De Ajacieden streden in de topper om hun laatste kans voor het kampioenschap en in de 57ste minuut leek die kans verkeken. Noussair Mazraoui werd met een rode kaart van het veld gestuurd en Luuk de Jong kopte onmiddellijk raak. Erger kon niet…

Maar Ajax richtte zich op! Het overgebleven tiental wist het schip weer een beetje stabiel te krijgen en zelfs enkele speldenprikjes uit te delen. Speldenprikjes kunnen goed pijn doen, vraag dat maar aan PSV. Het werd twee keer vervelend getroffen.

Hoe en wat precies ging eraan vooraf? Dat analyseren we met behulp van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Net als in Eindhoven begon Ajax beter aan de wedstrijd, maar groeide PSV langzaam naar een hoger niveau. Een groot verschil is dat er dit keer niets werd weggegeven. Je moet nooit een doelpunt cadeau doen, maar al helemaal niet tegen PSV. We moeten nu natuurlijk oordelen op basis van het eerste uurtje, maar die les leek geleerd.

Kijk maar mee naar het xG-plot. Er gebeurt gewoon niet zo veel bij PSV! We noteerden wel enkele gevaarlijke omschakelmomenten waar meer uitgehaald had kunnen worden, maar een serieuze doelpoging toen er nog elf Ajacieden op het veld stonden? Wij zien ‘m niet!

Ajax ondernam op zijn beurt ook maar weinig. De thuisploeg probeerde het wel, maar voetbalde iets te slordig. Hakim Ziyech besloot diverse keren van te veraf te schieten, terwijl hij er beter voor had kunnen kiezen de aanval via een andere schijf te vervolgen. Er was dan ook een gelukje nodig om op voorsprong te komen.

Uiteraard veranderde het spelbeeld na de rode kaart. Ajax kwam nog maar twee keer echt van eigen helft en twee keer was het… raak! Twee keer ook vervulde David Neres een duidelijke sleutelrol. De eerste keer door een penalty te forceren, de tweede keer door zelf af te drukken. Straks leggen we uit waarom dit zonder Frenkie niet mogelijk was geweest.

Kijk eerst nogmaals naar het xG-plot: je ziet dat het voor Ajax tussen minuut 60 en 75 echt een kwestie was van overleven. PSV kreeg in dit kwartier twee goede kansen. Die van Bergwijn was de grootste, terwijl Ajax eerder al ontsnapte toen Lozano opdook, oog in oog met Onana.

Het was duidelijk zichtbaar dat PSV de Ajacieden wist terug te duwen, maar de bijeen gevoetbalde kansen bleven schaars. Een beetje treurig is dat best. Misschien moet je volgende keer met minder dan drie controleurs voetballen. Echt hoor, als PSV niet zo veel ontzag had getoond voor Ajax was het misschien wel anders gelopen.

Het zegt genoeg dat Ajax op de been bleef. Het zegt ook genoeg dat Ajax ondanks een halfuurtje met z’n tienen meer Expected Goals wist te creëren dan PSV, al scheelt een penalty wel een slok op een borrel. Grote kans immers dat je scoort vanaf elf meter.

Passmaps
We kunnen het absoluut aanraden om de dynamische passmap te bekijken. Je kunt namelijk perfect zien wat voor gevolgen de rode kaart van Mazraoui had. Ajax voetbalt altijd veel over rechts, waar Mazraoui en Ziyech een echte tandem vormen. Daardoor was de impact van het wegvallen van de rechtsback nog groter.

De Ajacieden schakelden vanaf dat moment over op het spelen van lange ballen. Op die manier werd geprobeerd om Dusan Tadic of Neres te bereiken. Een enkele keer lukte dit ook, waardoor de ploeg onder de druk van PSV vandaan eventjes kon opschuiven naar voren.

Je ziet bij de ontwikkeling van de dynamische passmap dat Rasmus Kristensen een belangrijke rol vervulde. PSV probeerde meestal aan te vallen over de rechterflank, helemaal toen daar in het laatste halfuur extra ruimte was ontstaan. Eerst werd Joël Veltman ingebracht om de orde achterin te herstellen, later werd Kristensen extra toegevoegd om Angelino te beteugelen. Die opzet werkte prima!

Ook de wisselbeurt van Donny van de Beek viel te begrijpen, omdat het spel meestal aan hem voorbij ging. Donny is een loper, alleen viel er niet meer zo veel te lopen. Lisandro Magallan nam het over en moest achterin reparatiewerk verrichten tegenover al die PSV’ers, maar hij had ook de schlemiel kunnen worden. Gelukkig ging de vlag van de grensrechter omhoog, eigenlijk tegen de voorschriften in, waardoor het inleveren van de bal onbestraft bleef.

