Het is stom dat wordt gedaan alsof Ajax met de ogen dicht kampioen wordt. Als je zogenaamde kenners mag geloven, is negentig procent geven voldoende om met Kerst alweer met de schaal te staan, maar zo werkt het niet. De ploeg heeft aan kwaliteit ingeleverd en vastigheden ontbreken nog, om over een lekker ritme maar te zwijgen.

Frenkie is weg, De Ligt is weg en voor sommigen is de vakantie pas net klaar. Nee hoor, niks met Kerst kampioen. Er is zeker de komende weken volop werk aan de winkel om weer een Ajax neer te zetten dat iets wegheeft van de machine die het vorig seizoen was.

Betekent dit dat we ons zorgen maken? Nee hoor, kijk maar mee naar de afbeeldingen van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Het is een wondertje dat Vitesse deze wedstrijd twee keer scoorde. De gasten hadden niets te klagen over het geluk dat hun kant opviel. Een hoogtebal, een van richting veranderd schot dat tot doelpunt werd gepromoveerd en profiteren van twee foutjes van Donny van de Beek. Verder kwam Ajax niet echt in de problemen, al moest het soms meer risico's nemen dan dat we graag zouden zien.

Kijk mee naar het xG-plot! In dit plot staat een weergave van de doelkansen. Je ziet het lijntje van Vitesse slechts twee echte sprongen omhoog maken, terwijl je bij Ajax kunt 'traplopen'. Een waarde van 0,81 Expected Goals weggeven is niet super, maar ook niet slecht en als je een beetje pech hebt, moet je pardoes twee keer aftrappen.

Oké, kan gebeuren. Ondanks twee pechmomenten had Ajax aan de goede kant van de score kunnen eindigen, maar het rendement onbrak. De Ajacieden kwamen tot 2,96 Expected Goals en zo'n beetje al het doelgevaar kwam voort uit open spel. De ploeg kwam dus niet alleen in de buurt van het doel na een corner of vrije trap. Sterker nog, de uitvoering van de corners was voor verbetering vatbaar.

Net als het benutten van kansen! Wat als de tweede gelijkmaker eerder was gevallen? Ook dan was er volop kans om de wedstrijd nog in je voordeel te beslissen. Kijk eens naar de verdeling van de rode stipjes en stippen. Die tonen aan vanaf waar Ajax zijn doelpogingen ondernam. Dit is een verdeling waar je voor tekent. Grote stippen dicht bij het doel, prima allemaal!

En weet je wat het mooie is? Nu zat het misschien tegen. Maar als je iedere wedstrijd zulke kansen creëert, dan volgt vroeg of laat de beloning. Je kunt toevallig een keertje scoren, maar je creëert niet toevallig kans op kans. Zolang Ajax qua Expected Goals zulke cijfers blijft noteren, komt het echt wel goed!

Passmaps
We zijn hier niet om een overdreven positief verhaal op te hangen. We hebben de wedstrijd gezien en dan spot je vanzelf ook dingen waar het aan schort. We zagen een tikje onwennig Ajax waarbij lang niet alles klopte. Het optimale samenspel is er nog niet, de restverdediging zag er diverse keren niet goed uit en het spel oogde wat te statisch.

Dat statische kun je ontwaren in de passmaps. Er is zeker geen sprake van een hoefijzerpatroon zoals in de laatste seizoenen onder Frank de Boer, maar Vitesse dwong Ajax vrij aardig richting de flanken. En vanaf de flanken gebeurde vervolgens niet altijd evenveel. Dit werd geïllustreerd door Joël Veltman, die diverse keren mee naar voren kwam, maar daarna geen vervolg aan zijn actie gaf. Als hij in de diepte werd gestuurd, volgde wat gekap en gedraai, maar een splijtende pass bleef uit. Veltmans kracht ligt hier ook niet.

Wat je ook merkte, is dat de distributie vooral werd verzorgd door Daley Blind. De schakelaar zien we deze weken terug op het middenveld en dan kan hij perfect, zo bedoelen we het niet, maar hij had wat moeite om te verrassen. Ajax lijkt op dit moment een bepaalde schwung op het middenveld te ontberen. Dat is ook niet zo gek als je Frenkie bent kwijtgeraakt.

Het zou al helpen als een van de centrale verdedigers meer inschuift en min of meer naast Blind komt te spelen. Dan moet de tegenstander alweer een poppetje extra in de gaten houden. Die gaten vielen bij gebrekkige creativiteit in veel mindere mate. Razvan Marin is nog zoekende wat het Ajaxspelletje behelst, ook al was hij diverse keren kansrijk en waren er twee momenten waarop hij het verschil kon maken. Een te harde voorzet kwam voort uit goed en snel schakelen, in balbezit dient de Roemeen het spel meer te gaan dicteren.

