Door Kevin Van Nunen

De laatste minuten van de eerste helft vertelden alvast het verhaal van de tweede 45 minuten. Wöber en Veltman moesten zo'n beetje op de eigen doellijn halsbrekende toeren uithalen en Frenkie de Jong tikte net even iets te arrogant de tijd vol totdat er voor rust werd gefloten.

Toen wist je al: er staat 0-2 op het scorebord, maar de verhoudingen op het veld staan onder druk. Binnen vijf minuten na de hervatting werd dit gevoel bevestigd en was Twente ook op basis van doelpunten terug in de wedstrijd. Dat hebben we geweten...

Dankzij onze partner @11tegen11 beschikken we over veel meer data van Twente - Ajax dan alleen de uitslag op het scorebord. We bekijken xG-plots, passmaps en meer. Kijk je mee? Dan leggen wij uit waarom Ajax met een puntje eigenlijk nog goed wegkwam.

xG-plot
Zo'n beetje het hele seizoen al kun je stellen dat Ajax tegen de verhoudingen in punten verliest. De beste kansen zijn over het algemeen voor de ploeg en Marcel Keizer en als Ajax een puntje of vier extra had op de ranglijst, kon je er niets van zeggen. Hoe anders was dat tijdens Twente-uit...

Kijk eens goed naar het xG-plot hieronder. Dit plot is samengesteld op basis van het doelgevaar dat beide clubs wisten te ontwikkelen. Je ziet dat Ajax in de eerste helft eigenlijk maar weinig creëerde en het is leuk dat de lijn wat omhoog hupst omdat Lasse Schöne twee keer raak mikte, desondanks kreeg Twente de beste mogelijkheden.

Als je de kansen terughaalt is het inderdaad een klein wondertje dat Twente in de eerste helft niet scoorde. Hoe Michael Liendl die bal na zo'n acht minuten naast mikte, snappen we nog steeds niet. Daar ontkwamen de Ajacieden al aan een tegentreffer en het was niet de laatste keer.

Ook in de tweede helft liep het een aantal keer net aan goed af. En precies toen je het idee kreeg dat Ajax de winst naar zich toetrok, richtte Twente zich een laatste keer op. Ging er slecht verdedigen aan vooraf? Oh, jazeker. Maar het is veel te simpel alleen om naar twee spelhervattingen te wijzen.

Was de Twentse luchtmacht maar het enige waar Ajax moeite mee had, dan was het er wellicht in geslaagd om beter spel op de mat te leggen en hoefde het niet steeds in de achteruit. Als de treffer van Justin Kluivert de winnende was gebleken, had je mogen spreken van een gestolen overwinning.

Als je de schoten op doel simuleert en nagaat hoe groot de kans op een doelpunt daadwerkelijk is – dit is direct de uitleg van de term 'Expected Goals' – dan bedroeg de kans op een overwinning voor Ajax slechts 13 procent. Ook de kans op een gelijkspel was slechts 13 procent. 

Je kunt beter stellen dat Twente de overwinning liet liggen, want 74 van de 100 keer had Twente moeten winnen op basis van de kansen die we zaterdag zagen. Het gebeurt overigens zelden dat Ajax een kansentotaal van 3,66 Expected Goals weggeeft. Dat is vrij veel, het was zo'n beetje open huis.

Pitch plot
We hebben het hierboven al een beetje verklapt, maar in feite mocht Ajax dus nauwelijks aanspraak maken op de overwinning. Dat kunnen we wel leuk beweren en 3,66 Expected Goals komen niet zomaar ergens vandaan, maar met een pitch plot wordt alles nog veel duidelijker.

Op dit kaartje staat weergegeven vanaf waar het vijandelijke doel onder vuur werd genomen. Je ziet bij Ajax weliswaar veel stipjes, maar het waren niet bepaald grote kansen. Er vallen niet wekelijks twee vrije trappen van Schöne binnen en ook het doelpunt van Justin Kluivert kwam niet bepaald voort uit een honderdprocentkans.

Hoe anders was dat voor Twente! Ze zullen zich in Enschede nog wel eens achter hun oren krabben, want ze wisten het Ajax flink moeilijk te maken. Je ziet bij Twente een aantal grote stippen, dicht bij het doel zelfs, om nog maar eens aan te geven dat er meer doelpunten hadden kunnen vallen.

We merken nog maar eens op dat deze kansen niet allemaal ontstonden uit spelhervattingen, die ontwikkelde Twente net zo goed uit open spel. Het zou er zomaar mee te maken kunnen hebben dat Ajax defensief zo kwetsbaar oogde omdat het aantrad met drie verdedigers plus een inschuivende Frenkie de Jong. 

Het gedwongen gehussel in de rust maakte het er ook al niet beter op. Het is ook best een beetje raar om Joël Veltman op linksachter te zien spelen en Deyovaisio Zeefuik is een vrij kwetsbare speler bij Ajax achterin, zoals de laatste weken helaas wel vaker is gebleken.

Passmaps
Tijd voor de passmaps! Je ziet goed terug dat Ajax aantrad in een 4-3-3-formatie die in de praktijk meer weg had van 3-4-3, omdat Frenkie de vrijheid kreeg om in te schuiven en de verbinding met het middenveld te maken. Er zijn gaan veel pijltjes in de richting van Frenkie. Zijn teamgenoten zochten hem op en Frenkie had weliswaar een klik met Ziyech en in mindere mate Schöne, maar daarna stokte het aanvalsspel van Ajax.

Jullie kunnen je voorstellen dat de positie van Veltman een beetje is vertekend, omdat hij de ene helft rechtsback stond en de tweede helft achterin. Hou er dus rekening mee dat de gemiddelde positie van Veltman veel meer richting de zijlijn was, zowel links als rechts. De stip van Wöber is gecorrigeerd voor zijn totaal van 45 speelminuten, omdat hij vanwege hoofd- en nekklachten moest worden gewisseld.

Wat helaas ook opvalt, is dat Neres amper in het spel werd betrokken. Er gaan slechts wat dunne lijntjes (weinig ballen) in de richting van de Braziliaan, die amper output had. Desondanks had Neres best een goaltje mogen meepikken, maar zijn inzet ging langs de verkeerde kant van de paal waardoor Twente in de wedstrijd bleef. Het zou Ajax nog duur komen te staan...

De kwestie rond Ziyech is ook weer interessant. Er staat een grote stip boven zijn naam, als teken dat hij veel aan de bal was en hij heeft een zilveren ster, om aan te geven dat hij betrokken was bij het doelgevaar dat voortkwam uit open spel. Maar waar zijn de lijntjes naar medespelers? Die zijn er maar weinig. Dat kan helaas ook niet anders als je maar liefst 40 keer balverlies lijdt, goed voor een negatief eredivisierecord dit seizoen.

Zone 14
We sluiten daarom af met een klein extraatje: de afbeelding van zone 14. Het lukte een Ajacied slechts drie keer om de bal vanuit deze zone in de vijandelijke zestien bij een medespeler te bezorgen. Als je bedenkt dat een goede pas vanuit dit gebied in feite gelijk staat aan doelgevaar, is direct duidelijk waarom Ajax er niet in slaagde om een serieuze vuist te maken...