Door Kevin Van Nunen

Het enige wat we Ajax kunnen verwijten is dat de tweestrijd met Sturm Graz nog niet is beslist. Het werd ‘slechts’ 2-0 en dat is een mooie uitslag voor een Europese wedstrijd, maar er volgt nog een return en dus zijn we pas halverwege. Hopelijk komen diverse gemiste kansen de Ajacieden niet duur te staan.

Het fijne is in ieder geval dat Ajax onze harten weer wist te verwarmen. Dit is voetbal zoals we het graag gespeeld zien worden. Er is ruimte voor verbetering, absoluut waar, maar het startpunt lijkt alvast vele malen hoger te liggen dan tijdens eerdere zomers. Dat is gewoon een prettige constatering.

Als je bedenkt dat het niveau omhoog gaat en de eerste contouren zichtbaar worden van waar Erik ten Hag naartoe wil, wordt het zeer interessant om na eenwedstrijd dankzij onze partner @11tegen11 de diepe in te duiken!

xG-plot en pitch plot
Komt het xG-plot jullie nog bekend voor? Vast wel! Zoals je weet, is Expected Goals een manier om aan te tonen hoeveel doelgevaar een ploeg weet te stichten. De ene kans is nu eenmaal groter dan de andere, waardoor je een goede weergave krijgt van het resultaat ten opzichte van het spelbeeld.

Als we het xG-plot op basis van Ajax - Sturm Graz onder de loep leggen, zien we dat Ajax min of meer precies kreeg waar het recht op had. We zien de lijn van Ajax stapsgewijze sprongen maken, ten teken dat er verspreid over de wedstrijd mooie kansen werden gecreëerd. Hier komen nog diverse situaties bij die wegens buitenspel werden afgevlagd.

Wanneer je bedenkt dat Ajax op basis van een simulatie van de doelkansen in 77 procent van de gevallen had gewonnen, mag je spreken van een terechte zege. Het is jammer dat er in de slotfase niet werd doorgedrukt. Het krachtsverschil tussen beide teams was toen misschien wel het grootst. Met name Klaas Jan Huntelaar mag zich dit aanrekenen, want hij kreeg enkele goede kansen, waarvan er niet eentje werd benut.

Omgekeerd meldde Sturm Graz zich niet echt in de wedstrijd. We tellen slechts twee kansen, waarvan een serieus goede. Ajax liet zich kort na de hervatting even verrassen, toen de Oostenrijkers een mannetje besloten door te schuiven. Gelukkig ging de bal langs de goede kant van de paal en kwam Matthijs de Ligt goed weg na een staaltje mannelijk verdedigen.

Passmaps
Oké, nu wordt het echt interessant. We gaan het hebben over de formatie waarin Ajax aantrad. Misschien is het je opgevallen, maar het welbekende 4-3-3 is bepaald niet heilig voor Ten Hag. De trainer koos voor een blok van twee controleurs, met hier omheen veel dynamiek. Er was eerder gespeeld in een formatie van 3-2-4-1.

Het kwartet offensieve spelers in de rug van Huntelaar werd overigens pas compleet als er iemand besloot door te schuiven. Anders gezegd: dynamiek is een belangrijke factor om tot deze veldbezetting te komen. Soms kwamen de backs Tagliafico of Mazraoui mee op, een andere keer dribbelde Frenkie de Jong het middenveld in.

Als je gebruik maakt van veelvuldig mee opkomende verdedigers, komen we tot een prettige conclusie. De blik van Ajax was volop naar voren gericht. We zagen, zeker in verhouding, weinig balletjes breed of balbezit om het balbezit. Er werd tempo gemaakt, het middenveld werd zo snel mogelijk overgestoken om naar hartenlust aan te vallen. Bewijs vind je in de passmap: er is geen dikke lijn tussen de centrale verdedigers!

