Er wordt soms gedaan alsof Ajax al kampioen is en we de schaal in de Johan Cruijff Arena kunnen opstellen langs de zijlijn, maar zo ver is het nog niet. Verre van zelfs. Er zijn alleen al voor de winterstop nog drie wedstrijden te spelen en we komen onderweg hobbels tegen...

De hobbel die Twente vormde werd genomen, maar de Ajacieden moesten wel wakker schrikken en hadden toen ook nog een duwtje in de juiste richting nodig. Hopelijk is het wakker schudden goed gelukt en zien we het elftal niet meer zo slaperig aan de aftrap verschijnen.

De input voor deze analyse wordt zoals altijd geleverd door @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Er deed zich iets bijzonders voor direct na de 2-0 van Twente. Terwijl vak-P zijn feestje vierde en de elf van Twente elkaar in de armen vielen, was onze blik gericht op de Ajacieden. Hoe waren ze eraan toe, was er sprake van verslagenheid of nam het elftal deze tegenvaller op de kin om snel weer verder te gaan?

En toen kwam Andre Onana in actie. De keeper was razendsnel opgestaan en beende richting de middencirkel. Niet om boos te worden op zijn medespelers, maar om ze op te beuren. De keeper maande zijn medespelers tot scherpte, wees ze op de klok en wilde er vol goede moed tegenaan.

Natuurlijk, een 2-0-achterstand draai je niet altijd om. Maar zo goed is Twente toch ook weer niet? En we zagen toch al wat kansjes voor de Ajacieden? Nou dan! Zo gezegd, zo gedaan. Na de tweede treffer zien we het xG-plot van Twente nog slechts één sprongetje maken.

Al mogen we niet vergeten dat zelfs de 2-0 de Ajacieden niet direct wakker deed schrikken. Nee, Onana had zomaar voor een derde keer kunnen vissen als de bal vanaf de rechterflank goed breed was gelegd. Gelukkig stond de vrijstaande Twente-aanvaller in de dode hoek van zijn teamgenoot en schrok Ajax niet alleen wakker, maar kwam het met de schrik vrij.

Het hielp natuurlijk zeker mee dat Noa Lang de eerste grote kans ook daadwerkelijk benutte. Maar als je er voor de aansluitingstreffer nog geen vertrouwen in had, maakte die intikker het wel los: we gingen hier toch 'gewoon' getuige zijn van een overwinning van Ajax? Oh, jazeker!

Het was zelfs nog verdiend ook! Op basis van simulaties van de doelkansen van Twente en Ajax – hoe vaak wordt er uit een vergelijkbare situatie gescoord – mag je de conclusie trekken dat drie van de vier keer gewoon zou zijn gewonnen. En zondag behoorde tot die drie van de vier keer.

Als je een blik werpt op de toename van Expected Goals en dus de kansenregen in de tweede helft, begrijp je onmiddellijk waarom.

Passmaps
Goed, de drie punten zijn veiliggesteld en de ongeslagen status bleef intact. Maar wat ging er toch allemaal mis in de openingsfase? Om te beginnen was Ajax niet echt Ajax. Er werd op z'n minst te gemakkelijk gedacht over Twente-uit. Dat klinkt niet heel diepzinnig, diepgravend of analytisch, maar het is wel zo.

Het elftal dacht het wel even op halve kracht af te kunnen en daar maakte Erik ten Hag zich terecht boos over. Het leek namelijk he-le-maal nergens op. En dat zijn we niet van Ajax gewend. Noussair Mazraoui leverde maar liefst 21 keer de bal in. Dat is uit den boze. Als verdediger al helemaal!

“Een paar spelers waren dik vet door de grens,” meldde Ten Hag zonder namen te noemen, maar hij bevestigde wel dat Mazraoui op de nominatie stond om te worden gewisseld. Door de blessure van Quincy Promes (kuit) was er een andere mutatie nodig. Een gretige Klaas Jan Huntelaar misstaat natuurlijk nooit.

