Op een of andere manier lukt het Ajax nooit Paok eens simpel af te schudden. Van de vorige vijf ontmoetingen werd er eentje in winst omgezet en dat ging zeer moeizaam. Er werd al eens een voorsprong van 1-3 weggegeven in Thessaloniki en het scheelde weinig of we waren in de Johan Cruijff Arena getuige van een herhaling.

Gelukkig stond er nu geen 3-3 en 'gewoon' 3-2 op het scorebord, maar je voelde de paniek op de tribunes na de late treffer van de Grieken. Het zal toch niet weer? Dat dit alles plaatsvond op de verjaardag van Lucas Moura zal ook al niet hebben geholpen...

Het liep dus goed af. En terecht ook wel, hoor, als je kijkt naar de statistieken van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Het xG-plot geeft altijd mooi weer of een ploeg een verdiende overwinning heeft geboekt. Een blik op het plot laat zien dat Ajax 98 van de 100 keer deze wedstrijd wint. Dat is ook niet zo gek, als je bedenkt dat er drie penalty's werden gegeven. De kans op een doelpunt uit een penalty is bijzonder groot. De waarde Expected Goals bedraagt daardoor maar liefst 4,25. Het valt iets terug als je puur en alleen kijkt naar kansen vanuit open spel, al is 3,11 nog steeds een net resultaat.

Maar nu komt het: de totale waarde van Expected Goals wordt berekend op basis van doelpogingen. Ballen dus die daadwerkelijk op doel werden geschoten. Paok kwam niet verder dan 0,50 verwachte doelpunten, waardoor het een klein wondertje is dat er twee keer werd gescoord, maar die lage waarde vertelt niet het hele verhaal.

Het verhaal wordt compleet door ook de mislukte counters van de Grieken erbij te betrekken. Als de voorste linie van Paok die counters iets beter had uitgespeeld, had het veel meer doelkansen kunnen creëren. Ajax oogde zo ontzettend kwetsbaar, vooral na spelhervattingen, dat je van een klein wonder mag spreken dat al die tegenstoten werden overleefd. Dit moet echt verbeteren!

Die restverdediging is het grote minpunt, want voorin bij Ajax loopt zoveel klasse rond dat je altijd kansen krijgt. Dit zie je terug aan het trapsgewijs verspringen van het xG-plot. Het plot wordt door de penalty's naar boven afgerond, maar Ajax schoot vaker dan drie keer op doel. En ook nog eens vanaf veel mooiere posities dan tijdens Ajax - FC Emmen, toen er telkens vanaf buiten de zestien op doel werd geschoten.

Passmaps
Er speelt best iets opvallends op de passmap van Ajax. Wat dan? Er werd vooral gevoetbald over de linkerflank. En niet een beetje, maar een heleboel. Het meeste gevaar kwam ook over links. Dat is vrij apart, als je bedenkt dat Hakim Ziyech rechtsvoor staat opgesteld. Ziyech geniet behoorlijke vrijheid om zijn rol naar eigen inzicht in te vullen, maar links stond toch echt David Neres.

Dit betekent overigens niet dat Ziyech slecht speelde, hoor. Desgevraagd spleet Ziyech de defensie van Paok weer open, bijvoorbeeld toen hij Donny van de Beek bediende. Helaas lukte het Donny ondanks veel vrijheid niet om de bal voorbij de keeper in het doel te krijgen.

Er zijn ook andere zaken die opvallen: de beruchte tandem Mazraoui/Ziyech haperde tegen Paok... Mazraoui stond opgesteld als rechtsachter en speelde daar prima potjes, maar het lukte dinsdag niet Ziyech te bedienen of als rechtsback de bal naar zich toe te trekken. Dit is een duidelijk breekpunt vergeleken met vorig seizoen en we hopen dat het eenmalig was. Het is nog gekker als je bedenkt dat Tagliafico misschien wel vaker de spelmaker wist te bereiken.

We schrijven met opzet 'misschien' omdat Mazraoui na rust richting middenveld verhuisde en vanaf dat moment veel vaker aan de bal kwam, en ook veel vaker Ziyech wist te bereiken. Dit zie je mooi terug in de dynamische passmap, die hieronder staat weergegeven. De rol van Mazraoui verschilde duidelijk ten opzichte van hoe Marin deze positie invulde.

