Door Kevin Van Nunen

Ajax maakte de voorbije drie duels maar liefst twaalf doelpunten en kreeg er slechts eentje tegen. De opmars op de ranglijst is ingezet, al is de club nog lang niet waar het graag wil zijn. De achterstand op koploper PSV bedraagt vijf punten.

Als je kijkt naar onderliggende statistieken, een goede indicatie voor de lange termijn, noteert Ajax betere cijfers dan PSV. Als die indicatie goed blijkt, krijgen we dus nog een spannende titelrace. Een van de redenen dat Ajax een goed rapport kan overleggen, is de aanwezigheid van Ziyech.

De nummer tien is misschien wel de beste speler van de eredivisie en hoewel David Neres terecht veel aandacht krijgt vanwege drie assists in De Kuip, was het Ziyech die heerste in de middelste linie.

“Er is dit seizoen aan de bal niet echt heel veel anders, alleen tonen we soms niet genoeg lef om te voetballen. Verder is er weinig verschil. We creëren nog steeds veel kansen, nog meer zelfs dan vorig seizoen, alleen maken we het ons vaak te moeilijk door niet te scoren. Dat gaat met de tijd zeker goed komen,” kondigde Ziyech nog voor de klassieker aan bij Fox Sports.

Ziyech merkt op dat Ajax nog wat zoekende is naar de juiste afstemming onderling bij het trio middenvelders. Soms voetbalt een tegenstander onder de druk uit, iets wat Bosz prima wist te neutraliseren en waar Keizer nog een passend antwoord op zoekt.

Tabel 1: Ziyech in de eredivisie namens Ajax, in aanvallend opzicht. Cijfers gemeten over negentig minuten.

Daar is Keizer misschien nog wat zoekende, het lukt hem wel al om Ziyech van grote waarde te laten zijn. De teller staat al op drie goals en vijf assists. En kijk eens mee naar tabel 1, waarin cijfers staan die we opvroegen bij Opta Sports. Ziyech scoort op veel vlakken beter onder Keizer dan Bosz en onderneemt eindelijk ook wat minder pogingen van afstand, die vaak kansloos zijn.

Wat vorig seizoen onder Bosz opviel is dat Ziyech het verdedigende werk niet schuwt. Er barstte tijdens de eerste week van het nieuwe seizoen direct kritiek los dat de regisseur minder hard werkt en vaker zijn mannetje laat lopen, maar daar blijkt uit de cijfers tot dusver niets van. Qua conditie was het toen bij Ziyech en zijn ploeggenoten wegens omstandigheden nog niet top, dat mag gezegd.

Tabel 2: Ziyech in de eredivisie namens Ajax, in verdedigend opzicht. Cijfers gemeten over negentig minuten.

Wat de eredivisie betreft is Ziyech zelfs drukker met verdedigen dan vorig seizoen. Pak tabel 2 er maar even bij. Het feit dat hij minder tackles uitvoert, maar meer intercepties op zijn naam heeft staan, kan duiden op slimmere positionering en een betere manier van het aangaan van duels. Het verhoogde succespercentage van zijn tackles kan hier ook een voorbeeld van zijn.

Afbeelding 1 en 2: Gemiddelde positie Ziyech onder Bosz (links/boven) en Keizer (rechts/onder).

Omdat Bosz en Keizer zoals gezegd een iets ander spelletje spelen, waren we toch wel erg benieuwd of je iets kunt aflezen aan de gemiddelde positie van Ziyech binnen de lijnen. Het antwoord is nog niet zo eenvoudig. Als je afbeelding 1 en 2 naast elkaar legt, zie je dat de Marokkaan gemiddeld op min of meer dezelfde positie staat.

Maar er zit een addertje onder het gras. Vandaar dat we losse afbeeldingen toevoegen van de laatste drie duels, met sc Heerenveen (0-4), Sparta (4-0) en Feyenoord (1-4). Als je naar die afbeeldingen kijkt, komt er een heel ander beeld naar voren. Ziyech duikt veel meer op aan de linkerkant, bijna in het vaarwater van Amin Younes.

Afbeelding 3: Gemiddelde posities middenveld Ajax tijdens Heerenveen-uit.

Afbeelding 4: Gemiddelde posities middenveld Ajax tijdens Sparta-thuis.

Afbeelding 5: Gemiddelde posities middenveld Ajax tijdens Feyenoord-uit.

Het verschil ten opzichte van het gemiddelde, gemeten over alle speelminuten, valt te verklaren door het zoeken naar de ideale formatie. Keizer experimenteerde wat potjes met zowel Kasper Dolberg als Klaas Jan Huntelaar in de spits, waardoor er slechts twee poppetjes overbleven op het middenveld. Dat waren niet de beste wedstrijden van Ajax, het experiment mislukte.

Het lijkt erop dat Ziyech in zijn huidige rol, links centraal aanvallend op het middenveld, in de buurt van Younes, het beste tot zijn recht komt. Des te knapper hierbij is dat-ie ook weer niet zo ver naar voren staat gepositioneerd dat het verdedigende werk eronder lijdt.

• Analyse: Zit Klaassen in een dip?

Al kun je het ook omdraaien. Het is knap dat Ziyech zulke goede aanvallende cijfers laat zien, omdat Davy Klaassen vertrok en Donny van de Beek toch gecontroleerder speelt. Klaassen scoorde regelmatig, Van de Beek doet dit niet en kleine kans dat hij dit op reguliere basis gaat doen.

Ziyech is van de middenvelders nu bij uitstek de aanvallende man. “Davy ging ook veel diep, Donny heeft voetballend wat minder diepte. Dat verschilt per persoon, daardoor komt er een soort verantwoordelijkheid op me. Die verantwoordelijkheid moet je dan nemen.”