Deze winstpartij deed een beetje denken aan de gemiddelde klassieker. Leuk en belangrijk hoor, die drie punten, maar als je ooit een kans had om je concurrent op een hoop te spelen, dan was het wel nu. En dan was er ook een tweede blessuregolf, waardoor het getankte vertrouwen weer wegstroomde.

Er waren tegen PSV ook al enkele Ajacieden afwezig, maar het is leuk om te zien wie de touwtjes in handen nam. Zo blijkt Lisandro Martínez een prima verdediger en beschikt ook Carel Eiting over een timmermansoog. Dat biedt perspectief, ook al lijken we wat moeilijke weken tegemoet te gaan.

Tijd voor een terugblik op de topper, op basis van data van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
We hebben een soortgelijk xG-plot al vaker gezien. Als je niet naar de score kijkt, maar wel naar de opeenstapeling van kansen en dus Expected Goals kan deze editie van Ajax - PSV zo in het rijtje thuisduels met Feyenoord, Heracles Almelo en FC Utrecht. Ajax liep trap, zo luidt onze vaste beeldspraak, en de tegenstander stond aan de grond genageld.

De eerste helft verliep precies zoals we in een thuiswedstrijd verwachten. De elf van Erik ten Hag legden hun wil op aan PSV en hadden weinig tegenstand te duchten. Maar echt, de paniek bij PSV was zo groot dat ballen lukraak werden weggeschoten! Alsof we naar een middenmoter zaten te kijken. Oh wacht...

Het was jammer dat het benutten van kansen eens te meer een zware opgave was en dat de keeper van PSV – Lars Unnerstall – zich ook van zijn beste kant dreigde te gaan laten zien, maar precies toen de vrees daarvoor serieuze vormen begon aan te nemen, ging uitgerekend de doelman in de fout.

Het positieve getij bij Ajax betekende dat een volgende golf PSV vroeg of laat omver zou walsen en dat is precies wat er gebeurde. Donny van de Beek werd aangespoord om van grote afstand op doel te schieten, maar hij behield het overwicht en begon aan een solo. Zonder assistentie van Nick Viergever was de score niet geopend, maar blijkbaar heeft iedereen een connectie met Quincy Promes.

Overigens willen we ook de rol van Ryan Babel bij de 1-0 eventjes uitlichten. Kijk de beelden nog maar eens terug en let op de loopactie van de spits van dienst. Babel liep op het juiste moment weg van het doel en dat was niet alles. Nee, hij liep kruislings ten opzichte van Van de Beek en trok een verdediger met zich mee waardoor Donny verder en verder kon opstomen. En met succes!

Het grappige was trouwens dat Ajax ondanks de mindere tweede helft in feite geen moment in de problemen kwam. Dat strookte misschien niet helemaal met ons gevoel, want wij waren pas bij het affluiten gerust op een goede afloop. Maar serieuze kansen heeft PSV niet gehad. Sterker nog, er werd door de gasten nauwelijks op doel geschoten.

Passmaps
Eiting, Eiting, Eiting, Eiting. Het was Carel die  de klok sloeg en dat zie je terug in de passmap. Het is alleraardigst zowel de statische als de dynamische variant te bekijken, want tijdens de video kun je mooi zien hoe het spel zich gedurende de wedstrijd ontwikkelde. Het verschil met de eerste en tweede helft was een tikje groot, maar dat had natuurlijk alles met de diverse afhakers te maken.

Laten we hopen dat Eiting tijdens een lastige uitwedstrijd tegen FC Utrecht hetzelfde kan brengen als in een gedevalueerde topper, want Ajax zal het nodig hebben. Het was erg grappig om te zien hoe hij Promes op exact dezelfde manier bediende als Hakim Ziyech. “Carel had goed voorwerk gedaan,” luidde het compliment van Promes aan zijn adres.