Ook als we achterom kijken. Mazraoui op het middenveld bood Ajax meer defensieve zekerheid. Dit is van belang omdat de defensieve middenvelder als taak heeft de verdediging te helpen in de omschakeling, bijvoorbeeld na balverlies. De backs van Ajax staan vaak hoog en aan de zijkant bovendien, waardoor die vaak als eerste gezien zijn wanneer de tegenstander een counter uitvoert.

Er werden nogal wat counters uitgevoerd... Gek genoeg niet eens vanuit open spel, maar na 'dode momenten' waarbij Ajax het spel hervatte. Een corner voor Ajax leverde geen kans op voor Ajax. Nee, eerder een kans voor Paok met terugsprintende Ajacieden in de verte. Het gebeurde diverse keren dat Paok in overtal weg was en alleen maar omdat dit zo magertjes werd uitgespeeld, bleef het slechte positioneren van Ajax onbestraft...

We vroegen aan Erik ten Hag hoe het kon dat Ajax achteruit moest lopen, bij spelsituaties die dus begonnen met balbezit voor zijn ploeg! “We moeten duels winnen en de bal saven,” antwoordde hij. Het klopt dat een dribbel van Mazraoui een keertje verkeerd uitpakte, maar soms trapte Paok de bal weg en werd Ajax met slechts twee verdedigers toch geconfronteerd met een Grieks overtal. Onze suggestie om halverwege Paoks helft een derde verdediger erbij te plaatsen als extra stop op de deur, lachte Ten Hag weg. “Wij denken aanvallend hè,” merkte de trainer op.

Wij konden ons meer vinden in de analyse van Ten Hag waarbij hij verklaarde dat het elftal uiteen viel in twee blokken van vijf, waardoor de ruimte tussen de linies te groot werd en Paok vanuit die situatie gevaar kon stichten. Het is zaak dat kop en staart van het elftal dezelfde kant op bewegen en dat er geen gaten vallen, maar dat de laatste linie durft door te stappen zodat een tegenstander wordt opgesloten. Op de momenten waarop dit tegen Paok lukte, werd Ajax direct gevaarlijk.

De grote vraag is natuurlijk hoe dit te bereiken, maar daar heeft Ten Hag nog niet direct een antwoord op. Althans, de trainer lijkt zoekende en wisselt nog vrij regelmatig met de invulling van het 'blok van vier', dat in de as van het veld het ritme moet bepalen. Het zou zomaar kunnen dat de invulling tegen VVV opnieuw wijzigt.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1161939126800846848

Zone 14
Grappig genoeg zie je vanuit Zone 14 niet direct dat Ajax vooral over links gevaarlijk werd. Nee, de verdeling van de passes vooruit is hier vrij evenwichtig. Het zegt wellicht meer over de zoektocht van Ajax dan de opbouw in balbezit. Zodra de bal wel centraal is, begint de grote omsingeling en wordt er getracht de defensie stuk te spelen.

Het valt ons verder op dat de passes die naar links worden gegeven een andere dynamiek hebben dan rechtsaf. De bal blijft op de linkerflank dichter bij het doel, terwijl op rechts meer de zijkant wordt opgezocht. Dusan Tadic heeft vanuit de spits natuurlijk ook de neiging om uit te wijken naar links. Links afslaan is ook niet nieuw! We zagen het vorig jaar net zo goed, alleen op basis van een ander spelpatroon.

De cijfers van Ajax binnen Zone 14 zijn verder vrij netjes. In ieder geval niet slecht. Het is voor een Europees potje, tegen de kampioen van Griekenland en een stuggere tegenstander dan AEK Athene, geen verkeerde score om 7 succesvolle passes binnen hun doelgebied te spelen.

Halfspaces
Als we de activiteit in de halfspaces checken, wordt het verschil tussen links en rechts duidelijker. We zagen natuurlijk al dat Tagliafico zich flink met het spel bemoeide en de Argentijn komt graag mee op, dus het is logisch dat er ook linksvoor meer activiteit is. Veel meer zelfs.

Het zegt genoeg dat er 19 succesvolle passes werden gegeven in de halfspaces, over het algemeen op de linkerflank en dan meestal ook nog voorwaarts of naar 'binnen' richting het doel. Dat is echt goed om te zien! Neres, Tadic en Tagliafico verdienen hiervoor complimenten.

Het is alleen jammer dat er geen voorzet tot assist werd gepromoveerd. Want we hebben gezien wat er gebeurde bij corners.... die waren uiteindelijk kansrijker voor het counterende Paok dan voor Ajax. En precies daarom is het zo belangrijk om de restverdediging te verbeteren!