We weten dat Erik ten Hag het voor elkaar kreeg met een uitgekleed FC Utrecht na een succesvol seizoen gewoon weer opnieuw prima te presteren en dit was een aanwijzing dat Ajax ook die afslag kan nemen. Althans, er is sprake van hoge pieken en het is wel zaak de constante factor te vinden.

Maar dat Ajax fantastisch voor de dag kan komen, staat buiten kijf. Het eerste uur Chelsea-uit was om van te watertanden. Ajax schoot uit de startblokken, liet zich niet kennen door de gelijkmaker en liet de revelatie van de Premier League – zo mogen we het jonge Chelsea onder leiding van Frank Lampard toch wel noemen? – bij vlagen alle hoeken van Stamford Bridge zien.

Het is en blijft onwijs jammer dat het eindresultaat geen recht deed aan het spelbeeld, maar toch gaan we Chelsea – Ajax analyseren. Dit doen we met behulp van @11tegen11!

xG-plot en pitch plot
Het is een tikje jammer dat er twee doelpunten van Ajax werden afgepakt en als eigen treffer in de boeken verdwijnen, want daardoor doet het xG-plot niet helemaal recht aan de wedstrijd. Er gaat zelfs een bizarre statistiek rond dat Ajax met negen man vaker op doel heeft geschoten dan met een volledig elftal, terwijl die treffers toch echt niet door Chelsea cadeau werden gedaan.

Feit is wel dat de kansen van Quincy Promes en Hakim Ziyech niet de allergrootste zouden zijn geweest, maar een goede voorzet kan ook voor een gevaarlijke situatie zorgen. Dat hebben we vooral gezien bij de 0-1, waarbij Promes de bal scherp aansneed en heerlijk in de doelmond slingerde.

Als de 'eigen doelpunten' van Chelsea dan toch toeval waren, toonde een subliem samenspel tussen Hakim Ziyech en Promes aan dat Ajax ook prachtig kan combineren. “Je weet dat Quincy loopt. Dan moet je de bal er gewoon achter leggen. Voor ons is dat heel gemakkelijk. Een klein automatisme,” aldus Ziyech. Nou, dat belooft nog wat!

We kunnen de situatie trouwens ook omdraaien, om aan te tonen dat de drie goals van Ajax in de eerste helft geen toeval waren. Kijk naar de lijn die het doelgevaar van Chelsea weergeeft. Na de penalty gebeurt er lange tijd helemaal niets meer. Nee, Ajax was heer en meester!

Precies op het moment dat we ervan overtuigd waren dat Ajax de situatie onder controle had, kwam toch weer een groot manco van de ploeg – misschien wel de club – aan het licht. Het lukt nooit eens om een wedstrijdje rustig uit te spelen. Een voorsprong van 3-0 bleek al eens niet genoeg en de 1-4 van Donny van de Beek bleek nu niet afdoende. Ajax voetbalt altijd in de hoogste versnelling en als je alles in de hoogste versnelling doet, ligt er altijd gevaar op de loer. En een slordigheidje heeft in de hoogste versnelling als vanzelf ook grotere gevolgen.

Als je Chelsea laat terugkomen tot 2-4 met een klein halfuurtje op de klok, weet je dat er alles op alles wordt gezet om er meer uit te persen. Nou, dat gebeurde. De 68ste minuut verliep met twee rode kaarten desastreus voor Ajax, waarna er sprake was van alle hens aan dek... We kunnen tot in lengte van dagen discussiëren over spelsituaties, daar is deze analyse over tactiek niet zo geschikt voor, maar de gevolgen lieten zich raden: het negental Ajacieden was aangewezen op overleven.

Je ziet in het plot duidelijk wat er toen gebeurde: het was één al Chelsea, terwijl de bewoner van Stamford Bridge tot dat moment werkelijk niets had in te brengen. Het was een wonder dat de negen van Ajax niet omvielen, het was eerder een wonder dat de negen van Ajax probeerden te blijven voetballen en dat ook nog eens twintig minuten lang... Het was wat geweest als Edson Álvarez iets meer venijn in zijn schot op doel had kunnen leggen, dan waren we nu nog steeds dronken van geluk.

Een combinatie van die 'eigen inzetten' en vele doelpogingen in de slotfase zorgde ervoor dat deze editie van Chelsea – Ajax eigenlijk niet in statistieken was te vatten, want natuurlijk had Chelsea geen 95 procent kans om deze wedstrijd winnend af te sluiten. Dat weet iedereen die heeft zitten kijken.

Passmaps
De passmap van Ajax ziet er werkelijk schitterend uit. We zullen de komende wedstrijden veel aan Chelsea-uit gaan relateren, want deze wedstrijd kan wel eens een soort Bayern-uit worden. Het duel met Bayern München (1-1) zorgde ervoor dat Ajax volop geloof in eigen kunnen kreeg en dit ook kon overbrengen naar de eredivisie, terwijl we van de formatie met Ziyech als 'nummer tien' al wat prachtige glimpen hebben kunnen opvangen.

