Je proefde in de Johan Cruijff Arena dat de echte verbetenheid ontbrak. De spelers drukten niet door terwijl een hoge uitslag best mogelijk was en ook op de tribunes was geen sprake van het sfeertje dat we zo koesteren tijdens Europese avondjes.

Het is niet eens zo extreem om te stellen dat de klassieker geen klassieker meer is. Ajax tegen Feyenoord is een willekeurige subtopper geworden. Kortom, een duel dat eventjes gewonnen moet worden zodat we ons weer kunnen bezighouden met echt belangrijke zaken.

Toch is het de moeite waard om nog eventjes terug te kijken, met dank aan @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
“We begonnen goed aan de wedstrijd en hadden tot de rode kaart alles onder controle,” merkte Giovanni van Bronckhorst op. Een curieuze uitspraak natuurlijk, maar wel eentje die feitelijk correct is. Check het xG-plot maar. De eerste zes minuten was er van serieus doelgevaar van Ajax geen sprake, maar ja. We hebben het over zes minuten.

De rode kaart voor Jeremiah St. Juste had uiteraard zijn weerslag op het spelbeeld. Het was vanaf minuut zes slechts wachten totdat Ajax de score zou openen. We moesten alleen best wel geduldig zijn. De eerste mogelijkheid deed zich voor na zo’n twintig minuten, waarbij een van richting veranderd schot van Hakim Ziyech van de lijn werd gekopt.

Dit vormde gelukkig het startsein voor meer kansen, maar je kunt bij de 1-0 natuurlijk moeilijk spreken van een benutte kans. Frenkie de Jong wilde het doelpunt niet eens op zijn naam hebben, maar kreeg ‘m toch van de KNVB. En dankzij een beetje hulp van doelman Justin Bijlow. Afijn, het verhaal is bekend.

Gesterkt door de voorsprong zou je denken dat Ajax op jacht ging naar meer treffers, maar dat viel vies tegen. De ploeg van Erik ten Hag voetbalde een beetje stroef. Diverse counters van Feyenoord oogden gevaarlijker dan aanvallen van Ajax en dan kwamen de Rotterdammers niet eens altijd dicht bij het vijandelijke doel in de buurt.

Desondanks gingen de Ajacieden met een 2-0-voorsprong terug naar de kleedkamer. Niet dankzij een rake kopbal van Dusan Tadic, maar door een rake uithaal van Ziyech. Daarmee was de klassieker definitief beslist, al kreeg Steven Berghuis direct daarna de kans om nog wat spanning terug te brengen.

We hadden hier nu graag een verhaal opgehangen over hoe Ajax de Feyenoorders na rust compleet op een hoop voetbalde, maar check het xG-plot en je ziet dat er lange tijd niets gebeurde. We zagen slechts een enkel kansje en dat is het benoemen eigenlijk niet eens waard.

Dankzij een kopbal van Tadic werd het nog wel 3-0 en vijzelde Ajax zijn Expected Goals op tot 2,53. Dat is eigenlijk niet zo’n hoge score, als je zag hoe groot het krachtsverschil was tussen de lijnen en in de wetenschap dat 84 minuten met een man meer werd gespeeld.

Passmaps
Een blik op de passmaps levert best bijzondere inzichten op. Check ook vooral de video met de dynamische passmap, want daarin kun je heel goed zien dat Ajax ‘hoog’ stond in de openingsfase. De verdedigers stonden gemiddeld gezien een flink eindje over de middenlijn. Check ook de afstand tot Onana.

Het grappige is dat Feyenoord – uit angst? – begon met een versterkt middenveld, in de hoop op die manier Frenkie de Jong af te stoppen. Of dat was gelukt, zullen we nooit te weten komen. Maar deze tactiek is des te opvallender als je bedenkt dat het spel zich over het algemeen voltrekt voor Frenkie.