Maar wat ging er nu écht mis? Nou, even los van het concentratiegebrek kreeg Twente het voor elkaar om de achterste linie van Ajax te isoleren ten opzichte van de rest van de ploeg. Daardoor ging Ajax fouten maken. Heracles Almelo probeerde dit vorige week ook al – de spelopvatting van de Heraclieden viel te prijzen – maar toen waren de Ajacieden scherp en werd er pijlsnel actie ondernomen.

Dat was in de Grolsch Veste wel anders. Door met drie man Ajax de pas af te snijden, slaagde ook Twente erin om de inbreng van Lisandro Martínez in de opbouw te minimaliseren. En Donny van de Beek kon evenmin worden bereikt. Het gevolg? Het energieke Twente liep de gaten dicht en dwong de Ajacieden om elkaar moeilijke ballen toe te spelen. Kop en staart wisten van elkaar niet meer wat er gebeurde.

Door die moeilijke passing vroeg in de opbouw ging het diverse keren in de fout, waarvan Twente twee keer kon profiteren. Als je zo vroeg in de opbouw de bal kwijtraakt, heb je amper nog tijd om een gemaakte fout te herstellen. Het kwam er zelfs op neer dat Twente tot twee keer toe zo kon doorlopen richting het doel van Onana. De doelman kan Ajax niet altijd redden.

Je zou denken dat Ajax dankzij Heracles-thuis wel wist wat het moest doen om dit gevaar te omzeilen. Maar daarvoor was de concentratie te ver weggezakt. En de zorgvuldigheid ook. Er verstreek zo dik twintig minuten voordat er iets anders gedaan ging worden. Zulke situaties moeten echt sneller worden herkend. Anders geraak je vroeg of laat in problemen die niet meer te repareren zijn!

Check de dynamische passmap om te bekijken waar Ajax na rust de oplossing vond: door het veld groter te maken en een tikje te schuiven. Let eens goed op de positie van Noa Lang. Hij begon op rechts en daardoor vertekent het iets, maar je ziet hem verder en verder opschuiven naar links. En nee, we gaan de invloed van Lang niet overdrijven. Maar hoe verder hij opschuift naar links en Nico Tagliafico uitzakt – om er niet al te zijn maar overheen te gaan – des te meer lijntjes we onderling zien verschijnen tussen de elf Ajacieden. Oftewel: de controle was terug!

Een inzakkende Tagliafico is weer eens iets anders. En niet dat hij niet meer mag aanvallen, maar als je een ander uitgangspunt neemt, kun je een wedstrijd een heel andere dynamiek geven. Het wordt de komende potjes interessant om Tagliafico onder het vergrootglas te leggen, want tegenstander zijn natuurlijk niet achterlijk en zagen Ajax zich nu met moeite aanpassen.

We zijn nu al benieuwd wat Willem II verzint!

Zone 14 en halfspaces
Het povere optreden van Ajax bleek op nog een ander vlak: de activiteit in Zone 14 en de halfspaces hield niet over. Waar we meestal wel kunnen wijzen op minimaal één assist of doorslaggevende actie zit dat er dit keer echt niet in. Vooral de passing vanuit Zone 14 viel flink tegen.

We zien wel wat gevaarlijke lijntjes linksaf de diepte in – richting Lang dus! – maar we zijn de afgelopen weken zo verwend dat we inmiddels beter zijn gewend. Beter went altijd snel. We zijn wat dat betreft echt benieuwd hoe het de komende weken verloopt omdat de spoeling voorin vrij dun is geworden als gevolg van blessures.

Zakaria Labyad en David Neres liggen er tot en met de winterstop uit en we hebben nog geen goed nieuws vernomen over de uitgevallen Promes. Lang deed en doet het leuk, maar kan Ajax al enkele wedstrijden acht elkaar op hem rekenen? Dat zal moeten blijken. Lang wil wel, daar ligt het niet aan, en Ziyech is en blijft een tovenaar. Maar hij kan geen assists op zichzelf geven.