Er moet wel ruimte zijn voor backs om mee op te komen. De tandem Mazraoui-Ziyech werkte prima. We kwamen zelfs een opmerking tegen van een Oostenrijkse twitteraar, die zich afvroeg of Amsterdam officieel een Noord-Afrikaanse provincie is. Die kunnen de Marokkanen in hun zak steken!

Die tandem draaide zo goed omdat Ziyech de vrijheid kreeg om te zwerven. Hij trok vanaf de rechterkant veelvuldig naar binnen, waardoor de flank zich opende voor Mazraoui. Tel hierbij op dat Neres ook niet bepaald honkvast is en je krijgt het spelbeeld waar we onwijs vrolijk van werden: veel verrassing, veel dynamiek, veel korte combinaties.

We werden dus vrolijk van Ajax in balbezit, maar ook zonder bal zagen we goede dingen gebeuren. Er werd vroeg druk gezet op de verdediging van Sturm Graz en op die manier wist Ajax de bal regelmatig in alle vroegte alweer terug te veroveren. Meestal is het Huntelaar die het startsein geeft om de tegenstander op te sluiten.

Alles vereist natuurlijk nog de nodige afstemming, maar het gebeurde zelden dat Ajax achterin te kijk werd gezet. Slechts toen Schöne in de weg werd gelopen door Neres en een bal verkeerd kopte, was het eventjes alle hens aan dek. En in de tweede helft nog een keertje, toen Sturm zijn grootste kans van de wedstrijd kreeg. Die bal ging net naast.

Het was niet zo dat bij Ajax alle remmen los gingen. Er werd aangevallen, jazeker, maar met enig beleid. Zo zal het niet of nauwelijks gebeuren dat beide backs voorin te vinden zijn. En het controlerende blok Schöne/Eiting vormde het vangnet voor veel afvallende ballen. De situatie met die kopbal van Schöne en de daaropvolgende counter van Sturm Graz was daarom een goede les: niet te veel risico nemen, want dan ben je achterin plots wel kwetsbaar.

Hopelijk kunnen we volgende week na de return bevestigen dat Ajax het (achterin) goed voor elkaar heeft. Het is en blijft toch een beetje spannend. Gelukkig is Ajax volgende week een stapje verder. De aanwinsten Blind en Tadic hebben een extra trainingsweek in de benen en Labyad is beschikbaar na zijn schorsing. We zijn benieuwd welke keuzes Ten Hag dan maakt.

Het is trouwens de bedoeling om binnen enkele weken dynamische passmaps te tonen. Klik hier voor een voorbeeld.

Zone 14
Ter afsluiting richten we onze blik op Zone 14. Dit is een belangrijk deel van het veld. Waarom? Als je vanuit Zone 14 een teamgenoot in het zestienmetergebied weet aan te spelen, doet zich waarschijnlijk een kansrijke situatie voor. Hierin schuilt voor Ajax wel een verbeterpuntje.

Zoals gezegd: Ajax maakte het spel, Sturm Graz zakte in en ving de Ajacieden pas diep op eigen helft op. De thuisclub werd genoodzaakt om in Zone 14 wel van links naar rechts te voetballen. Ergens is dat ook wel logisch, je krijgt natuurlijk geen vrije doortocht.

Het is alleen jammer om te zien dat het Ajax niet eenmaal lukte om vanuit Zone 14 een geslaagde pass recht naar voren te spelen. De flanken werden wel enkele keren bereikt, maar een vervolg in het strafschopgebied? Niet een keer.

Het is overigens niet per se slecht om vanuit Zone 14 de buitenkant op te zoeken, als er daarna een voorzet volgt. Al is een goede voorzet ook nog een hele kunst. Het liefst zie je een teruggetrokken voorzet vanaf randje zestien of zelfs daarbinnen. Deze situatie biedt de grootste kans op een doelpunt, maar de verdedigers hebben hier natuurlijk nog iets tegenin te brengen.