Drie wedstrijden niet gescoord, drie nederlagen op rij. Ajax zit middenin een winterdip. Het lijkt erop dat het lange en drukke 2019 net twee weken te lang duurt voor de manschappen van Erik ten Hag, van wie velen maar door en door en door moesten. Vroeg of laat knapt dan het touwtje.

Dat lijkt te zijn gebeurd. De Ajacieden snakken naar de winterstop en moeten weer fris worden in de koppies. Gelukkig komen Kerst plus Oud & Nieuw eraan, al dan niet inclusief gourmetten met de familie. Nog een keertje proosten op 2019 en het voornemen uitspreken om ook in 2020 weer glorie na te streven.

Om glorie te kunnen vieren, moet het echter beter dan tijdens AZ-uit. Dit blijkt uit de input van @11tegen11.

xG-plot en pitch plot
Er woedt een vrij verhitte discussie over de krachtsverhoudingen tijdens de ontmoeting tussen de nummer twee en nummer één van de eredivisie. Wie was er beter, wie kreeg de grootste kansen, wie maakte er meer aanspraak op de overwinning? Nou, we kunnen eigenlijk best concluderen dat deze wedstrijd geen winnaar verdiende.

Alles bij elkaar opgeteld waren de grootste kansen misschien wel voor AZ, maar als Perr Schuurs en Andre Onana een tikkie scherper waren geweest tijdens de laatste corner en de wedstrijd in 0-0 was geëindigd, had alles en iedereen een remise terecht gevonden. Dan had niemand zich bestolen hoeven voelen.

Het xG-plot vormt een weergave van de onderlinge verhoudingen op basis van de kansen van beide ploegen. Je ziet AZ beter uit het plot komen dan Ajax, maar het echte verschil wordt gemaakt door de 1-0 van Myron Boadu en de totaalscores vallen van beide ploegen eigenlijk ronduit tegen. Wat voor het xG-plot van Ajax niet meehielp, is dat bij enkele gevaarlijke situaties geen schot op doel volgde of de bal buiten de palen ging.

Daardoor vertekent de hele boel iets, want als een ploeg 75 procent kans heeft op de overwinning, verwacht je dat er is gedomineerd of dat Andre Onana lange tijd een achterstand kon voorkomen. Maar van beide facetten was eigenlijk geen enkele sprake.

Dit neemt niet weg dat 0,56 Expected Goal voor Ajax eigenlijk veel en veel te weinig is. Dat moet, kan en zal in 2020 beter. Of, nou ja, in 2020 pas? Voor 0,56 xG doen we het niet tegen ADO Den Haag, wie of wat er ook absent blijkt tijdens de laatste wedstrijd van het kalenderjaar.

Wat ons al iets langer zorgen baart, zijn de kansloze corners. Het is niet eens zo dat alle voorzetten slecht zijn, maar er wordt gewoon geen gevaar meer ontwikkeld. Dat was vorig seizoen wel anders, maar ook begin dit seizoen was de luchtmacht van Ajax stukken gevaarlijker dan de laatste weken. Juist als het niet lekker loopt zou het zo fijn zijn om hierop te kunnen terugvallen...

Passmaps
Het werd al snel duidelijk dat de topper in Alkmaar voor Ajax een kwestie van overleven zou gaan worden. Eigenlijk was het bij bekendmaking van de opstelling al wel duidelijk. Erik ten Hag moest maar liefst vijf vaste krachten vervangen en de nodige verschuivingen doorvoeren. Geen wonder dat hij pas op zondag diverse knopen doorhakte.

Geen wonder ook dat Ajax even zijn draai moest zien te vinden, wat misschien nog wel het beste werd aangetoond door Razvan Marin. De Roemeen kreeg weer eens de kans op het middenveld en begon niet lekker. Balbezit werd balverlies, maar er volgde herstel. En dat is wat je graag wilt zien.

Er volgde niet alleen herstel, er volgde ook wat meer zelfvertrouwen. Nee, lang niet alles ging goed en we gaan echt niet beweren dat Marin solliciteerde naar een vaste basisplaats, maar hij had zeker weten toegevoegde waarde. Dit werd misschien nog wel het best geïllustreerd tijdens de slotfase, waarin hij wegens kramp naar de kant werd gehaald.

De positie van Marin op het middenveld werd overgenomen door Noussair Mazraoui, maar direct zag je de ruimtes op het middenveld groter worden. Het lukte Ajax direct na de wissel niet langer om vanuit compactheid te voetballen. Er was precies genoeg ruimte voor AZ om niet meer in de problemen te komen. Sterker nog, de Alkmaarders konden vooruit en de Ajacieden niet meer.

Als je het zo bekijkt, is het geen toeval dat precies op dat moment de beslissing viel. Zoiets doet pijn en het is allemaal niet leuk, maar gelukkig is Ajax slechts zijn buffer kwijt en verloor het ook slechts een slag. En niet de oorlog. De titelrace is nog altijd volop gaande en bedenk even dat Ajax er bij een overwinning zondag op ADO sowieso beter voorstaat dan vorig jaar rond deze tijd.

Het is echter evident dat de draad in 2020 moet worden opgepakt en dat Ajax weer moet vlammen, want anders wordt het wel tijd om ons zorgen te maken. Pak de passmap er maar bij. En bekijk die eens goed. Je wordt er niet vrolijk van hè. Wij niet in ieder geval. Van het mooie aanvalsspel van een paar weken terug is precies niets meer over...

We zien amper output vanuit de voorwaartsen en dat kan best een keertje gezien de blessuregolf, maar kijk eens waar Dusan Tadic staat. Dat is echt niet best. De aanvoerder werd amper in het spel betrokken en was ongelukkig in zijn acties. Ook de aanwijzingen rondom Donny van de Beek stemmen verdrietig. Ook Van de Beek kwam amper in het stuk voor en viel amper een schakel te noemen.

Het regent altijd naar beneden en in dit geval werken de aanvallende problemen door in de linies erachter. De passing heen en weer tussen Andre Onana en Schuurs kwam niet voort uit luxe. Het blijft echt jammer dat Schuurs in de fout ging bij de 1-0, anders hadden we de loftrompet kunnen steken. Hij vormde met Lisandro Martínez een sterk duo en we waanden ons relatief veilig ten opzichte van de aanvallers van AZ, maar ja... Toen kwam dus die fatale corner.

Zone 14 en halfspaces
Als je de passmap van Ajax checkt, valt al op dat de spelers zich niet bepaald 'diep' op het veld bevinden. De cirkeltjes die de gemiddelde positie weergeven bevinden zich stuk voor stuk ver van het AZ-doel. Dit werkt door in de plots Zone 14 en halfspaces, want het is sinds de komst van Ten Hag zelden gebeurd dat Ajax zo passief voetbalde.

Het is in die zin bijzonder dat AZ ondanks die winstkans van 75 procent helemaal niet zo veel beter 'scoort' dan Ajax. De fletse topper was wat dat betreft vooral spannend en niet zozeer heel erg goed, want ook AZ moet wel eens betere wedstrijden hebben gespeeld. Zo flitsend was het allemaal niet.

Wat vooral beklijft, is de aanvallende onmacht die heerste onder de Ajacieden. We zien alles bij elkaar slechts drie ballen waarbij je zou opveren... Die pass richting doel vanuit Zone 14 is op het oog fantastisch, net als twee voortzettingen vanuit de halfspaces. Maar dit is en blijft boven alles natuurlijk karig...

Hopelijk levert Ajax - ADO leukere statistieken op. En later we Telstar-uit niet vergeten, zodat we daarna fris en fruitig 2020 tegemoet kunnen.