Al kun je vanuit Feyenoord wel redeneren dat er zo veel ballen naar Frenkie worden gespeeld dat Ajax op die manier te ontregelen viel. Met tien man viel er uiteraard geen enkele eer te behalen. Frenkie noteerde maar liefst 161 balcontacten, het meeste van alle aanwezige spelers. Ziyech volgde op de tweede plek, met 140 balcontacten.

Opvallend is dat Ziyech, die niet eens groots speelde, wel veel meer key passes voor zijn rekening nam. Hij kwam tot 7 stuks, bij Frenkie bleef dit beperkt tot 3. Oh ja, Berghuis was de Feyenoorder met de meeste balcontacten. Enig idee hoeveel? 59…

Er ging via Frenkie en Ziyech zo veel over links dat Mazraoui zich af en toe toeschouwer waande. Je ziet het ook op de passmap. De lijnen tussen Frenkie en Ziyech centraal plus Tagliafico en Tadic op de flank vormen een dik vierkant.

Het viel overigens te prijzen dat Feyenoord met tien man wel enige druk probeerde te ontwikkelen op de verdediging van Ajax. En in de omschakeling was het zelfs diverse keren gevaarlijk. De Rotterdammers wisten meermaals een situatie van drie tegen drie te creëren, waarbij het er echt niet altijd even goed uitzag bij de laatste linie van Ajax. Ook sjokten spelers soms terug, alsof iemand anders het wel eventjes ging oplossen.

De Ajacieden oogden slordig. Ziyech speelde niet bepaald secuur. Lange passes leverden dit keer geen applaus op, maar halsbrekende toeren bij een medespeler in een poging de bal binnen te houden. Dusan Tadic werkte ook niet zijn beste duel af. De Serviër klaagde later over een opspelende liesblessure, wie weet was dat de oorzaak.

Het inbrengen van David Neres na rust bracht iets meer balans op het veld. De bal kwam nu ook eens op de rechterflank en de voorbereiding voor de derde treffer speelde zich af op rechts, maar het inbrengen van een extra offensieve speler vormde geen oplossing voor een ander probleem.

Donny van de Beek en Kasper Dolberg kwamen nauwelijks in het stuk voor. Dit heeft twee oorzaken: enerzijds stond de defensie van Feyenoord erg diep opgesteld zodat hierachter amper ruimte lag, anderzijds was Ajax te onzorgvuldig in balbezit om dit duo vrij te spelen. Van de Beek oogde na rust wat actiever en zagen we tenminste wat loopacties uitvoeren, maar Dolberg noteerde in ruim een uur speeltijd slechts 12 balcontacten.

Invaller Klaas Jan Huntelaar kwam in een halfuurtje tot 13. We zagen tegen Heerenveen nog wat glimpen van de oude, in balbezit actieve Dolberg. Hopelijk kunnen we die snel weer ontwaren. In feite voetbalt hij beter mee dan Huntelaar.

Zone 14
We merkten het al op: Ajax drukte Feyenoord zeker in het eerste deel van de klassieker zeer ver achteruit. Als gevolg hiervan noteerden we heel wat extra passes in Zone 14. We komen tot een totaal van 44, maar het ging ook grotendeels om ongevaarlijk balbezit.

Kijk naar de strepen die op de afbeelding zijn getrokken. Deze geven de verstuurde passes weer. Veel ballen gingen van links naar rechts of zelfs achteruit. Het aantal van 44 zegt ook niet zo veel. Het is wel goed om te zien dat 33 ballen aankwamen, maar slechts 10 keer werd een bal in de zestien gebracht en dit leverde flink wat balverlies op.

Gelukkig kwamen de doelpunten op alternatieve wijze tot stand, want in een andere wedstrijd had dit wellicht serieuze problemen opgeleverd. Omgekeerd kwam Feyenoord amper op de helft van Ajax, al oogde het soms wel direct gevaarlijk.

We houden het er maar op dat de Rotterdammers er tijdens het counteren ook niets van bakten...