Hoe dan ook... Zodra Blind besloot door te jagen – of Schuurs druk zette – wist Vitesse het niet meer en had Ajax de bal snel terug. Dat waren de momenten waarop je na het veroveren van de bal snel voor serieus gevaar kunt zorgen. Ook het indribbelen van Martínez zien we graag vaker, zodat een opponent geen lucht krijgt. De Argentijn noteert verdedigend al mooie cijfers – 9 gewonnen kopduels, 5 keer uitverdedigen, 2 tackles en 2 onderscheppingen – maar acties in balbezit zijn ook van belang.

De rol van Kasper Dolberg in de passmap was helaas weer minimaal. Terwijl Donny van de Beek erin slaagt om steeds belangrijker te worden voor Ajax en hij zich meer met het spel bemoeit, was Dolberg helaas vrij onzichtbaar. Opnieuw. De spits trok een aantal mannetjes met zich mee bij de gelijkmaker van Van de Beek, maar je hoopt toch op meer. Zeker als Ajax vrij dominant is. Als Klaas Jan Huntelaar dat lukt, moet Dolberg toch hetzelfde kunnen?

https://twitter.com/ajaxlife/status/1158102321764753409

Zone 14
Huntelaar laat zich immers bedienen door dezelfde spelers die ook rondom Dolberg staan. Jazeker, Tadic en Ziyech trekken graag naar binnen. Maar ze zijn nooit te beroerd om een teamgenoot vrij te spelen en een sleutelpass te versturen. De meeste sleutelpasses kwamen dit keer van Van de Beek, die altijd aanvoelt waar de ruimte ligt. Donny kwam tot 5 sleutelpasses, Ziyech gaf er 4.

Je ziet de dominantie van Ajax terug in Zone 14. Dit is het vierkant voor het zestienmetergebied van de tegenstander. Waarom is deze zone zo belangrijk? Als het vanuit hier lukt om de bal te bezorgen bij een teamgenoot in de vijandelijke zestien, is de kans groot dat je doelgevaar ontwikkelt. Een voorwaarde is wel dat je de bal 'tussen' de vijfmeterlijnen speelt en die teamgenoot ook bereikt.

Ajax speelde op bezoek bij Vitesse 10 keer de bal in de zestien, waarvan 7 keer succesvol. Enige minpuntje: die ballen gingen regelmatig de drukte in. Er was geen sprake van vrije doorloop. En volgende keer hopen we dat het percentage passes in de eindfase hoger ligt. Je ziet dat Ajax vrij veel horizontaal voetbalde en op die manier kom je niet altijd dichterbij het doel.

Halfspaces
Je zag het al in Zone 14: Ajax probeerde met name gevaar te stichten over de rechterflank. Dat is op zich prima, maar het liep ook vaak spaak. We hebben de voortzetting van Veltman – of rechtsback van dienst – al aangestipt als verbeterpunt, maar toch zien we dat er vanuit de halfspaces twee assists zijn gespeeld. Dat is prima!

Het is prettig dat Ajax in de halfspaces – het beste alternatief voor het gevaarlijke, maar ook goed verdedigde Zone 14 – tot maar liefst 107 passes kwam. Ook hier gaan veel ballen naar de zijkant, maar het gaat er soms ook om met welk idee. Zit er tempo achter, wordt een bal in de ruimte gespeeld, moet een back in de achtervolging?

Als je het goed uitkient, kun je via halfspaces voor veel gevaar zorgen. Bekijk de kansen van Ajax gerust nogmaals, dan zul je zien dat het vaak vanaf de zijkant begint. Een lange, hoge voorzet is vaak slechts optisch gevaarlijk, maar als je snelheid in het spel brengt, de achterlijn haalt en de bal teruglegt, kun je een verdediging verrassen. Volgende keer maken we dit graag duidelijk aan de hand van een winnend doelpunt, niet door te wijzen op een gemiste kans.

Ook al teken je niet voor 2-2 om de eredivisie mee af te trappen, als Ajax nu al deze onderliggende cijfers als fundament heeft en er aan ritme, creativiteit en schwung op het middenveld wordt gewerkt, dan komt het vast wel weer goed.

Maar nu eerst het belangrijke uitduel met Paok Saloniki. Een zware dobber! We zijn benieuwd of de Europese variant voor de spitspositie weer van stal wordt gehaald.