Het is dankzij sprookjesjaar 2018/2019 knap lastig om met realistische verwachtingen naar Ajax te kijken. De ploeg heeft een klein jasje uitgedaan en dat AEK Athene met gemak opzij werd gezet, wil niet zeggen dat het tegen de nieuwe kampioen van Griekenland evengoed kat in het bakkie is.

Dit bleek vooral tijdens het tweede kwart van de wedstrijd toen Ajax niet meer in de gaten had waar het noorden zich bevond. De duo's centraal achterin en op het middenveld liepen uit positie en dit gaf Paok de gelegenheid om zich te ontpoppen tot luis in de pels.

Erik ten Hag zette in de rust orde op zaken en toen zagen we weer glimpen van het Ajax dat we mogen verwachten. Tijd voor een analyse aan de hand van input van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Een xG-plot is altijd een afspiegeling van de wedstrijd die je hebt gezien en toch gebeurt het soms dat je verbaasd bent. Dit keer herbergt het plot geen enkele verrassing: Paok kreeg drie grote kansen en die noteerden we tijdens dat befaamde kwartiertje waarin het Ajax niet lukte de gelederen gesloten te houden.

Het eerste halfuur was Ajax heer en meester en in de tweede helft evenzeer. Het was best terecht geweest als de Ajacieden met een overwinning van het veld waren gestapt, maar we kunnen niet van pure pech spreken. Wat als Paok voor rust nog een keertje had toegeslagen? Dan was de uitgangspositie stukken minder florissant geweest.

We mogen blij zijn met twee ietwat gelukkige uitgoals. Een speldenprik van Paok in de return is nu niet fataal, al moeten de Ajacieden een momentje voor de spiegel nemen. Afspraken nakomen luidt de eerste huiswerkopdracht en iets slimmer de duels aangaan de tweede, want de manier waarop Ajax zich door Paok liet aftroeven bij die vrije trap was te simpel.

Het is goed te zien dat Ajax 15 doelpogingen ondernam, maar we plaatsen er een kanttekening bij. Een aantal doelpogingen werd ondernomen van veraf, van te veraf. Het klinkt een beetje gek na de manier waarop de 0-1 viel, maar schiet niet te vaak op doel van buiten de zestien. We zien liever minder stipjes in ruil voor enkele grote stippen, geclusterd in Paoks doelgebied.

Passmaps
Als je wilt zien wat er gebeurde qua veldbezetting, check dan de dynamische passmap. Let op de rol van Daley Blind, die je linksmidden ziet openen. Houd hem in de gaten en let ook op de grootte van de stip. Op de momenten waarop Ajax het moeilijk heeft, noteert Blind een klein stipje. Hoe groter de cirkel van Blind, des te meer balbezit hij heeft en dan voetbalt Ajax lekker.

Ajax herwon die controle in de tweede helft door Blind voor de twee centrale verdedigers neer te zetten. Die oplossing werd vorig seizoen toegepast met Frenkie de Jong. Als een middenvelder zich laat inzakken, worden de backs 'hoog' gezet. Zo wordt voorkomen dat de inzakkende man – Blind dus – wordt geschaduwd door zijn directe tegenstander. Dit valt niet te belopen. Loopt die tegenstander wel door, dan weet Ajax wel raad met alle ruimte.

Ten Hag moest Blind laten inzakken omdat het na een halfuur spelen in het honderd liep met de oorspronkelijke tactiek. De afstemming tussen de verdedigers en verdedigende middenvelders is nog niet optimaal. Is dat raar? Nee, deze vier posities werden ingevuld door vier andere spelers. Perr Schuurs en Lisandro Martinez zijn nieuw achterin, Blind en Noussair Mazraoui schoven een linie door.

Bij de 1-1 schoof Mazraoui te ver door, al ging hij niet als enige in de fout. 'Nous' besloot het afjagen te ondersteunen, maar liep behoorlijk uit positie, terwijl ook Blind zijn plek verliet. Hij week ver uit naar links, naar de zone van Nico Tagliafico. Blind merkte dat er iets fout ging en gebaarde dat iemand snel de dekking van Diego Biseswar moest overnemen.

