cerny tot een voorzet kwam tijdens het treffen met PSV. Dat valt op afbeelding 3 en 4 goed waar te nemen. Niet dat we op de ene na de andere voorzet zitten te wachten – we hebben juist uitgelegd dat dit een slecht teken is – maar totaal geen gevaar vanaf de vleugels? Dat is natuurlijk ook niet best… Cerny was zelfs helemaal nergens te bekennen. Het leek wel alsof de Tsjech het niet kon belopen, vandaar dat de invaller verderop in de wedstrijd weer naar de kant moest.

Het vrijspelen van Mateo Cassierra gebeurde telkens via een aanvalsgolf door het centrum. Twee keer was Klaassen de aangever, de derde keer speelde Schöne een steekbal, na een goede loopactie van de Colombiaan. Maar niet een keer moest Cassierra anticiperen op een voorzet van de zijkant, zoals hij in een zomers oefenpotje nog zo goed deed.

Cassierra is niet de enige die amper voorzetten krijgt. Kasper Dolberg weet precies hoe het voelt. De spits scoort weliswaar altijd op aangeven van een ploeggenoot, maar vaak staat die ploeggenoot in zijn rug en wordt hij op die manier weggestuurd. Dit is niet zomaar een gevoel. We hebben een afbeelding als ondersteunend bewijs.

Afbeelding 5: De drie assists van Younes dit seizoen in de eredivisie.

Kijk eens goed naar afbeelding 5. Je ziet op dit plaatje gele en rode strepen. Het gaat hier specifiek om de drie assists van Younes dit seizoen. Zijn passes zijn de gele strepen, de rode streep is het rake schot dat volgde. Herkennen jullie op basis van deze afbeelding een linksbuiten? Nee, wij ook niet…

Afbeelding 6: Vanaf waar gaf El Ghazi zijn twee assists dit seizoen?

Hoe het ook kan, of hoe het eigenlijk zelfs hoort, bewijzen El Ghazi en weer Toornstra. El Ghazi is helaas niet aan zijn beste seizoen bezig, maar zijn twee assists komen tenminste vanaf de vleugel, waarna het dicht bij het doel een koud kunstje is om te scoren. Bewijs staat op afbeelding 6. Met Cerny en Traore in de hoofdrol kunnen we zo’n plaatje niet eens maken, bij gebrek aan assists.

Afbeelding 7: Het profiel van Toornsta is dat van een echte buitenspeler, die Ajax mist.

We noemden Toornstra als voorbeeld van hoe het wel moet, zie afbeelding 7. De ballen uit passes van de Feyenoorder belanden in de doelmond, wat de kans op raak schieten vergroot. De afbeelding van Toornstra is treffend voor een rechtsvoor, terwijl hij er niet eens echt eentje is en hangend op de flank speelt.

Het goede nieuws is dat Bosz de diagnose heeft gesteld. Het is aan Marc Overmars om een medicijn te kopen en het liefst rap een beetje. De gewenste buitenspeler moet er onmiddellijk staan. En met onmiddellijk bedoelen we ook nog eens half januari, als de competitie wordt hervat. Het vleugellamme Ajax staat vijf punten achter op koploper Feyenoord en heeft geen tijd te verliezen.

Anders vervliegt slechts de hoop.