Die situatie leek verdacht veel op een Ziyech-momentje, maar over het algemeen gaf Eiting het spel van Ajax op iets andere manier vorm. Dit gebeurde vanuit een centralere rol en meer berekenend in vergelijking met de dynamiek die Ziyech met zich meebrengt, ook tijdens het boetseren van weer een nieuwe combinatie. Ziyech speelt geregeld iemand uit, Eiting hield zich toch wat meer koest.

De manier waarop Eiting het spel bepaalde, deed een toefje denken aan Ziyech 1.0. Ja, Eiting creëerde 5 kansen, maar er was ook sprake van iets te gemakkelijk balverlies. Er zijn over Ziyech zo'n beetje voor de eeuwigheid discussies over gevoerd – op heftige toon ook – maar laten we dit beschouwen als een glimp van waar Eiting toe in staat is. Hij wordt niet zomaar 'professor' genoemd.

Het staat buiten kijf dat Eiting uitgroeide tot het 'Dreh- und Angelpunkt' van Ajax. Hij kwam tot maar liefst 109 balcontacten en verstuurde 87 passes. Binnen die activiteit was ruimte voor 6 voorzetten. Als we behalve balverlies in de eindfase een tweede verbeterpunt mogen noemen over Eiting betreft dit zijn dynamiek. Als je ziet wat Ziyech soms kan brengen... Het moet voor Eiting mooi zijn om dit voorbeeld te hebben en zich hieraan op te trekken. En dit hoeft heus niet vanaf het nulpunt!

Overigens te leuk om niet te vermelden: na Eiting creëerde Ryan Gravenberch de meeste kansen – een kwartet – en hij had van alle basisspelers de hoogste passnauwkeurigheid tijdens Ajax - PSV. Gravenberch kwam tot 90 procent geslaagde ballen. Oftewel: hij speelde 63 ballen waarvan er 57 een teamgenoot bereikten.

De kritiek aan het adres van Gravenberch was desondanks niet mals, terwijl de organisatie beter oogde dan in Groningen. Ook was de jongeling veel actiever. Hiermee is niet direct gezegd dat alles goed ging, maar Gravenberch drukt pas net zijn neus tegen het raam en heeft op zeventienjarige leeftijd nog veel te leren, nietwaar? Groningen-uit was zo'n wijze les. Fouten maken hoort erbij en het gaat er soms nog wel meer om hoe je dingen oppakt.

Zone 14 en halfspaces
Het is bij PSV zo'n zootje dat de ploeg maar weinig kon inbrengen tegen de passmachine van Ajax. Je kreeg de indruk dat kop en staart binnen het elftal amper van elkaar wisten waar ze mee bezig waren, waardoor het de Ajacieden weinig moeite kostte om het initiatief van de wedstrijd te pakken.

Alsof het vanaf de tribunes nog niet duidelijk genoeg was, laat de activiteit binnen Zone 14 en de halfspaces weinig aan duidelijkheid over. Als je bedenkt dat Ajax bleef steken onder de 600 passes maakt dit het alleen maar pijnlijker voor PSV.

De afbeeldingen lijken niet bij een topwedstrijd te horen, omdat je op z'n minst enig evenwicht verwacht. Maar het evenwicht was dit keer duidelijk verstoord. Ajax heerste, Ajax passte en Ajax had met duidelijke cijfers moeten winnen. De backs genoten zo onwijs veel vrijheid dat ze zonder zich echt druk te maken telkens konden opstomen, vandaar ook dat je veel lijnen naar de zijkant getrokken ziet worden en Sergiño Dest zelfs gericht op zoek ging naar een doelpunt.

Het bleef helaas veel te lang spannend en dat hadden de Ajacieden toch echt aan zichzelf te danken. Het is een tikje jammer dat de passing in Zone 14 en de halfspaces niet is uitgesplitst tussen eerste en tweede helft, want dan waren de verschillen tussen fitte buitenspelers en aangebrachte noodgrepen waarschijnlijk misschien een stukkie duidelijker geworden.

Al hopen we natuurlijk dat Ajax er ook tegen Utrecht in slaagt om zijn problemen te maskeren!