Het was de bedoeling dat 2019 eindelijk weer een jaar van glorie zou worden, maar de titel is in een week tijd behoorlijk uit zicht geraakt. Van virtueel koploper naar een achterstand van vijf punten. We hebben wel eens betere weken beleefd in de Johan Cruijff Arena…

Je kunt natuurlijk best eens tegen een zeperd aanlopen, maar de manier waarop in De Kuip werd verloren, roept vooral veel vragen op: wat is er aan de hand met Ajax, wat is er gebeurd in Amerika, waar zijn de spelers mee bezig en raakt Erik ten Hag wel de juiste snaar?

Op basis van de input van @11tegen11 hopen we wat inzicht te kunnen verschaffen.

xG-plot en pitch plot
Het is natuurlijk onvermijdelijk dat je wel eens een wedstrijd verliest. PSV ging vorig seizoen ook met 5-0 onderuit tegen Willem II om vervolgens kampioen te worden. Maar de manier waarop eerst sc Heerenveen (4-4) en nu Feyenoord (6-2) de zwakheden bij Ajax achterin bloot legt, dat is gewoon niet meer normaal.

Kijk eens naar het xG-plot. Ajax doet een waarde van 3,76 Expected Goals cadeau en hier zit niet eens een penalty bij. Op die manier ga je natuurlijk geen wedstrijd winnen. Het had misschien zelfs nog wel slechter kunnen aflopen dan 6-2, want diverse keren werd slechts met het nodige kunst- en vliegwerk een aanvalsgolf van Feyenoord ongedaan gemaakt.

Zoals je ziet, was er het eerste kwartier precies niets aan de hand. Feyenoord benutte daarna zijn eerste twee grote kansen, waarbij enig geluk niet ontbrak. Ajax kwam zelfs nog terug tot 2-2, maar toen proefde je allang: het wordt in Rotterdam een gekke middag. En een gekke middag werd het, want Ajax stortte volledig in elkaar.

Passmaps
We merkten het al op: de eerste 15 minuten was er precies niets aan de hand. Ajax stond toen zelfs al op voorsprong, dankzij een rake vrije trap van Lasse Schöne. We gingen er eens goed voor zitten, want dit beloofde een mooie middag te worden. Het lukte zelfs vrij aardig om Kasper Dolberg in het spel te betrekken en Hakim Ziyech liet zich enkele keren dreigend gelden.

Wat ging er daarna mis? Dat is een goede vraag, want het is dus niet zo dat er negentig minuten lang helemaal niets van klopte. Misschien toch weer een vorm van arrogantie. Of nonchalance. De eerste twee treffers van Feyenoord leken bovendien door enig toeval tot stand te komen, of is dat te simpel gezegd? Het dramatische verdedigen hielp niet mee.

Het werd niet de middag van Lisandro Magallán. De verdediger was het liefst in de zomer al begroet, maar deze winterstop was het dan eindelijk zo ver. Ajax bekeek Magallán uitvoerig tijdens wedstrijden voor Boca Juniors, maar bij de eerste vier (!) tegentreffers speelde hij een negatieve hoofdrol. Hij werd vervolgens maar gewisseld.

Magallán heeft als kracht het spelen van duels een-op-een, op die manier maakte hij Robin van Persie ook enkele keren onschadelijk, maar hij heeft er ook een handje van verkeerde keuzes te maken als het gaat om positioneren en gevaar spotten. Tot drie keer toe liet Magallán zich weglokken, waarna Feyenoord weer raak prikte. De vierde keer werd niet ingegrepen.

Het was de bedoeling dat Magallán een halfjaartje kon wennen voordat hij achterin de leiding overneemt van Matthijs de Ligt, maar hij werd al binnen twee weken voor de leeuwen gegooid. Als je zijn optreden tijdens de klassieker bekijkt, mag je hopen dat Magallán een snelle leerling is. Anders zijn we heel benieuwd waarom de scouts een geschikte Ajaxverdediger in hem zagen.

Magallán was niet de enige die door het ijs zakte. De backs Noussair Mazraoui (was hij wel fit…?) en Daley Blind speelden net zo goed een verschrikkelijke wedstrijd. Over Mazraoui hebben we echt helemaal niets positiefs te melden. Het zegt genoeg dat zijn optreden door Voetbal International werd gewaardeerd met een 3. Dit maakte de taak van Matthijs de Ligt er niet eenvoudiger op. De aanvoerder oogde trouwens ook wel eens scherper dan de afgelopen drie potjes.

