Het loopt bepaald niet lekker met Ajax in de eerste weken van 2019. Dat was voor het uitduel met Heracles al geen verrassing, maar door wat er in het Polman Stadion gebeurde, vielen we bijna van onze stoel van verbazing.

Wat is er met Ajax aan de hand? Dat is een simpele vraag, maar de antwoorden zijn een stukje moeilijker te geven. Ajax beschikt over veel betere voetballers dan Heracles en zo fantastisch speelde de gastheer heus niet, al toonde het tenminste wel meer durf.

Tijd voor een terugblik op Heracles - Ajax, aan de hand van data van @11tegen11.

xG-plot en pitch plot
Als Ajax een tegenstander ooit in het zadel heeft geholpen, dan was het wel Heracles. We komen dadelijk wat uitgebreider terug op de tactiek van de Heraclieden, maar laten we niet doen alsof Ajax in Almelo van het veld werd geblazen.

De kansen die Heracles kreeg, kwamen voort uit gepruts bij Ajacieden. Een fout van Frenkie de Jong vormde de opmaat voor de penalty, al had Daley Blind ook best iets doortastender kunnen ingrijpen. Andre Onana wist de bal gelukkig tegen de paal te tikken, maar de waarschuwing was niet aan Ajax besteed.

Daarna ging Onana zelf in de fout. Hij plaatste een bal op onbegrijpelijke wijze in de voeten bij Mohammed Osman, waarna scoren een koud kunstje was. Qua kansen voor Heracles was dat het eigenlijk wel. Slechts na rust werden nog enkele speldenprikjes uitgedeeld.

Als je het zo bekijkt, had Ajax de wedstrijd nog best kunnen omdraaien. De ploeg stak echter in slechte vorm. Er werden wel wat kansen gecreëerd en Klaas Jan Huntelaar had na een uur spelen de gelijkmaker op zijn schoen, maar niet voor het eerst miste hij uitgerekend op het moment dat Ajax ernstig behoefte had aan een doelpunt.

Echt grote kansen voetbalde Ajax daarna niet meer bij elkaar, al werd er nog wel enig doelgevaar gesticht. Heracles werkte de bal bijna in eigen doel en als Zakaria Labyad tussen de palen had gemikt, was de gelijkmaker wellicht een feit. Toch kunnen we op basis van het vertoonde spel niet doen alsof Ajax bij een uitslag van 1-0 groot onrecht werd aangedaan.

Passmaps
We hebben geen idee waar Ajax precies last van had, maar het leek nergens naar. Het deed pijn aan je ogen. Dat is niet leuk om te constateren en we trappen de club liever niet de grond in, maar hier kunnen we onmogelijk positief over zijn. Wanneer speelde Ajax voor het laatst zo slecht? Wellicht tijdens de laatste potjes onder Martin Jol.

Ook toen was Ajax compleet het noorden kwijt. Dat lijkt nu weer het geval. De race om het kampioenschap had allang gelopen kunnen zijn, maar gelukkig loopt PSV ook wat te stuntelen. De vraag is echter of ijdele hoop niet nog vervelender is dan vervlogen hoop…

Wat was er aan de hand? We vragen het nog maar een keer, want we kunnen amper geloven waar we naar hebben zitten kijken. Het leek alsof de Ajaxspelers in balbezit stroomstootjes kregen toegediend, zoals je ook wel eens op televisie ziet. De ober morst dan wijn en laat borden op de grond vallen. Experiment mislukt en de mensen thuis lachen, dat idee.

Als je af en toe zag welke rare acties Daley Blind en Lasse Schöne uithaalden, vraag je je af wanneer we te horen krijgen dat Ajax aan de beurt was voor dit experiment. Erik ten Hag had tijdens de rust alle elf spelers wel kunnen wisselen. Dat deed hij niet. De elf werd na de dramatische 45 minuten een kans gegund op revanche. Revanche bleef echter uit.

Zoals je ziet in de passmap, had Ajax de grootste moeite om vooruit te voetballen. Je kunt hier twee redenen voor aanwijzen. Ten eerste zette Heracles druk naar voren, maar daar waren we eigenlijk niet zo van onder de indruk. Het was niet alsof Ajax tegenover een hyperactief Red Bull Salzburg stond.

Ajax ging ten onder aan individuele wanprestaties. En dat keer elf. Je mag bij Ajaxspelers een bepaalde mate van techniek, handelingssnelheid en inzicht verwachten. Het ontbrak overal aan, het was helemaal niets. Dit terwijl er misschien een oplossing voorhanden was.

Heracles koos ervoor diverse spelers vooruit te schuiven. Hierdoor genoot Donny van de Beek redelijk wat vrijheid op het middenveld. Dit was vooral het geval tijdens de eerste helft, toen Ajax het al moeilijk vond om 25 meter bij het eigen doel weg te komen.

Een lange bal richting spits met Donny in de buurt hebben we niet voorbij zien komen, terwijl een enkele peer naar voren iets had kunnen helpen. Het had de druk op de defensie wat kunnen wegnemen. Punt is dan wel dat je tweede ballen moet winnen en ook dat hebben we Ajax nauwelijks zien doen. Ondertussen stonden de controleurs erbij en keken ernaar.

Zone 14
Als je kijkt naar de passes van beide ploegen in Zone 14, komt Ajax er gek genoeg nog beter uit dan Heracles. Het houdt allemaal niet over, maar we kunnen zo drie strepen aanwijzen die het stempel ‘gevaarlijke pass’ verdienen.
Je ziet de kans van Huntelaar op de 1-1 duidelijk terug, dat is die streep rond de penaltystip. Die aanval is eigenlijk precies zoals we het graag zien, als je ervoor kiest door het midden aan te vallen. Helaas liet de afronding te wensen over.

Het is opvallend dat Ajax rechtsaf voetbalde in het Polman Stadion. Er werd dus gezocht naar de impulsen van Hakim Ziyech, maar die bleven helaas uit. Dusan Tadic kwam ook enkele keren aan de bal en speelde niet eens zijn slechtste wedstrijd, maar geslaagde acties spotten we ook al amper.

Halfspaces
Ook als je kijkt naar de halfspaces spot je best wat activiteit bij Ajax. De ploeg kwam na rust redelijk uit de startblokken en eventjes hadden we hoop dat de scheve situatie kon worden rechtgezet, maar het niveau kakte al snel weer in.

Dat we best wat activiteit zien, wil niet zeggen dat we tevreden zijn. Het lukte niet om over de vleugels een soort wisselwerking op te zetten. De tandem Tadic/Tagliafico kwam niet bepaald los, terwijl het duo Kristensen/Ziyech elkaar ook niet sterker maakte. De Deen doet normaal juist niets liever dan aanvallen.

Ondanks alles moet ook hier de conclusie luiden: Ajax had niet eens recht op meer.