Ajax zette tegen Real Madrid een historische prestatie neer. De winnaar van de laatste drie cups met de grote oren werd uitgeschakeld. En hoe! Ajax speelde Bernabéu stil en won met maar liefst 1-4. Alsof dat nog niet bijzonder is, kwam de zege ook op bijzondere wijze tot stand.

Je denkt misschien: Ajax domineerde. Nou, dat is het ‘m nu net juist. De Ajacieden waren niet per se de dominante ploeg op die wonderlijke dinsdagavond. De aap komt dadelijk uit de mouw, maar we kunnen alvast verklappen dat Dusan Tadic niet als enige een 10 verdient. Ook Erik ten Hag verdient die waardering.

Laten we Real - Ajax eens van binnenuit bekijken, dankzij @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Als je een blik werpt op het xG-plot van Real – Ajax zie je direct dat we met een bijzonder potje te maken hebben. Het gaat alle kanten op en het is net alsof je traploopt richting de vierde verdieping. Ver uit elkaar zijn beide lijntjes in het plot echter nooit. Wat vertelt ons dit?

Nou, Ajax kwam natuurlijk al snel op voorsprong. En verdubbeling van de marge was ook binnen de kortste keren een feit. Maar vergeet niet dat Varane de bal al na enkele minuten tegen de lat kopte, vergeet niet dat Bale kort voor rust de paal raakte. Vergeet niet dat Tagliafico narigheid voorkwam door een bal van de lijn te koppen.

Nee, het is zo dat Ajax domineerde. Het voetbalde Real weliswaar op een hoopje, maar dat gebeurde op een andere manier. Kijk ook maar naar de percentages: op basis van de gecreëerde kansen had Ajax slechts 46 procent kans om te winnen. Daar doet de 33 procent van Real weinig voor onder.

Kun je domineren als de tegenstander vaker op doel schiet? Kun je domineren als de tegenstander vaker de bal heeft? Real vuurde 19 schoten af op Onana en had met 57 procent ook meer balbezit dan Ajax. Het zijn cijfers die we zo zijn gewend uit het verleden. Wat ging er nu dan anders?

Passmaps
We wisten vooraf al dat het een andere wedstrijd ging worden. Sergio Ramos ontbrak. Hij pakte in de slotfase van het heenduel met opzet een gele kaart en werkte liever aan zijn documentaire dan dat hij hielp om Real richting kwartfinales te loodsen. Bedenk erbij dat Ramos als een baas stond te verdedigen in Amsterdam.

Real met Ramos of Real zonder Ramos is een wereld van verschil. Varane is ook geen Ramos. Louis van Gaal merkte het vooraf al op. “De manier waarop Varane verdedigt doet mij vermoeden dat Ajax een goede kans maakt. Hij laat zo veel ruimte in zijn rug, focust zich veel op de bal en niet zozeer op zijn tegenstander,” aldus Van Gaal.

Hoe kun je ruimte in iemands rug benutten? Niet door Real terug te dringen richting het eigen doel, want met je kont tegen de zestien verdwijnt de ruimte in je rug. En laten we wel wezen: het zijn geen koekenbakkers bij Real. Daar lopen spelers rond die het Ajax moeilijk kunnen maken.

Dat hebben we gezien en daarom plaatste Ten Hag een tegenzet: hij zette Tadic in de spits. Dat blijkt goed te werken, zeker als Ajax de nodige tegenstand kan verwachten. Tegenstand krijg je uit bij Real wel, dat valt niet te betwisten. Hoe fijn is het dan om een spits te hebben die er gevoel voor heeft om tussen de linies te gaan staan! Check in de dynamische passmap eens hoe groot de cirkel van Tadic wordt. Heel bijzonder om als spits zo in het spel betrokken te worden.

Het fijne is dat je Tadic zowel over de grond als door de lucht kunt aanspelen. Wil je even onder de druk uit? Dan is een lange bal gemakkelijker gegeven dan rondspelen achterin. Dat levert alleen maar gedoe op. Een foutje en er is sprake van vrije doortocht. De lange bal van Onana op Tadic komt zelfs terug in de passmap.

We hebben Ajax zo vaak onderuit zien gaan door slechte omschakeling, nu werd het juist ingezet als wapen. Hakim Ziyech ontfutselde de bal bij Toni Kroos en twee tellen later, op aangeven van Tadic, lag de bal in het net! Bij het tweede doelpunt deed Tadic iets subliems. Woorden schieten haast tekort bij het bekijken van de pirouette en er volgde ook nog een steekbal op Neres, die ouderwets de keeper omspeelde.