Blind stond vooraan om te juichen na de 0-1, maar deed de rest van de middag weinig goed. Telkens kon Blind in de achtervolging en we weten dat dit niet zijn sterkste punt is. Slechts na afloop handelde Blind enigszins doortastend door na een slimmigheidje de verzamelde pers te ontlopen. Amper tien minuten na het laatste fluitsignaal zat hij al in de spelersbus.

Pijnlijk en treurig, omdat juist Blind is (terug)gehaald om Ajax eindelijk weer kampioen te maken. Hetzelfde geldt overigens voor Dusan Tadic. Die andere miljoenenaankoop deed ook amper iets goed. En dat was niet voor het eerst. Tijdens PSV-uit (3-0) was Tadic ook al nergens te bekennen. We hopen hier geen patroon op het spoor te zijn.

Helaas was het ook niet zo dat je de bal kon inleveren bij Hakim Ziyech en dat hij er dan iets goeds mee deed. Ziyech beleefde een moeilijke middag in De Kuip, tegenover Calvin Verdonk… Eerder was dit al het geval bij PSV’er Jorrit Hendrix. Ook hier kunnen we alleen maar hopen dat dit geen patroon is.

Ziyech was tenminste wel zo eerlijk om naderhand voor de camera te verschijnen. Hij spaarde zichzelf niet en zijn teamgenoten trouwens ook niet. Iedereen had gefaald en zo is het, maar hoe kan zoiets?

Als argument kunnen we in ieder geval het gemis van Nico Tagliafico aanvoeren. Ajax voetbalt met de Argentijnse linksback altijd beter dan zonder. Dat blijkt dit seizoen ook uit de cijfers. Tijdens de 14 wedstrijden met Tagliafico slikte Ajax slechts 6 treffers en in de 5 wedstrijden zonder hem moest maar liefst 12 keer worden gevist.

Was het zinvol van Ten Hag om zijn vaste centrale duo uit elkaar te trekken? Hmm, dat is een lastige. Je had een beter optreden van Magallán mogen verwachten, maar Blind is en blijft een gemankeerde back die traagheid als groot minpunt met zich meezeult. Veel andere opties waren er echter niet voorhanden. Er had altijd geschoven moeten worden.

Het heeft weinig zin om Max Wöber nu heel erg groot te maken. Ajax speelde tig lastige wedstrijden zonder Wöber en dat ging goed. Zijn meespelen is ook geen garantie voor het winnen van lastige potjes. En Mazraoui op links en Kristensen erin betekende ook dat twee keer geschoven moest worden.

Het opstellen van Daley Sinkgraven had uitkomst kunnen bieden, maar zijn invalbeurt maakte veel duidelijk. Waar was Sinkgraven mee bezig? Het leek nergens, maar dan ook echt helemaal nergens naar. Daley verspeelde de ene na de andere bal en omschakelen was er ook al niet bij. Kijk de 5-2 anders eens terug. Als je durft. Het is niet om vrolijk van te worden.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1089869287253254149

Halfspaces
We laten Zone 14 voor het gemak eventjes zitten, want er valt vanuit het perspectief van Ajax toch geen zinnig woord over te zeggen. En over de halfspaces eigenlijk ook niet. Wel hebben we zicht op de activiteit van Feyenoord in de halfspaces van Ajax. De omgekeerde wereld dus. Die kan ook interessant zijn.

En dat blijkt ook wel, want we zien maar liefst een kwartet gele strepen. Een gele streep staat voor een pass waar een doelpunt uit volgde… Ajax was het verdedigen compleet verleerd. Ten Hag merkte ook al zoiets op. “Het meelopen met de lopers van Feyenoord, kort dekken, de bal vooruit verdedigen, de tweede paal afdekken het was allemaal slecht verzorgd en dan overkomt je dit.”

Er gaan natuurlijk al eerder dingen mis. In de omschakeling bijvoorbeeld. “Die was veel te traag,” erkende de trainer. “Voetbal is meer dan alleen balbezit. Het wordt mede bepaald door het uitvoeren van je verdedigende taken.”

Die kunnen de spelers in hun zak steken, maar hopelijk herhaalt de coach die zin voor de spiegel. Ten Hag mag zichzelf ook afvragen waar de restverdediging is gebleven…