Chelsea-uit smaakt ook naar meer! Je doet er op de passmap verstandig aan die streep van Onana naar Tadic weg te denken, want dit werd pas echt een dingetje toen Ajax in ondertal kwam te staan. Bekijk anders met grote aandacht de dynamische passmap, zodat je kunt zien hoe er per fase van de wedstrijd werd gevoetbald. De eerste helft was zo onwijs goed!

Dit goede spel legde Ajax op de mat met een compleet andere rechterflank dan in het 'heenduel'. Dit alles met het idee om het elftal sterker aan de bal te maken. Nou, dat idee is toegepast, hoor! Het Latijns-Amerikaanse blok bracht niet wat je mag verwachten en daarom werd er naar andere oplossingen gezocht. Een belangrijk puzzelstukje was de nummer tien-rol voor Hakim Ziyech.

Ajax heeft iemand nodig als ideale verbinding tussen de verdediging en aanval en met Ziyech op tien ziet het er voorlopig goed uit. Niet alles stond of viel echter met Ziyech, want er werd meer veranderd. De keuze voor Noussair Mazraoui in plaats van Sergiño Dest werd bij het delen van de opstelling door lang niet iedereen begrepen, maar in de praktijk bleek waarom.

Dest liep in de thuiswedstrijd te snel en te vaak door naar voren, waardoor het evenwicht tussen aanvallen en verdedigen in negatieve zin werd verstoord. Mazraoui vulde het als rechtsachter iets anders in. Hij speelde iets meer naar binnen getrokken, verder weg van de zijlijn en kwam op die manier in de zone van de zwervende Ziyech. Mazraoui en Ziyech vormen sowieso altijd een goede tandem en het optreden tijdens Chelsea-uit onderstreepte dit.

Mazraoui kon ook wel een opkikker gebruiken. Hij maakte een verloren indruk tijdens RKC-uit (1-2), al moet worden opgemerkt dat hij toen in beginsel vanaf links opereerde. Gelukkig verliep het bezoek aan PEC Zwolle (2-4) een stuk beter, al konden we toen niet vermoeden dat daarna zo'n grote sprong voorwaarts mogelijk was. Het feit dat Mazraoui een beetje naar binnen getrokken speelde, biedt misschien ook extra opties voor Lille OSC-uit als Ajax kampt met schorsingen.

De andere twee wijzigingen op de flank betroffen Donny van de Beek en David Neres. We weten dat Neres zich sowieso het prettigst voelt als rechtsvoor, maar de manier waarop een aanvallend ingestelde speler als Van de Beek onderdeel uitmaakt van het controlerende blok op het middenveld, verbaasde ons eens te meer. Dat kan dus gewoon! Donny kiest in verdedigend opzicht net zo goed positie als wanneer hij mee ten aanval trekt. En aan slimme spelers is altijd en overal behoefte.

Het was best een gedurfde keuze van Ten Hag om zo te spelen tegen Chelsea, maar het pakte prima uit. Van de Beek veroverde door te scoren zelfs een plekje in het toch al dikke geschiedenisboek: hij is de eerste Ajacied die doel trof tijdens vier Europese uitwedstrijden op rij. Voor de korte termijn lijkt het echter belangrijker dat hij op die manier zijn steentje bijdraagt aan een goed voetballend Ajax.

Want als je goed voetbalt, is de kans groter om te winnen. Dit zien we graag terug in de eredivisie, maar net zo goed in Europa. In beide gevallen kun je stellen dat de wisselvalligheid eruit moet, al zijn de factoren waardoor Ajax soms wisselvallig voetbalt niet altijd hetzelfde. Het lijkt nationaal een kwestie van bij de les blijven, terwijl Ajax internationaal soms moet leren om zichzelf niet voorbij te lopen.

https://twitter.com/ajaxlife/status/1192058355449311232

Zone 14 en halfspaces
De analyse van Chelsea - Ajax begint een tikje lang te worden, maar het was dan ook een wedstrijd om volop over na te praten. We kunnen ter besluit vrij kort zijn over de activiteit van Ajax in Zone 14 plus de halfspaces, want dat viel een beetje tegen. Er waren niet zo veel balcontacten!

Zelfs niet als je de correctie maakt voor de rode kaarten. Het is vrij zeldzaam dat een ploeg vier keer scoort op basis van deze inactiviteit op gevaarlijke delen van het veld. Toeslaan uit de kansen die je krijgt is ook een kwaliteit, maar zo ver kwam het – mede dankzij wat hulp van Chelsea – dus niet eens. Een tikje apart vinden we dat wel, ietwat onverwacht ook zelfs.

Omgekeerd lijkt de activiteit van Chelsea naar boven afgerond, want het meeste balbezit in deze zones moet voortkomen uit elf tegen negen. Vooral vanuit de halfspaces stichtte Chelsea gevaar en als je kijkt naar de vijf gevaarlijke passes waarbij vlak voor het Ajaxdoel een medespeler werd bereikt, is het echt een wonder dat Ajax overeind wist te blijven.

Hoe dan ook, laten we hopen dat we Chelsea-uit over een tijdje echt kunnen vergelijken met Bayern-uit van vorig seizoen. Als dit opnieuw een glimp is gebleken van het ware Ajax dan belooft het vervolg van het seizoen nog wat. Maar eerst zondag thuis tegen FC Utrecht, om 12.15 uur al!