De eerste negentien wedstrijden van het seizoen hoefde Frank de Boer amper na te denken over de invulling van zijn verdediging. Ja, het was in de zomer even zoeken naar de goede afstemming. En toen de juiste mix eenmaal was gevonden, bleek alles ook nog eens op zijn plek te vallen.

Maar hoe gaat het verder na de blessure van Kenny Tete? De vaste rechtsback ligt er ongeveer drie maanden uit. Hij scheurde zijn enkelband af, na een tackle van Isaiah Brown van Vitesse. Kiest De Boer voor Ricardo van Rhijn en blijft Van Rhijn wel bij Ajax? Of eist Mike van der Hoorn centraal achterin een plekje op en verhuist Joël Veltman naar de rechterkant?

Vragen, vragen, heel veel vragen. We krijgen binnenkort inzicht in de defensieve puzzel die De Boer gaat leggen. Of het ook zo goed blijft gaan, weten we over een tijdje pas. Er komt een serie wedstrijden aan die bepalend is voor het vervolg van het seizoen. Misschien zijn diverse records over een maandje wel uit het zicht verdwenen.

Tabel 1: een overzicht van de clean sheets onder Frank de Boer.

Om te beginnen betekende het doelpuntloze gelijkspel tegen Heracles Almelo dat Ajax alweer voor de 12e keer dit seizoen 'de nul' hield. En die is heilig. De Ajacieden hielden al net zo vaak 'de nul' als gemeten over het complete vorige seizoen. Twee keer eerder lukte het om deze prestatie 15 keer voor elkaar te boksen. Aangezien we pas krap over de helft van het seizoen zijn, mag je stiekem verwachten dat de defensieve zekerheid onder De Boer groter dan ooit zal blijken.

Als je 12 keer de nul houdt, kan het niet anders of je krijgt gemiddeld weinig doelpunten tegen. Het gebeurt wel vaker dat Ajax weinig tegentreffers krijgt en als die echt zo schaars zijn als nu, eindigt het seizoen steevast met een feestje inclusief schaal. Alleen in 1995/1996 en 1997/1998 stond Ajax nog minder tegentreffers toe. Dit aantal liep beide keren wel wat op, tot respectievelijk 24 en 22.

Tabel 2: Een overzicht van het aantal tegengoals na twintig wedstrijden.

Voordat de tegenstander kan scoren, moet er wel eerst op doel worden geschoten. Dat blijkt nog een hele opgave, als je tegen Ajax speelt. Heracles kwam dinsdag tijdens een oersaai potje foebele niet eens tot een simpel schot op doel. Mike te Wierik dacht de defensie even pijn te gaan doen, maar nog voordat hij kon uithalen, lag-ie op zijn snufferd in het gras.

Ajax krijgt dit seizoen gemiddeld 2,9 schoten op doel tegen per duel. Dat zijn bijna twee schoten per duel minder dan vorig seizoen en is met afstand de beste score van alle ploegen uit de eredivisie. De rest zit al snel boven vier schoten op doel. Betere cijfers heeft De Boer nog niet laten noteren sinds hij trainer is van Ajax, al hebben we zijn eerste halfjaar even buiten beschouwing gelaten.

Tabel 3: Overzicht van het aantal schoten op doel tegen onder De Boer.

Als we iets dieper inzoomen op schoten tussen de palen die Jasper Cillessen verdedigt, blijkt dat bijna de helft van de 58 pogingen wordt gedaan van buiten het zestienmetergebied. Het percentage van 46,6 procent ligt echt stukken hoger dan bij defensies van andere clubs. En dit gegeven is wel degelijk van belang. Ajax staat amper schoten toe vanuit kansrijke posities, waardoor de opponent als het ware wordt gedwongen om het van (grote) afstand te proberen.

En ballen van afstand zijn voor een keeper weer gemakkelijker te pareren. Deze statistieken versterken elkaar als het ware. Ajax verdedigt goed, de tegenstander schiet van veraf, de keeper heeft meer tijd om bij de bal te komen en valt vrijwel niet te passeren. Cillessen stopt meer dan tachtig procent van het toch al lage aantal ballen dat hij te verwerken krijgt. Van buiten de zestien werd hij nog niet een keer geklopt. Eerlijk is eerlijk, Diederik Boer droeg hier ook aan bij door in Almelo de nodige ballen te keren.

Tabel 4: Ruim 46 procent van de schoten op Ajaxdoel zijn van buiten de zestien.

Als we toch een klein verbeterpuntje moeten noemen, komen we uit bij het reddingspercentage op schoten binnen de zestien. Cillessen komt uit op 62 procent en belandt hiermee in de subtop, een procent of negen zelfs achter Eloy Room van Vitesse. Maar goed, als de tegenpartij amper in de buurt van het doel komt, is dit niet direct iets om ons zorgen over te maken.

Die zorgen bewaren we voor het aanvalsspel. Daar schrijven we binnenkort wel een aparte, iets minder vrolijke analyse over. En we zijn zeker nog niet vergeten dat Ajax een beetje boven zijn stand leefde...