Twee tellen later zagen we Blind zijn armen in de lucht heffen... Paniek! Het centrale duo was blijven hangen, terwijl de pion Mazraoui vooruit was geschoven waardoor het hele middenveld openspleet. Iedereen komt in de problemen als het zo veel ruimte weggeeft. Ploegen in de CL-voorronde zijn niet achterlijk.

Dit was een voorbeeld van het ontbreken van vastigheden en gebrekkige communicatie. Vorig seizoen ging het opsluiten van de tegenstander vanzelf en hadden de spelers aan een half woord genoeg. Ajax is nog niet zo ver. Dat geeft niet, maar het is wel zaak dat dit terugkomt. Het gaat niet ineens crescendo, maar er volgde nu pas herstel na een woordje van de trainer in de kleedkamer, gesteund door videobewijs.

Ten Hag noemde dit gebrek aan 'zelfregulerend vermogen' en daar heeft de trainer gelijk in. Als onervaren jongens als Schuurs, Martinez en Mazraoui (die in het eerste elftal nog vrij weinig als middenvelder speelde) spelsituaties sneller herkennen, voorkom je het maken van fouten. Dan worden afspraken gewoon nagekomen, zonder dat er enige herstel nodig is.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1159100670143807493

Zone 14
Tot zo ver de harmonica-werking onderling. Laten we ons focussen op het aanvallen. De Ajacieden hadden in de tweede helft een overwicht, maar er volgde geen opeenstapeling van kansen. Ja, er waren mogelijkheden. Maar je kunt niet zeggen dat Ajax vergat te winnen. En bij de doelpunten kwam een portie geluk kijken.

Hoe komt dat? Nou, omdat het spel van Ajax nog wat statisch oogt en je meer activiteit op de flank mag verwachten. Je ziet dit terug aan de passing rondom Zone 14. Met name via Blind kon Ajax in de eerste helft het voorste blok van Paok voorbij spelen, maar wat gebeurde er vervolgens? Niet zo veel. Combinaties liepen spaak of de bal moest achteruit.

Ajax is nog niet de machine van vorig seizoen. Het is oneerlijk dat nu al te verwachten, maar het aanvalsspel kan wel opkikkertje gebruiken. Meer dynamiek graag! Het lukte vanuit Zone 14 niet om eerst Dolberg en later Huntelaar te bedienen. De meeste passes gingen naar de flanken, waarbij we liever een diagonale pass dan een zijwaartse bal zien.

Halfspaces
We hebben bij de 2-2 gezien hoe gevaarlijk Ajax is als het de flanken opzoekt. Bedien een speler die wegsprint en naar binnen snijdt en je kunt serieus doelgevaar stichten. De voorzet op Huntelaar was niet op maat, maar dankzij een gelukje scoorde de spits alsnog. Hij durfde amper te juichen. Dat zegt veel over Huntelaar, maar ook over Ajax. Als je maar zorgt voor paniek achterin, vergroot je je eigen kansen.

Er was best veel activiteit in de halfspaces en het was geen toeval dat Ziyech hierbij betrokken was, maar je merkt dat hij zoekende is. Zoekend naar het goede gevoel, naar de support van teamgenoten en naar een spits om weg te steken. De ruimte lag er voor rust zeker, maar het lukte niet.

We zagen dat Ajax erin slaagde Paok terug te dringen, maar er ontbreekt een bepaalde grinta. Wel blaffen, niet bijten en een tikje voorspelbaar. Tadic stond soms tegenover drie verdedigers en kon dan niet anders dan de bal een tikje terug geven. Het zijn die momenten waarop het aanvalsspel een extra impuls moet krijgen, anders houdt ook Paok de ruimtes klein en blijft de spits onbereikbaar.

We zijn benieuwd of Ajax in de return inderdaad iets extra's in huis heeft!