Ajax had voor rust best een derde keer raak kunnen prikken, maar daarvoor was het net te slordig. Donny van de Beek sloeg de handen zelfs gefrustreerd voor zijn ogen na een verkeerde breedtepass, waardoor een tegenstoot te veel vertraging opliep om Real op de pijnbank te leggen.

Gelukkig maakte Van de Beek het later dubbel en dwars goed met zijn aandeel in de 0-3. Donny staat de laatste weken sowieso lekker te voetballen. Er waren dit seizoen tijden waarin hij amper een bal kreeg, maar in 2019 wordt hij steeds belangrijker. Passmaps geven geen minuscuul stipje meer weer. Nee, Donny krijgt ballen en doet daar goede dingen mee. Zowel aanvallend als verdedigend, van box to box.

Snel denken, snel schakelen, situaties herkennen. En precies weten wat je moet doen als de ploeg in balbezit komt. Het zijn belangrijke aspecten die Ten Hag in het spel van Ajax heeft geslepen. We zijn andere tijden gewend, met eeuwig gebrei tegen soms ook slappe tegenstanders. Kaliber Jablonec, dat werk. Peter Bosz liet al zien dat het anders kon en Erik ten Hag krijgt het voor elkaar om Real uit te schakelen. Hulde!

L’Equipe waardeerde het optreden van Tadic met het zeldzame rapportcijfer 10 en wat ons betreft krijgt Ten Hag diezelfde waardering. Waarmee we natuurlijk niet willen beweren dat anderen tekort schoten, want Ziyech speelde ook fantastisch. Net als Frenkie de Jong die Modric onder de duim hield. Daley Blind verdedigde geweldig, Noussair Mazraoui hield vertrouwen in eigen kunnen en was de tweede helft top.

Zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan!

https://twitter.com/ajaxlife/status/1103654068961067008

Zone 14
Als je de activiteiten van Real en Ajax binnen ‘hun’ zone 14 naast elkaar legt, spot je een duidelijk verschil. De Spanjaarden moesten onder druk van Ajax hun vizier verleggen naar de zijkanten en met name Vinicius stichtte gevaar, maar als je vanaf de zijkant komt, moet je toch echt nog een afslag richting doel nemen.

Het nemen van zo’n afslag kost tijd, waardoor de verdedigers van Ajax de kans kregen om herstelwerkzaamheden te verrichten. Die herstelwerkzaamheden moesten vooral tijdens de eerste helft worden verricht, omdat Mazraoui toen nog niet zo lekker in zijn vel zat.

Naast de tijd die het kost om vanaf de zijkant koers te zetten richting doel, is ook de hoek van waaruit je op doel kunt schieten een stukkie moeilijker. Misschien dat daarom die bal van Bale wel tegen de paal ging. Sta je recht voor het doel, kun je een hoek uitkiezen. Nu niet. Ondanks het moeten toestaan van kansen kun je dus zeggen dat Ajax goed stond te verdedigen.

Hoe gevaarlijk het kan zijn om vanuit het midden door te komen, bewees de combinatie tussen Tadic en Neres die voorafging aan de 0-2. De pirouette van Tadic was geweldig, maar wat het nog knapper maakte, was de functionaliteit. Tadic draaide weg en was weg. Bovendien bleek hij ertoe in staat om Neres te bereiken. Zie dat maar eens tegen te houden, dat lukt je gewoon bijna niet.

Halfspaces
Weet je wat ook best bijzonder is? Dat Ajax zich niet één keer bediende van een hoge voorzet richting doel. Of, nou ja, eentje dan misschien. De rake vrije schop van Lasse Schöne was geen bewussie. Maar dan heb je het alweer over een stilstaande fase, dat blijft toch anders.

Ga maar na. De eerste drie doelpunten van Ajax kwamen tot stand via combinaties over de grond. Bij de 0-3 werd het spel wel verlegd met een pass op kniehoogte, maar het leek niet bepaald op de lange bal van Frank de Boer op Dennis Bergkamp tijdens het WK’98.

Nee, Ajax gebruikte de omschakeling om Real te overrompelen. Situaties herkennen, snel schakelen en de blik naar voren. Kijk de 0-3 eens terug met speciale attentie voor Tagliafico. Hij komt in beweging, speelt snel door en vindt een teamgenoot. En niet geplakt tegen de zijlijn, maar meer naar binnen geknepen: in de halfspaces.

De 0-3 was echt een geniale goal met zo veel beweging en loopacties dat je al bijna scheel wordt als je ernaar kijkt. Laat staan als je het moet tegenhouden, zoals de opdracht voor Real luidde. Geweldig om te zien natuurlijk.

De mooiste treffer van deze bijzondere avond? Daar kunnen we een mooie discussie over voeren, maar de kwartfinales wachten!