We hebben Ajax en Benfica in korte tijd twee maal tegenover elkaar zien staan en beide keren deden de teams weinig voor elkaar onder. Je kunt zelfs spreken van een beetje mazzel voor de Ajacieden. Hoewel de overwinning (1-0) in eigen huis terecht was, kon je Ajax wat geluk niet ontzeggen.

Er was sprake van meer van hetzelfde in het Estadio da Luz. Ajax leek zichzelf niet en voetbalde erg slordig. Welke rol de elf van Benfica hierin speelden, komen we dadelijk op terug. Maar het begint bij het niet zomaar inleveren van de bal. Wie geen balbezit kan houden, krijgt het zwaar.

Gelukkig was er dat ene briljante moment van Ziyech en Tadic, maar wat gebeurde er verder? Wij hebben passmaps en meer via @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Het gebeurt niet vaak dat Ajacieden tot de 45ste minuut moeten wachten op hun eerste kans, maar in Portugal werd ons geduld op de proef gesteld. Benfica slaagde erin zijn tegenstander ver bij de keeper vandaan te houden en maakte zich in de eerste helft waarschijnlijk geen enkele zorgen.

Het cadeautje van Andre Onana werd met een grote glimlach in ontvangst genomen. Alles leek plots mogelijk! De doelman kende na een klein halfuurtje spelen een black-out: eerst vergat hij de bal weg te trappen, daarna schatte hij een ingooi totaal verkeerd in. Ondanks drie spelers in de doelmond kon Jonas profiteren en 1-0 maken.

Ajax werd door de achterstand gedwongen hier iets tegenover te zetten, maar er werd slechts van afstand aangelegd om het doel onder vuur te nemen. Het eerste schot kwam voort uit een vrije trap van Ziyech, een minuutje of tien later had de rebound na een poging van Schöne al de gelijkmaker moeten opleveren.

Voor de derde wedstrijd op rij miste Donny van de Beek een grote kans. Als je liever niet nummer twaalf wilt zijn, maar aansprak denkt te maken op een vaste basisplaats... Tsja, dan moeten zulke ballen er gewoon in. Het zegt genoeg dat Frenkie de Jong helemaal gek leek te worden.

Gelukkig voor van de Beek was zijn misser weer niet fataal voor Ajax, dat in de tweede helft meer drang naar voren vertoonde. Toch werd de gelijkmaker ook op grote afstand in elkaar geknutseld. Een prachtige lange bal van Ziyech – zijn persoonlijke Bayern-variant – viel achter de verdediging en werd op waarde geschat door Dusan Tadic, die profiteerde van wat geklungel achterin. En een helpende hand van Benfica.

De wedstrijd beleefde daarna een soort status-quo, waarbij slordigheden van Ajax in het oog bleven springen. Daley Blind gaf bijna een assist weg, Schöne moest vol in de achtervolging en op andere momenten liep het ook maar net goed af. Maar wat we natuurlijk onthouden is de laatste minuut...

Ten eerste: waarom vond Ziyech het nodig in de 93ste minuut een kansloze bal op doel te schieten? Soms moet je slim zijn en de tijd volspelen, zodat de tegenstander niet meer aan aanvallen hoeft te denken. Er bleef nu voor Benfica net genoeg tijd over. Een corner leverde een hachelijk moment op, maar gelukkig was Onana nu wel scherp. Hij bracht redding met zijn voet en ontving knuffels van zijn ploeggenoten na het verlossende laatste fluitsignaal.

Na het optrekken van de stofwolken komen we tot de conclusie dat Ajax slechts twee kwalitatief goede kansen kreeg tegenover een kwartet voor Benfica. Het is dan ook geen wonder dat Benfica met 1,83 een hogere waarde Expected Goals noteerde dan Ajax. Het bleef steken op 1,32 en Tadic was hier grotendeels voor verantwoordelijk. Een ontsnapping dus, maar wat geeft het?!

