Excelsior-uit is over het algemeen een wedstrijd die voor Ajax niet soepel verloopt. Er wordt meestal gewonnen, maar nooit met ruime cijfers en vaak met tegenvallend spel. De editie van 2018 draaide echter uit op een walk-over.

De Kralingers hadden niets in te brengen, maar je kunt hier ook tegenover stellen dat Ajax eindelijk eens enthousiast aan de wedstrijd begon en er daardoor voor zorgde dat het eens niet in de problemen kwam.

Tijd voor passmaps en meer data dankzij @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Alles bij elkaar opgeteld ondernam Ajax op Woudestein maar liefst 26 doelpogingen. Dat zijn er nogal wat! Je ziet een mooie bundeling van grote cirkels dicht op het doel van Excelsior. Dat is een goed teken. De bolletjes geven aan vanaf waar op doel werd gevuurd en de cirkel geeft aan hoeveel doelgevaar dit opleverde.

Veel grote cirkels betekent veel grote kansen en die kreeg Ajax! Er werd eindelijk eens aan het doelsaldo gewerkt en op een andere dag was het misschien wel mogelijk om de dubbele cijfers op het scorebord te krijgen. Dat zijn ze op zich gewend in Rotterdam…

Het duurde een halfuur voordat de ban was gebroken, maar eigenlijk was er niemand die zich tijdens de eerste helft zorgen maakte. Daarvoor was Ajax te oppermachtig en zoals je uit de plots kunt opmaken werd er simpelweg te veel gevaar gesticht voor een foute afloop.

De vele grote kansen zorgen voor een totaalwaarde aan Expected Goals van 5. Dit is heel erg veel! Er zijn niet veel wedstrijden waarin Ajax de 5 haalt, er zijn überhaupt niet veel potjes waarin Ajax tot zoveel grote kansen komt. Toch gaat het ons te ver om te stellen dat Excelsior de rode loper uitrolde. Je kunt ook gewoon compliment uitdelen aan Ajax.

De score werd eindelijk eens goed opgevoerd. Niet in de laatste plaats omdat de ploeg tot het laatste moment doorging. Er werd misschien niet altijd volle bak gegeven, de elf van Erik ten Hag oogden wel tot de laatste minuut hongerig.

Excelsior mocht ervaren wat er dan gebeurt: je beleeft een zware middag.

Passmaps
Ajax had ‘slechts’ 63 procent balbezit tegen Excelsior, maar als je de passmaps bekijkt, zie je dat het balbezit vrij netjes over de ploeg werd verdeeld. Het is ook opvallend dat Hakim Ziyech eens niet de man was die aan de basis stond van de gevaarlijkste aanvallen.

De gouden ster is dit keer voor Nico Tagliafico, die met name in de eerste helft optrad als een veredelde linksbuiten. Het is interessant om hiervoor de dynamische passmap erbij te pakken. Tagliafico was in feite een extra aanvaller en hielp aan de zijlijn om het spel breed te houden.

Dit is om twee redenen belangrijk: het kunstgrasveld van Excelsior is relatief klein zodat het gemakkelijk wordt om ruimtes te verdedigen. Een deel van het plan van de thuisclub was hierop gebaseerd: het speelde met vijf man achterin, vier man ervoor en één echte spits.

Toch lukte het Ajax om gevaarlijk te worden. Dit gebeurde in eerste instantie op twee manieren. Ziyech verplaatste de bal regelmatig van rechts naar links. Het gebeurde zo vaak dat het haast wel afgesproken werk moest zijn. En ook maakte Ajax haast in de omschakeling.

Je zag dit prima terug bij het eerste doelpunt. Ajax verovert op eigen helft de bal terwijl Excelsior aan aanvallen dacht en stak direct het veld over. Nog niet eens op topsnelheid, want je zag de loopactie van Donny van de Beek van mijlenver aankomen maar alsnog was die sprint de defensie te machtig. Donny ging over Tadic heen, kreeg de bal aangespeeld en schoot eindelijk weer eens raak!

Niet voor het eerst zien we bij Ajax een flink verschil tussen de passmaps van de eerste en tweede helft. Dit had dit keer te maken met het inbrengen van Rasmus Kristensen, die Noussair Mazraoui afloste. Mazraoui had niet echt zijn dag. De vaste rechtsback bracht weinig power aan de bal en toen Tadic en Ziyech eventjes van flank waren geruild, gebeurde er helemaal weinig meer.

Het inbrengen van Kristensen bracht op rechts meer diepte in het spel en een van de eerste actie was een goede voorzet op Van de Beek, die de bal slechts nog hoefde binnen te tikken. Voorzetten geven kan Kristensen wel - dit was al zijn derde assist in korte tijd – maar verdedigend en qua timing moet er echt nog het een en ander beter.

Het viel ons ook op hoe diep Van de Beek stond. Meestal zorgt Van de Beek ervoor dat hij aansluit bij de spits, nu stond hij echt dicht op Dolberg. Soms stonden ze zelf naast elkaar. Dit was een opdracht van Ten Hag, die zijn spelers meegaf hoe belangrijk het was om goed te bewegen ten opzichte van elkaar.

De goede onderlinge beweging was nog belangrijker dan normaal gesproken, vanwege het kleine veld en de tactiek van Excelsior om veel defensieve krachten op te stellen. Dit lijkt achteraf de juiste keuze, want we zagen Frenkie al amper een dribbel maken en ook Neres houdt ervan om de bal aan de voet te hebben. De Braziliaan werd pas ingebracht toen het wel was beslist en er ook meer ruimte lag op het veld. Grote kans dat hij anders keer op keer was vastgelopen.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1061990284857348096

Zone 14
De gevolgen van de drukte achterin bij Excelsior zie je ook terug in Zone 14. Het is ten opzichte van een overvolle defensie moeilijk om de ene na de andere bal in de zestien te leggen, maar Ajax probeerde het toch nog 8 keer. Van die 8 pogingen waren er 4 succesvol te noemen, al leverde het geen assists op.

Het kan haast niet anders of tegen een handbalverdediging voetbal je van links naar rechts. Of van rechts naar links. Het is geen toeval dat we bij de passmaps al wezen op verplaatsingen van Ziyech, waarna de bal meestal terechtkwam bij Tagliafico die vrolijk aanviel over de linkerflank.

Op die manier probeerde Ajax trechtervoetbal te omzeilen en dat lukte eigenlijk best prima, zoals we op basis van de passmap al konden constateren. Hopelijk was Excelsior-uit een goede les voor het Avondje NAC na de interlands, want dan kunnen we wel eens hetzelfde spelbeeld te zien krijgen.