Stiekem best bizar: zelfs Hakim Ziyech had weinig toegevoegde waarde meer. De spelmaker maakte daarom plaats. Want als er nog een uitval te plaatsen viel, had Ajax snelheid nodig. Tadic bereik je gemakkelijker met een hoge bal, Neres stuur je gemakkelijker in de diepte. Daarom viel de keuze om te wisselen op Ziyech. Echt content leek hij niet met die beslissing, maar zijn blijdschap na de 3-1 maakte alles weer goed.

Overigens willen we ook nog wel iets opmerken over het onschadelijk maken van PSV’s voorste linie. Het was mooi om te zien hoe Ajaxverdedigers om en om op de uitzakkende Luuk de Jong afrenden om kopduels aan te gaan. Hoewel de spits nog genoeg kopduels wist te winnen – 13 stuks in totaal – lukte het bereiken van medespelers niet bepaald. Tweede ballen werden volop opgepikt door Ajaxverdedigers, waarna weer aan zelf voetballen gedacht kon worden.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1112807062449348613

Zone 14
Een waarde van 1,35 Expected Goals is niet veel. Zeker niet als je bedenkt dat hier ook nog eens een penalty bij is inbegrepen, waardoor al minimaal de helft voortkomt uit een enkele aanval. Zo weinig stootkracht en toch drie keer scoren? Dat lukt alleen op een zinderende zondag zoals we die achter de rug hebben.

Je ziet de aanvallende onmacht terug in Zone 14. Ajax verstuurde slechts 21 passes in dit vierkant van het veld, waarin je normaal juist de gevaarlijkste ballen speelt. Slechts twee keer werd in het zestienmetergebied een medespeler bereikt en beide keren was dit niet bepaald nabij het doel.

De cijfers vertekenen natuurlijk nogal doordat Ajax een groot deel van de tweede helft met z’n tienen stond en verdedigend moest wisselen, maar onderaan de streep zijn het wat tegenvallende cijfers. Wat een geluk dat er zo goed werd gecounterd!

Gelukkig vertoonde de activiteit van PSV in Zone 14 een soortgelijk patroon! Dit vertelt enerzijds dat het PSV niet lukte om door te stoten en anderzijds dat de Ajacieden goed stonden te verdedigen. Er werd gebikkeld en gestreden voor iedere centimeter! We zijn zulke fases in wedstrijden stiekem een beetje gewend uit de Champions League, maar nu moest het ook in de eredivisie worden toegepast. Met succes.

Je ziet dat het PSV amper lukte om in de vijandelijke zestien te komen. Er werd vooral gezocht naar een opening op links – zie de gouden ster voor Angelino in de passmaps – maar die werd na de gelijkmaker niet meer gevonden.

Halfspaces
De passing in Zone 14 viel misschien een beetje tegen, maar van de activiteit in de halfspaces worden we stukken vrolijker. En daar mogen we Frenkie de Jong dankbaar voor zijn. Huh?! Zoals je wellicht hebt gezien, staat in de passmap bij Frenkie een gouden ster afgebeeld.

Dit maakt één ding duidelijk: Frenkie stond aan de basis van doelgevaar van Ajax. En dat klopt. De Barcelona-aanwinst speelde de bal zijwaarts waarna de voorzet volgde die de 1-0 opleverde, maar veel belangrijker was zijn meerwaarde bij twee momenten waaruit de wedstrijd werd beslist.

Frenkie pleegde in minuut 68 een belangrijke onderschepping, waarna hij direct gebruik maakte van de ruimte voor zich. Er lag ruimte. Zo veel ruimte kreeg Ajax niet meer. En daarom moest er snel geschakeld worden. Frenkie dribbelde een stukje en speelde de bal achter PSV-verdedigers, zo de halfspace in. Neres zag er heil in en verdiende een pingel.

En ook aan de 3-1 ging voorbereidend werk van Frenkie vooraf. Opnieuw zocht hij de oplossing vooruit. Weer pikte Frenkie de bal op rond de middenlijn, wederom koos hij voor diepgang. Niet bij Kristensen op de vleugel, maar gewoon rechtdoor bij Neres. Dankzij ondersteuning van Tadic en Tagliafico kon Ajax zelfs aan aanvallen gaan denken, waarna binnen de halfspace een assist ontstond!

Neres haalde doeltreffend uit, al vonden we het eerlijk gezegd ook niet zo sterk gekeept. De vreugde was er echter niet minder om!