Passmaps
Een blik op de passmap van Ajax zorgt voor een schrikmomentje: dit zijn we totaal niet gewend! De ploeg staat niet hoog, maar vrij diep op eigen helft. Die dikke lijnen zijn ook al niet iets om vrolijk van te worden. Het trio Blind/Frenkie/De Ligt speelde elkaar de bal toe en opschuiven was er niet bij.

Benfica dwong Ajax over de flanken op te bouwen, terwijl de tactiek van Erik ten Hag zich toespitst op het inschakelen van naar binnen trekkende buitenspelers. Dit was wel eventjes wennen! Je ziet dat het amper lukte om de vleugels te bereiken en laat je niet op het verkeerde been zetten door lijntjes naar Tadic, aangezien hij in de spits stond.

Niet alleen werd Ajax door Benfica gedwongen om over de vleugels op te bouwen, ook werd het geconfronteerd met een tegenstander die flink druk zette. En ook nog eens gegroepeerd, met een flink blok spelers. Een heel ander spelletje dus dan in de JC Arena. Zo vaak wordt Ajax niet met deze tactiek geconfronteerd en op bestaande automatismen kon niet direct worden teruggegrepen.

De Portugezen liepen door tot in de buurt van Onana, wat er indirect dus toe leidde dat de score werd geopend. Dit cadeautje was reden het een en ander aan te passen. Benfica hoefde niet meer zo nodig op te schuiven en we zagen ineens aanstellerig gedrag, al waren twee aanvallers kort na rust wel degelijk geblesseerd van het veld verdwenen. Dit kwam het aanvalsspel niet bepaald ten goede.

Ajax kreeg het spel – mede door die blessures? – beter onder controle en voetbalde ook verder van het eigen doel af. Check vooral de extra passmaps die we hebben toegevoegd. De eerste en tweede helft vertonen een groot verschil. Gesterkt door de gelijkmaker zagen we ineens het spelbeeld van twee weken terug in de Johan Cruijff Arena ontstaan! Frenkie zette zelfs wat dribbels in, al begon hij vaak vanuit de achterste linie. En ook waren de dribbels vaak maar van korte duur. Toch was dit vanuit de Ajacieden al genoeg om Benfica een stuk instabieler te laten ogen.

Meer dan een gelijkspel leek er alleen geen moment in te zitten. Daar werd te slordig voor gespeeld en zoals je uit het xG-plot al kon opmaken: als je slordig voetbalt, wordt het moeilijk om kansen te creëren. Die zagen we dan ook niet meer. Ja, eentje. En een heel grote ook, voor Benfica... Onana groeide gelukkig alsnog uit tot held van de avond!

https://twitter.com/ajaxlife/status/1060558604774920198

Zone 14
Het afwijkende spel zie je terug in de activiteit binnen Zone 14. Ajax wil niets liever dan met verzorgd spel een goed resultaat halen, maar dan moet je in de buurt van de vijandelijke zestien komen. Dat lukte helaas amper. Kijk maar naar de blauwe lijnen die weergeven welke passes er werden ondernomen. Het aantal passes vooruit naar Benfica's doel bleef beperkt tot twee, waarvan slechts eentje succesvol.

Er gebeurde vrijwel niets aan de rechterkant van het veld en de strepen op links zijn ook pas geturfd na het wisselen van speelhelft. Het lukte Ajax niet vooruit te voetballen, hoewel David Neres zeker zijn best deed. Neres leek iets te groeien in zijn rol, maar moest plaatsmaken voor Kasper Dolberg. De spits werd amper in stelling gebracht, maar vocht wel enkele felle duels uit.

Omgekeerd zie je dat Benfica evenmin kon doordrongen tot het zestienmetergebied. Het meeste gevaar kwam daarom voort uit fouten achterin en de vlotte omschakeling die volgde. Gelukkig bleven (grote) fouten verder onbestraft en verbeterde Ajax zelfs zijn uitgangspositie in groep E.

Toch moet Ajax volwassener voetballen, zeker als het na de winterstop ook dingen wil bereiken in de Champions League!