Het bekerduel in de Gelredome ging de boeken in als een tussendoortje, terwijl er vooraf wellicht een serieus lastige avond in het verschiet leek te liggen. Geraffineerd toeslaan op fijne momenten betekende al het halve werk. Maar dat wilde niet zeggen dat er niets interessants gebeurde.

Daarom nemen we toch nog eventjes het vergrootglas ter hand om het een en ander aan te stippen. Dingen waardoor je er weer net een tikje anders aankijkt tegen wat je hebt gezien. En zaken die je meeneemt richting een serieuze en bepalende reeks krachtmetingen in binnen- en buitenland.

De data is zoals altijd beschikbaar gesteld door @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Het is altijd grappig om na te gaan of de statistische waarden overeenkomen met je gevoel van een wedstrijd. Soms zit je op dezelfde golflengte, soms ook niet. Vitesse-uit valt er in feite een beetje tussenin. Nee, Ajax kwam geen moment in de problemen. Werd er gedomineerd? Hmmm, mwah. Misschien tot op zekere hoogte.

Maar het was ook weer niet zo dat de Ajacieden de ene na de andere kans bij elkaar voetbalden. En toch komt de totale waarde van Expected Goals uit op 2,92. Dat is best hoog! Wat hierbij helpt, is dat er werd gescoord uit enkele grote kansen.

Een intikker vertelt dat het voorwerk ingewikkelder was dan het afmaken. En een penalty – terecht of onterecht – vormt eveneens een grote kans op een doelpunt. Tel daar nog een mooi uitgespeelde aanval voor de 0-2 bij op en Ajax bleek een meester in het omzetten van kansen naar treffers.

Je ziet dit ook duidelijk terug op het pitch plot, waarop je kunt nagaan vanaf waar het doel onder vuur werd genomen. Vijf grote stippen in de vijandelijke zestien en wat kleine stipjes toen er van verder af werd geschoten. Het moge duidelijk zijn dat de dikke stippen staan voor grote kansen.

Vitesse stelde hier niet onwijs veel tegenover, maar het zegt ook genoeg dat Andre Onana tot de goed spelende Ajacieden werd gerekend. Misschien was dit zelfs nog iets meer opgevallen als de Arnhemmers wat nadrukkelijker hadden omgeschakeld, want ze kwamen er op 0-1 zelfs uit met vier tegen drie. Als je zelfs met zulke mogelijkheden niets doet, speel je een verloren wedstrijd.

Passmaps
Erik ten Hag stuurde weer een flink gemankeerde basisploeg het veld in. Niet omdat er sprake was van enige onderschatting of omdat het een bekerpotje betrof, maar omdat hij niet veel meer smaken had. Rentrees moesten nog gemaakt worden en blessures waren nog niet genezen. Wat heet, met Perr Schuurs meldde zich een nieuwe naam in de ziekenboeg.

Door de afwezigheid van Schuurs kreeg Edson Álvarez een kans centraal achterin, gekoppeld aan Lisandro Martínez. Dat was misschien maar goed ook, want Martínez ruimde de rotzooi op. Het is jammer dat Álvarez na een degelijke start niet lijkt te kunnen doorpakken, ook al is er misschien sprake van verzachtende omstandigheden nu hij niet samen kan zijn met zijn familie.

We weten alleen niet of een hereniging met vriendin en dochter betekent dat hij zich op het veld nadrukkelijker zal laten gelden. Het gaat soms allemaal net een tempootje te traag, waardoor een bal wordt verspeeld of je in de achtervolging moet ten opzichte van een aanvaller.

Tempo was sowieso een dingetje. Het viel op dat het spel tijdens Vitesse-uit nogal 'lang' was, met hierbij veel ruimte tussen het middenveld en de verdediging van de thuisploeg. Hoewel Ajax de bal vrij eenvoudig tussen de linies kreeg, bleek het moeilijk om tempo en creativiteit in elkaar te vlechten.

Carel Eiting kan een goede pass geven, maar niet amper de middenlijn gepasseerd. En toen er veel ruimte lag, zou je soms willen dat er sneller werd gepenetreerd door de as. Daarvoor kijken we dan weer naar Ryan Gravenberch. Het is ook niet gemakkelijk om op een gewijzigd middenveld de regie te pakken.

Hopelijk levert de terugkeer van Hakim Ziyech – zelfs als hij vanaf de rechterflank speelt – op wat er werd gemist. En hopelijk kunnen de (andere) middenvelders zich optrekken aan de impulsen van de spelmaker. Zoiets gaat soepeler als de radartjes in elkaar vallen en voor die pure dominantie kan Ziyech zorgen. Donny van de Beek blijft toch meer een loper, die als de beste in gaten duikt.

Een ander opmerkelijk dingetje dat we willen uitlichten, betreft het spel van Lassina Traoré. De aanvaller laat steeds vaker zien wat hij in zijn mars heeft en diende tegen Vitesse als aanspeelpunt. De acties van de jonge aanvaller mochten er zijn en zie hem maar eens van de bal te krijgen... Dat is zo simpel niet!

Pak nu de passmap er eens bij. En kijk naar de punt van de aanval. Daar zie je iets bijzonders: niet Traoré, maar Van de Beek was de man die het 'diepste balbezit' van allemaal had. De passmap is de uitkomst van de plek op het veld waar je gemiddeld aan de bal bent. Spits Traoré was dit dus vooral ver weg van het doel.

Is dat erg? Niet per se. Een Ajaxspits moet niet alleen kunnen scoren, maar ook meevoetballen. Het wordt interessant om te zien hoe dit zich in de toekomst ontwikkelt en welke invloed dit op het elftal heeft.

Zone 14 en halfspaces
We zeiden toch al dat het veld lang oogde? Dat blijkt ook uit de weinige streepjes binnen Zone 14. Gelukkig is Ziyech terug en zal de activiteit snel weer toenemen. Dat hopen we in ieder geval van harte. Eiting had in de Gelredome ook regelmatig de bal aan de voet, maar hij opereert vanuit een heel andere rol dan Ziyech.

Je ziet duidelijk het verschil als de creatiefste speler voorin vrijheid heeft of als pure middenvelder speelt. Een gevolg was dat ook Babel wat moeilijk vooruit kwam, terwijl hij toch vaak genoeg werd aangespeeld door Eiting. Babel stond gemiddeld op dezelfde hoogte als Sergiño Dest, terwijl de één buitenspeler is en de ander back.

Het goede nieuws – en daar moet we Babel dankbaar voor zijn – is dat er vanuit de halfspaces wel twee assists werden aangeleverd. Babel vormde een goed duo met Nico Tagliafico en die legden hun wil op aan de rechterflank van Vitesse, die uitblonk in stilstaan. Het leken soms wel levende standbeelden. Nouha Dicko kon met zijn optreden zomaar wat muntjes verdienen. Het kan geen toeval geweest zijn dat Babel en Tagliafico hem uitspeelden voorafgaand aan de tweede goal.

Eens zien wat voor combinatiespel er mogelijk is tegen RKC!